ΤΕΕ: πάνω από ένα εκατομμύριο τα αυθαίρετα στην Ελλάδα

Βασικά στοιχεία και ενδιαφέροντα μεγέθη που προκύπτουν από τη στατιστική επεξεργασία των δηλώσεων που καταθέτουν οι μηχανικοί για τα αυθαίρετα κτίσματα και τα κτίσματα με αυθαιρεσίες  παρουσιάζει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος με αφορμή την επικείμενη προθεσμία της 8ης Οκτωβρίου 2018 για τις δηλώσεις αυθαιρέτων και πληρωμές των αντίστοιχων παραβόλων και προστίμων του νόμου 4495/2017.  

Με την πληρωμή του αντίστοιχου παραβόλου, οι ενδιαφερόμενοι διασφαλίζουν την προβλεπόμενη έκπτωση 20% του ν.4495/2017, που ισχύει μέχρι και τις 8 Οκτωβρίου. Στη συνέχεια, κατά τη δεύτερη φάση που διαρκεί μέχρι τις 8/4/2019, το πρόστιμο είναι μειωμένο κατά 10%. Επιπλέον, προβλέπεται περαιτέρω μείωση προστίμου κατά 10%, όταν ο αιτών υποβάλλει μελέτη στατικής επάρκειας, ενώ αντιθέτως, το πρόστιμο αυξάνεται κατά 10%, εφόσον η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση βρίσκεται σε περιοχές προστασίας για τις οποίες έχουν εκδοθεί και ισχύουν προεδρικά διατάγματα καθορισμού όρων δόμησης.

Συνοπτικά το σύνολο των ενεργών δηλώσεων, όπως προκύπτουν από το πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου 2018, έχει ως εξής:

Σημειώνεται ότι οι δηλώσεις «Σε επεξεργασία» δεν έχουν υποβληθεί ακόμα και δεν έχουν προκύψει για αυτές οι αντίστοιχες εντολές πληρωμής παραβόλου και ειδικού προστίμου. Εκ της διαφοράς, οι δηλώσεις για τις οποίες έχει υποβληθεί παράβολο είναι συνολικά (και για τους τρεις νόμους) 968.511, εκ των οποίων 165.872 βρίσκονται σε αρχική υποβολή.

Στα ανωτέρω, αξίζουν σημείωσης τα εξής:

• Έχουν εκδοθεί συνολικά 1.649.589 βεβαιώσεις μεταβίβασης για ακίνητα από το πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, ενώ τα κτίρια με αυθαιρεσίες ανέρχονται σε 1.073.305.

• Σε οριστική υπαγωγή βρίσκονται 511.087 ακίνητα με αυθαιρεσίες ενώ ακόμη 16.125 έχουν περαιώσει τις διαδικασίες που προβλέπει ο νόμος 4495/2017.

Τα πραγματοποιηθέντα έσοδα από τις δηλώσεις αυθαιρέτων, ανά νόμο, έχουν (μέχρι 30/9/2018) ως εξής:

Από τα διαθέσιμα δεδομένα των δηλώσεων στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, παρατηρούνται οι εξής τάσεις, που φαίνεται να παραμένουν σχετικά σταθερές τα τελευταία χρόνια και με τους τρεις νόμους:

• Σχετική επιτάχυνση δηλώσεων και πληρωμών σε περιόδους λήξης προθεσμιών αλλά και σχετική κάμψη σε περιόδους που επηρεάζονται από συναφείς εξελίξεις (περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων, συζητήσεις νέων ρυθμίσεων κ.λπ.).

• Το 25% αφορά ακίνητα χωρίς καμία οικοδομική άδεια ενώ το 75% αφορά αυθαιρεσίες σε κτίσματα με οικοδομική άδεια. Λόγω της πρόβλεψης του Νόμου να επιβαρύνονται όσα αυθαίρετα δεν έχουν καμία προηγούμενη έκδοση αδείας, τα αντίστοιχα ποσοστά επιβαρύνουν περισσότερο τις αντίστοιχες δηλώσεις, οπότε σε κτίσματα χωρίς οικοδομική άδεια αντιστοιχεί το 28% των προστίμων, ενώ σε κτίσματα με οικοδομική άδεια, το 72% των προστίμων περίπου.

