Η απόφαση για το Μάτι και η αναστάτωση στους κόλπους των Πυροσβεστών

Στον απόηχο των πρόσφατων δικαστικών αποφάσεων για την τραγωδία στο Μάτι, επικρατεί έντονη ανησυχία και παγωμάρα στις τάξεις του Πυροσβεστικού Σώματος. Οι καταδικαστικές αποφάσεις εις βάρος ανώτερων αξιωματικών για εγκληματικές παραλείψεις κατά τη διάρκεια της φονικής πυρκαγιάς του 2018 έχουν εγείρει σοβαρά ερωτήματα για το πού τελειώνει η ευθύνη και πού αρχίζει η ποινικοποίηση της αποστολής ενός λειτουργήματος.

«Ποινικοποιήθηκε το επάγγελμα του πυροσβέστη», μου λένε στελέχη του Σώματος με αγωνία. «Από δω και πέρα, κάθε φορά που ανάβει μια φωτιά, το μυαλό μας δεν θα είναι μόνο στο πώς θα τη σβήσουμε — αλλά και στο πώς θα προστατευτούμε από το να πάμε φυλακή.»

Όπως τονίζει και ο Βασίλειος Φερτάκης, πρόεδρος της Ένωσης Υπαλλήλων Πυροσβεστικού Σώματος της ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΝΗΣΩΝ ΖΑΚΥΝΘΟΥ – ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ & ΙΘΑΚΗΣ, σε ανακοίνωση του «κυριαρχούν η ανισονομία και η επιλεκτική απόδοση ευθυνών. Η απόδοση ευθυνών για το Μάτι εξαντλείται καταδικάζοντας, μόνο, Αξιωματικούς του Πυροσβεστικού Σώματος. Είμαι ξεκάθαρα απέναντι στην Ποινικοποίηση του επιχειρησιακού έργου, στο πεδίο και καταγγέλλω τις εκάστοτε Πολιτικές Ηγεσίες που δεν διασφάλισαν τα απαραίτητα υλικά και έμψυχα μέσα για την αποτελεσματική άσκηση του έργου αυτού. Συνεπώς, αυτό που ζητώ ξεκάθαρα είναι Ισονομία και Δικαιοσύνη παντού!», καταλήγει.

Η ανησυχία αυτή δεν είναι αβάσιμη. Οι φυσικές καταστροφές χαρακτηρίζονται από αβεβαιότητα, απρόβλεπτες εξελίξεις και πολλές φορές, από έλλειψη επαρκών μέσων ή προσωπικού. Σε ένα καλοκαίρι με πολλαπλά ταυτόχρονα μέτωπα, κάθε ανώτερος αξιωματικός θα αναρωτιέται: «Κι αν κάτι πάει στραβά; Αν χαθούν ζωές; Θα βρεθώ κατηγορούμενος;»

Πολλοί θυμίζουν το πώς αντιμετωπίζονται παρόμοιες τραγωδίες στο εξωτερικό. Στην Καλιφόρνια, για παράδειγμα, ή σε άλλες περιοχές που πλήττονται από τεράστιες πυρκαγιές, οι πυροσβέστες τιμώνται — δεν ποινικοποιούνται. Αναγνωρίζεται η φύση του κινδύνου και της αβεβαιότητας. Αντιθέτως, στην Ελλάδα, η πίεση για «ικανοποίηση του λαϊκού αισθήματος» φαίνεται πως επιβάλλει μια τιμωρητική λογική, ακόμα και όταν δεν υπάρχει δόλος, ενώ υπάρχουν σαφή ελαφρυντικά.

