Τους μαθητές τους "τρώει" το στρες

...κι η αγωνία αν θα μπούνε στις ανώτατες σχολές! Το 1988 πρωτοακούσαμε αυτούς τους στίχους που έγραψε ο Νίκος Καρβέλας και ερμήνευσε η Άννα Βίσση, ένα τραγούδι που κάθε χρόνο τέτοια εποχή γίνεται πιο επίκαιρο από ποτέ.

Χιλιάδες μαθητές σε όλη τη χώρα συμμετέχουν και φέτος στις πανελλαδικές εξετάσεις, μία διαδικασία που μοιάζει να καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το μέλλον τους. Με την πίεση να είναι τεράστια, καθώς μέσα σε λίγες ημέρες, καλούνται να αποδείξουν τη γνώση, την ετοιμότητα και την ψυχραιμία που έχουν καλλιεργήσει κατά τη διάρκεια της σχολικής τους προσπάθειας. Και με το άγχος, σε πολλές περιπτώσεις, να είναι δυσβάσταχτο.

Κακώς λένε οι ειδικοί που το χαρακτηρίζουν ως τροχοπέδη για να μπορέσουν να αποδώσουν στο μέγιστο βαθμό των ικανοτήτων τους αλλά και της προετοιμασίας τους. Από την άλλη βέβαια οι μαθητές αισθάνονται πως η επιτυχία στις πανελλαδικές είναι το μοναδικό εισιτήριο για ένα «καλό μέλλον». Κι έχουμε ίσως ευθύνη κι εμείς οι γονείς γι αυτό, που ναι, θέλουμε το καλύτερο για τα παιδιά μας αλλά έτσι όπως το ορίζουμε εμείς, κλείνοντας τα αυτιά και τα μάτια στα δικά τους θέλω.

Έτσι, τα περισσότερα παιδιά μεγαλώνουν ακούγοντας πως η εισαγωγή σε μια «καλή» σχολή είναι μονόδρομος για μια σταθερή εργασία, κοινωνική καταξίωση και οικονομική ασφάλεια. Αποτέλεσμα αυτού, οι εξετάσεις να μην φαντάζουν απλώς ως μια δοκιμασία γνώσεων, αλλά ως μια κρίσιμη καμπή στη ζωή τους.

Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί μαθητές αναφέρουν συμπτώματα έντονου άγχους, αϋπνίας, ακόμη και κρίσεις πανικού την περίοδο των εξετάσεων. Το βάρος της ευθύνης που καλούνται να αντιμετωπίσουν σε αρκετές περιπτώσεις μοιάζει να τους υπερβαίνει. Αισθάνονται ότι από τις επιδόσεις τους κρίνεται όλη τους η αξία. Γιατί αυτό τους έχει καλλιεργηθεί, ιδίως στους καλούς μαθητές. Και ταυτόχρονα η αποτυχία συχνά ταυτίζεται με την απογοήτευση, την μη ολοκλήρωση ενός ονείρου.

Αν μπορούσαμε όμως να κάνουμε τα παιδιά μας να δουν την πραγματικότητα θα διαπίστωναν ότι δεν είναι έτσι. Πριν ένα χρόνο πέρασα κι εγώ αυτή τη διαδικασία κι εγώ ως γονέας του μεγάλου μου γιου που έδινε πανελλαδικές και πέτυχε στο στόχο του. Ξέραμε όλοι στο σπίτι ότι αυτές οι εξετάσεις είναι πράγματι ένας σημαντικός σταθμός στην ζωή τους, αλλά δεν είναι ο μοναδικός.

Η ζωή δεν καθορίζεται από ένα διαγώνισμα ή μια στιγμή συζητούσαμε στο οικογενειακό «συμβούλιο» για να μετριάσουμε τα ανάμεικτα συναισθήματά μας. Υπάρχουν άλλωστε πολλές διαδρομές προς την επιτυχία. Πολλοί άνθρωποι που δεν πέτυχαν στις πανελλαδικές ή δεν μπήκαν στη σχολή προτίμησής τους, κατάφεραν να διακριθούν, να αλλάξουν πορεία, να βρουν αυτό που πραγματικά τους ταιριάζει. Το σημαντικότερο, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι να μην χάσει ο μαθητής την πίστη στον εαυτό του και να θυμάται πως η αξία του δεν εξαρτάται από έναν βαθμό ή ένα αποτέλεσμα, η αγάπη των γονέων δεν διαμορφώνεται ανάλογα με τις επιδόσεις του.

Και θα αναρωτηθείτε τώρα μήπως δεν ζούμε σε μια κοινωνία που συχνά προβάλλει την επιτυχία μέσα από συγκεκριμένα πρότυπα. Ναι μπορεί και να είναι έτσι. Ας αλλάξουμε τότε αυτήν την αντίληψη.

Είναι πολύ σημαντικό να καλλιεργηθεί στους νέους μας ότι το μέλλον διαμορφώνεται με πολλούς τρόπους. Οι πανελλαδικές είναι ένα βήμα για την μετέπειτα ζωή τους, όχι όμως το μοναδικό και σίγουρα όχι το τελευταίο. Άρα ας ευχηθούμε καλά αποτελέσματα και κυρίως καλή νέα ζωή με τις καλύτερες αναμνήσεις από τα μαθητικά τα χρόνια που δεν τα αλλάζουμε με τίποτα.