Η ανάφλεξη στα Τέμπη

Ο μάρτυρας που είχε κληθεί από τον ανακριτή κ. Σωτήρη Μπακαΐμη να καταθέσει χθες για την πυρόσφαιρα, του συνέστησε να μην προχωρήσει σε προσομοίωση των συνθηκών της ανάφλεξης μετά τη σύγκρουση των τρένων στον Ευαγγελισμό, πριν από δύο χρόνια, αλλά να κάνει ένα πείραμα του πραγματικού κόσμου.

Το κράτος, με τις δύο διαφορετικές μορφές του, την Δικαιοσύνη και τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ, την επιτροπή για την έρευνα των σιδηροδρομικών ατυχημάτων, έχει καταλήξει σε δύο διαφορετικά συμπεράσματα μέχρι τώρα, για την φωτιά που ακολούθησε την σύγκρουση των Τεμπών: το πόρισμα των πραγματογνωμόνων της Εισαγγελίας, που παραδόθηκε τον Ιούνιο του 2023, υιοθετεί πλήρως την εκδοχή της Hellenic Train ότι δηλαδή η φωτιά ξεκίνησε εξαιτίας της ανάφλεξης των ελαίων σιλικόνης υπό “ηλεκτρικό τόξο” και την θέση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, που απορρίπτει αυτήν την ερμηνεία και διά της εις άτοπον απαγωγής καταλήγει σε μία ποσότητα μερικών τόνων ενός άγνωστου υδρογονάνθρακα. Ο Πρωθυπουργός δεν έχει αποκλείσει στο παρελθόν κάποια από τις δύο εκδοχές, αν και πιο κατηγορηματικά είχε υποστηρίξει την πρώτη, όταν εκφράστηκε υπέρ της.

Τι είναι η προσομοίωση της υπολογιστικής ρευστομηχανικής ανάλυσης (CFD); Eίναι ένας υπολογισμός της ενέργειας που έχει εκλυθεί απο μία φωτιά ή έκρηξη, με βάση υπαρκτά στοιχεία (φωτογραφίες, βίντεο, μετρήσεις).

Στην περίπτωση των Τεμπών, οι υπολογισμοί του καθηγητή στο ΑΠΘ, Θανάση Κωνσταντόπουλου (Τμήμα Χημικών Μηχανικών), έγιναν στη βάση της πυρόσφαιρας με διάμετρο 20 μέτρων, που έφτασε στο μάξιμουμ μέγεθός της -στα 80 μέτρα- σε δέκα δευτερόλεπτα, σε μία εξωτερική θερμοκρασία 8 έως 10 βαθμών Κελσίου.

Το συμπέρασμα είναι πώς παρά το γεγονός οτι τα έλαια σιλικόνης μπορούν να αποσυντεθούν και να αναφλεγούν υπό υψηλές θερμοκρασίες και φόρτιση, αυτό είναι αδύνατο στον χρόνο δημιουργίας της πυρόσφαιρας, καθώς προσφέρει -στα 0,4 δευτερόλεπτα- ελάχιστο χρόνο για να γίνει η αντίδραση (σημ: έπειτα κόπηκε το ρεύμα).

Η εκτίμηση αυτή επιβεβαιώνεται από την έλλειψη λευκής σκόνης, εκεί που υποτίθεται οτι κάηκαν τα έλαια σιλικόνης, βρέθηκε μόνο μία μικρή προσότητα κοντά στον μετασχηματιστή της επιβατικής αμαξοστοιχίας. Το συμπέρασμα αυτό οδηγεί στην διατύπωση της άποψης ότι η εύφλεκτη υλη πρέπει να αναζητηθεί αλλού και όχι στα έλαια του μετασχηματιστή.

Τώρα, κάποιοι συγγενείς θυμάτων, όπως ο Χρίστος Βλάχος, επιμένουν στην άποψη οτι σχηματίστηκε ηλεκτρικό τόξο που προκάλεσε σοκ σαν κεραυνός στα λάδια σιλικόνης, οδηγώντας μία μεγάλη ποσότητα ενέργειας στην απελευθέρωση και άρα στην ανάφλεξη. Η Hellenic Train και η Εισαγγελία στην πρώτη γνωμοδότησή της είχαν αποδεχθεί τις απόψεις αυτές εν όλω ή εν μέρει.

Αλλά, στο κρατικό πόρισμα κάτι τέτοιο απορρίπεται. Δεν μπορεί και οι δύο -πραγματογνώμονες της Εισαγγελίας και ΕΟΔΑΣΑΑΜ- να έχουν δίκιο. Η αλήθεια πρέπει να βρεθεί. Κι αυτό αφορά την έναρξη της φωτιάς και όχι την επί ώρες συνέχισή της με τα λάδια σιλικόνης, τους εξοπλισμούς του εστιατορίου και την επένδυση των βαγονιών, η πυρντοχή των οποίων δεν έχει βρεθεί, επειδή το ελληνικό κράτος δεν έχει πληρώσει με 3.000 ευρώ το γερμανικό εργαστήριο, που έχει αναλάβει να κάνει την έρευνα.

Έχουν περάσει δύο χρόνια από το δυστύχημα, πολλά ερωτήματα έχουν απαντηθεί, σε αλλα είμαστε ακόμα στη μέση μιας διαδρομής ως να φτάσουμε να αποκτήσουμε μία καθαρή εικόνα.