«Καμπανάκι» κινδύνου για την υπερθέρμανση και τον επισιτισμό

Σε έρευνα της που δημοσιοποιήθηκε τη Δευτέρα στη Γιοκοχάμα της Ιαπωνίας, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος του ΟΗΕ (IPCC), υπογραμμίζει ως γενικό συμπέρασμα ότι «η πιθανότητα να υπάρξουν σοβαρές εκτεταμένες και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις αυξάνεται με την εντατικοποίηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη».

Στην έκθεσή της «Κλιματική αλλαγή 2014: Επιπτώσεις, προστασία και ευπάθεια», η αρμόδια Επιτροπή του ΟΗΕ, επισημαίνει τα προβλήματα της έλλειψης νερού, του αριθμού των μεγάλων πλημμύρων, της μετανάστευσης, της επισιτιστικής ανασφάλειας και της φτώχειας, κρούοντας «καμπανάκι» κινδύνου για τις επιπτώσεις. Σε αρκετές περιπτώσεις, η έκθεση τονίζει ότι οι φτωχές χώρες του Νότου θα υποστούν τις σοβαρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Στην έρευνα, αναφέρονται τα πιθανά μέτρα προστασίας, η αναγκαιότητα τους, αλλά και τα όριά τους και η επιτροπή του ΟΗΕ ζητεί την ανάληψη «βραχυπρόθεσμης» δράσης για τον περιορισμό των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, που προκαλούν την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Το έργο της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος των Ηνωμένων Εθνών αποτελεί τη βάση για τις διεθνείς διαπραγματεύσεις, τη χρηματοδότηση των δράσεων προστασίας του πλανήτη και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ύψιστος στόχος είναι να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου σε σύγκριση με τα μέσα επίπεδα της προ-βιομηχανικής εποχής.

Σύμφωνα με την έκθεση, οι κίνδυνοι από την κλιματική αλλαγή είναι «υψηλοί έως πολύ υψηλοί», εάν οι θερμοκρασίες αυξηθούν πάνω από τους 4 βαθμούς Κελσίου της προβιομηχανικής εποχής, ενώ ακόμη και αν η θερμοκρασία αυξηθεί μεταξύ 1 έως 2 βαθμών Κελσίου, οι κίνδυνοι θα αυξάνονται αναλογικά. Οι επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος επηρεάζουν ήδη «όλες τις ηπείρους και τους ωκεανούς» και θα επιδεινωθούν κατά τον 21ο αιώνα, προειδοποιούν οι ειδικοί της IPCC και εξηγούν οτι οι κίνδυνοι σήμερα επηρεάζουν όλες τις περιοχές του κόσμου:

Στην Αφρική, η μικρή πρόσβαση στο νερό είναι μία από τις πιο σημαντικές πτυχές της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Στην Ευρώπη, αντίστοιχα, είναι η αύξηση των πλημμύρων και οι επιπτώσεις τους στις υποδομές. Στην Ασία, οι πλημμύρες και τα κύματα καύσωνα μπορεί να προκαλέσουν σημαντική αύξηση της μετανάστευσης. Η Βόρεια Αμερική θα επηρεαστεί από πιο ακραία φυσικά φαινόμενα όπως, καύσωνες, παράκτιες πλημμύρες, πυρκαγιές κ.α. Η Λατινική Αμερική θα αντιμετωπίσει πρόβλημα με την πρόσβαση σε νερό. Οι πολικές περιοχές και τα νησιά θα επηρεαστούν ιδιαίτερα από το θερμότερο κλίμα, μέσω της ταχείας τήξης των παγετώνων και της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.

«Ζούμε σε μια εποχή ανθρωπογενούς αλλαγής του κλίματος», δήλωσε ο επικεφαλής της ομάδας, Βίνσεντ Μπάρος και πρόσθεσε ότι «σε πολλές περιπτώσεις, δεν είμαστε προετοιμασμένοι για τους κινδύνους που σχετίζονται με το κλίμα, κίνδυνοι τους οποίους ήδη αντιμετωπίζουμε».

Σύμφωνα με την έκθεση, το θερμότερο κλίμα θα έχει επίσης αντίκτυπο στην ασφάλεια των τροφίμων, ιδίως στο Νότο, στην κατανομή των θαλάσσιων ειδών και συνεπώς στην αλιεία, ενώ εκτιμάται ότι θα προκαλέσει αλλαγές στην γεωργική παραγωγή, με πιθανά οφέλη για ορισμένες περιοχές. 

«Όλες οι πτυχές της ασφάλειας των τροφίμων ενδεχομένως θα επηρεαστούν από την αλλαγή του κλίματος, όπως η διαθεσιμότητα των τροφίμων και η σταθερότητα των τιμών, ενώ οι άνθρωποι στις αγροτικές περιοχές είναι αυτοί που θα πληγούν περισσότερο», τονίζει η έκθεση. Εάν και οι συνολικές οικονομικές επιπτώσεις «είναι δύσκολο να εκτιμηθούν», αναφέρει η IPCC, η κλιματική αλλαγή, θα «επιβραδύνει την οικονομική ανάπτυξη ( ... ) τη μείωση της ασφάλειας των τροφίμων και θα δημιουργήσει νέους θύλακες φτώχειας».

Οι επιστήμονες προειδοποιούν επίσης ότι η επιδείνωση των ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως οι παράκτιες πλημμύρες, οι ξηρασίες και τα κύματα καύσωνα, θα οδηγήσει σε αύξηση της μετανάστευσης η οποία σε συνδυασμό με τη δυσκολότερη πρόσβαση σε νερό και σε τρόφιμα «θα αυξήσει έμμεσα τον κίνδυνο των βίαιων συγκρούσεων».

Ακόμη, η έρευνα κάνει λόγο για αύξηση των προβλημάτων υγείας που προκαλούνται από τα κύματα καύσωνα σε φτωχές περιοχές με υποσιτισμό και κακή ποιότητα νερού. Η έκθεση αυτή είναι η δεύτερη από τις τρεις μελέτες αξιολόγησης της επιτροπής IPCC, ενώ η τρίτη θα ακολουθήσει τον Απρίλιο.