• Από το σύνολο των στοιχείων προκύπτει ότι 3 στις 10 δηλώσεις αφορά ακίνητα εκτός σχεδίου και 7 στις 10 δηλώσεις ακίνητα εντός σχεδίου. Λόγω της πρόβλεψης του Νόμου, τα πρόστιμα σε εκτός σχεδίου είναι σημαντικά υψηλότερα, οπότε στην κατανομή των προστίμων παρουσιάζεται η εικόνα το μισό περίπου του συνολικού ύψους των προστίμων να αφορά ακίνητα εκτός σχεδίου και το άλλο μισό των προστίμων να αφορά ακίνητα εντός σχεδίου.

Σχετικά με το θέμα, ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός δήλωσε:

«Οι νόμοι αυθαιρέτων -4178 και 4495- έδωσαν διέξοδο τακτοποίησης σε όλες σχεδόν τις αυθαίρετες κατασκευές και ως εκ τούτου η ένταξη ενός κτίσματος αποτελεί ευκαιρία οριστικής λύσης για τους πολίτες, ώστε να αποκτήσουν αδέσμευτη χρήση των ακινήτων τους και να μην επαπειλούνται με την υποβολή δυσβάστακτων προστίμων.

Οι πολίτες πρέπει με τη συμβολή ενός μηχανικού της επιλογής τους, από τους δεκάδες χιλιάδες διαθέσιμους, να καταγράψουν τις αυθαιρεσίες τους και να επιλέξουν ένα από τα διαθέσιμα σχήματα αποπληρωμής των προστίμων, τα οποία προσφέρουν, σε περιπτώσεις προκαταβολών, σημαντικά υψηλές εκπτώσεις αλλά και δυνατότητα για συμψηφισμό του 50% των προστίμων για τα αυθαίρετα με εργασίες και υλικά ενεργειακής αναβάθμισης και στατικής επάρκειας.

Σημειώνω ότι οι επιλογές της δομής της βάσης δεδομένων του ΤΕΕ σε συνδυασμό με το σύστημα γεωγραφικού εντοπισμού, την εργασία των Μηχανικών σε κάθε ένα συγκεκριμένο ακίνητο και το περιβαλλοντικό ισοζύγιο, μέσω του Πράσινου Ταμείου, αποτελούν εχέγγυο συνταγματικότητας των ρυθμίσεων αλλά και το μόνο ουσιαστικό όπλο της Πολιτείας, σήμερα, για την προστασία του περιβάλλοντος από την αυθαίρετη δόμηση και για τη μείωση των συνεπειών στο φυσικό περιβάλλον.

Το ΤΕΕ και οι μηχανικοί κάνουν τη δουλειά τους για να γυρίσει η χώρα σελίδα στο θέμα των αυθαιρέτων και της οικοδομής γενικότερα. Και αυτό θα αφορά σε λίγες ημέρες και τις νέες οικοδομές, με την Ηλεκτρονική Έκδοση Οικοδομικών Αδειών, που ξεκινά στις 15 Οκτωβρίου, βασισμένη και πάλι στα πληροφοριακά συστήματα και τις βάσεις δεδομένων του ΤΕΕ. Επόμενο βήμα, που έχει ήδη αργήσει, είναι η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, που αφορά τα νομίμως υφιστάμενα κτίρια. Και τελικός στόχος είναι η καθιέρωση ενός ενιαίου ψηφιακού χάρτη ακινήτων όλης της χώρας, μαζί με τις θεσμικές γραμμές. Μόνο με ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο ψηφιακών υπηρεσιών, με γεωγραφικό εντοπισμό των ακινήτων και όλα τα απαραίτητα γεωχωρικά δεδομένα, θα διασφαλιστεί επιτέλους η έμπρακτη καταπολέμηση της αυθαίρετης δόμησης, η νομιμότητα όλων των κατασκευών, θα βελτιωθεί ουσιαστικά η ασφάλεια των κατασκευών. Μόνο έτσι θα προωθηθεί ουσιαστικά η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, η διαφάνεια και η ασφάλεια δικαίου στις συναλλαγές ακινήτων, θα βελτιωθεί η εξυπηρέτηση πολιτών και μηχανικών. Το ΤΕΕ είναι έτοιμο να υποστηρίξει ηλεκτρονικά όλες αυτές τις υπηρεσίες. Ήρθε η ώρα, η Πολιτεία να εφαρμόσει όσα υπόσχεται για χρόνια».