Δεν μπορεί να παραγνωρίσει κανείς την οδύνη των οικογενειών που έχασαν αγαπημένα πρόσωπα. Όμως η Δικαιοσύνη οφείλει να απονέμεται με νηφαλιότητα και όχι ως πολιτική απάντηση στην οργή της κοινωνίας. Άλλωστε ούτε οι συνάνθρωποι μας που ένιωσαν στο πετσί τους αυτή την τραγωδία όπως προκύπτει - και έχω έρθει σε επικοινωνία μαζί τους - έμειναν ικανοποιημένοι με τα πρόσωπα τελικά που καταδικάστηκαν και τα άλλα που έπεσαν στα «μαλακά» και την έβγαλαν «καθαρή». Σε αντίθετη περίπτωση, το μήνυμα που στέλνεται είναι σαφές και επικίνδυνο: Αν είσαι πυροσβέστης, κινδυνεύεις όχι μόνο να καείς… αλλά και να δικαστείς.

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, η επιχειρησιακή ετοιμότητα για την αντιπυρική περίοδο απειλείται από τον φόβο και την ανασφάλεια. Δεν είναι απλώς θέμα ηθικής ή αίσθησης αδικίας. Είναι ζήτημα δημόσιας ασφάλειας: Ποιος θα πάρει ρίσκα σε μια κρίσιμη στιγμή όταν ξέρει πως μπορεί να του κοστίσουν την ελευθερία του;

Η πολιτεία οφείλει να απαντήσει άμεσα και ξεκάθαρα: Θέλει πυροσβέστες που θα σβήνουν φωτιές ή που θα φοβούνται να δράσουν; Διότι, όπως μου είπαν με πικρία κάποιοι αξιωματικοί: «Ακόμα κι ο έμπορος ναρκωτικών έχει ελαφρυντικό προτέρου εντίμου βίου. Εμείς δεν είχαμε καν αυτό».

Κάτοικος του Ματιού που έζησε την τραγωδία μας διευκρινίζει ότι το σύνολο των ανακοινώσεων που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, από τα διάφορα συνδικαλιστικα όργανα του Πυροσβεστικού Σωματος «ακολουθούν λίγο πολύ μία κοινή τακτική». Δηλαδή να χρησιμοποιούν την τραγωδία της 23ης Ιουλίου περιγραφοντας ένα πλαίσιο δράσης στο πεδίο που δεν έχει καμία σχέση με το τι έγινε στην πυρκαγιά εκείνη την ημέρα, χρησημοποιώντας βαρύγδουπες εκφράσεις, «με στόχο την επίκληση στο συναίσθημα της κοινής γνώμης και τελικά παίζουν το τελευταίο τους χαρτί, σχεδόν απειλώντας πως ο φόβος της τιμωρίας, ενδέχεται δήθεν, να οδηγήσει σε μη ανάληψη της ευθύνης σε μελλοντικά συμβάντα», καταγγέλλει.

Μάλιστα, όπως υποστηρίζει «αποκρύπτουν σκοπίμως πως στη δίκη για το τι έγινε και κυρίως τι δεν έγινε στο Μάτι, οι κατηγορούμενοι κρίθηκαν ένοχοι, ακριβώς γι' αυτό! Την μη ανάληψη της ευθύνης. Αντί για ενσυναίσθηση και αναγνώριση της ανάγκης αυτοκαθαρσης, βλέπουν την τέλεια ευκαιρία να εκβιάσουν για τον απώτερο στόχο τους. Αυτών της αποποινικοποιησης των ευθυνών τους».

Οφείλουμε ως πολιτεία να τους ακούσουμε και να τους στηρίξουμε. Και τον πυροσβέστη που θα δώσει τη μάχη και αυτό το καλοκαίρι για τις φωτιές. Αλλά και τους πολίτες που έχασαν τους δικούς τους ανθρώπους από τις ανεξέλεγκτες φωτιές. Ένα είναι σίγουρο… Τίποτα δεν είναι ίδιο μετά την τραγωδία στο Μάτι και δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτό που συνέβη τότε. Οφείλουμε να αλλάξουμε για τα παιδιά μας και τα παιδιά των παιδιών μας.

Τα συμπεράσματα δικά σας.