Διαδικασία παράβασης μέσω της Υπόθεσης του ΧΥΤΑ Τεμπλονίου

Στην παρούσα ανάλυση θα εξεταστεί η υπόθεση C-202/16, Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Ελληνικής Δημοκρατίας που αναφέρεται στο πρόβλημα σχετικά με τα απόβλητα στο Τεμπλόνι της Κέρκυρας. Μέσω της συγκεκριμένης υπόθεσης, θα γίνει αναφορά στην παράβαση υποχρεώσεων εκ μέρους κράτους μέλους (στο εξής ΚΜ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βάσει του άρθρου 258 της Συνθήκης Λειτουργίας της ΕΕ (στο εξής ΣΛΕΕ), αλλά και ιδιαίτερα στην διαδικασία που ακολουθείται για τη συμμόρφωσή του. Πιο συγκεκριμένα, γίνεται λόγος για μία προσφυγή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά της ελληνικής Δημοκρατίας για τη διαχείριση των αποβλήτων στον προαναφερθέντα Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (στο εξής ΧΥΤΑ) του Τεμπλονίου Κέρκυρας. Η συγκεκριμένη περίπτωση αποτελεί μία από τις πολυάριθμες υποθέσεις, σύμφωνα με την οποία η Επιτροπή στρέφεται κατά ΚΜ για τη μη τήρηση και εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Το σημαντικό όμως σε αυτή την περίπτωση, και σπάνιο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, είναι η κατάληξη του ΚΜ ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής ΔΕΕ), την ίδια στιγμή που η συντριπτική πλειοψηφία των υποθέσεων γνωρίζει τη λύση της πριν την προσφυγή στη δικαιοσύνη (WWF Hellas, 2016).

Ιστορικό Υπόβαθρο – Πραγματικά Περιστατικά

Προκειμένου να εξετάσουμε μία υπόθεση είναι σημαντικό να γίνει αναφορά στα νομικώς ενδιαφέροντα πραγματικά περιστατικά. Πρόκειται για μία εξέταση του ιστορικού υποβάθρου που οδήγησε στην τελική κίνηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δηλαδή την προσφυγή στο ΔΕΕ. 

ΧΥΤΑ Τεμπλονίου

Πρώτα από όλα, ο Χώρος Υγειονομικής Ταφής του Τεμπλονίου Κέρκυρας προβλέπεται στο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων όπου αναγράφεται η λειτουργία συστημάτων διαχωρισμού στην πηγή και ανακύκλωσης για όλους τους δήμους της περιοχής. Το Τεμπλόνι αποτελεί από το 2012 τη μοναδική τοποθεσία διάθεσης αποβλήτων στην κεντρική Κέρκυρα, καθώς άλλοι ΧΥΤΑ που εξυπηρετούσαν το νησί δεν βρίσκονται πλέον σε λειτουργία. Οι διαδικασίες για τη δημιουργία ενός χώρου υγειονομικής ταφής είχαν ήδη ξεκινήσει από το 1995. Ακολουθώντας την έκθεση ΕΠΕ, στο πρώτο στάδιο συγκρότησής του, δεν είχε υποβληθεί κανένα παράπονο από το κοινό που είχε κληθεί να υποβάλει τις παρατηρήσεις του κατά την διαδικασία. Μέχρι την έναρξη της κατασκευής, το έργο προχωρούσε σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, γεγονός που αποδεικνύεται από τις γνωμοδοτήσεις που ζητήθηκαν και μετέπειτα χορηγήθηκαν από τις αρμόδιες αρχές. Η κατασκευή του χώρου συγχρηματοδοτήθηκε από το Ταμείο Συνοχής για την περίοδο 2000-2006 με συνολικό προϋπολογισμό ύψους 3.000.000 ευρώ και παρόλα αυτά τα προβλήματα και οι ελλείψεις δεν άργησαν να κάνουν την εμφάνισή τους (Επιτροπή Αναφορών, 2014).

Προ της Ασκήσεως Προσφυγής Διαδικασία

Ξεκινώντας, λοιπόν, η προ της ασκήσεως προσφυγής διαδικασία περιλαμβάνει μία πληθώρα επιστολών εκ μέρους της Επιτροπής προς την Ελληνική Δημοκρατία με σκοπό τη διερεύνηση και τη λεπτομερή εξέταση του θέματος που προέκυψε σχετικά με τα απόβλητα στον ΧΥΤΑ Τεμπλονίου στην Κέρκυρα. Το πρόβλημα των αποβλήτων, πρώτα από όλα, παίρνει διαστάσεις και ωθεί την Επιτροπή να μελετήσει διεξοδικά την υπόθεση με αφορμή παράπονα κατοίκων στη γύρω περιοχή που επισημαίνουν το διαρκές και ολοένα αυξανόμενο πρόβλημα. Έτσι, πριν ακόμα η Επιτροπή αποφασίσει να παραπέμψει την Ελλάδα στο ΔΕΕ, κάνει χρήση όλων των άλλων πιθανών μεθόδων που θα κατάφερναν τη συμμόρφωσή της με την νομοθεσία της ΕΕ (Parliamentary Question | Answer to Question No E-016050/15, 2016).

Πιο συγκεκριμένα, η Επιτροπή έχοντας υπόψιν τις επιχορηγήσεις που έχουν ήδη δοθεί στην Ελλάδα για την ορθή κατασκευή του ΧΥΤΑ Τεμπλονίου και άλλων συμπεριλαμβανομένων (Parliamentary Question | Answer to Question No E-016050/15, 2016), προχωράει στην εξέταση της προόδου και έτσι ζητά από την Ελληνική Δημοκρατία να καταβάλει έκθεση σχετικά. Με επιστολές της, στις 31 Μαρτίου και στις 20 Ιουλίου του 2010, η Επιτροπή ζητάει από την Ελληνική Δημοκρατία να της παράσχει πληροφορίες για τον τρόπο διαχείρισης του ΧΥΤΑ. Από την κατάθεση εκθέσεων εκ μέρους της Ελληνικής Δημοκρατίας διαπιστώθηκαν σοβαρά προβλήματα  στη λειτουργία του, τα οποία μετά από εγγύηση του κράτους θα λύνοντας μέχρι το 2010 (Απόφαση ΔΕΕ/C-202/16). Πρόκειται για χρήση μίας πολιτικής μεθόδου ειρηνικής επίλυσης διαφορών, αυτή της διαπραγμάτευσης, καθώς η συνεννόηση έγινε μεταξύ των  δύο μερών που είχαν την κατανόηση αλλά και την πρόθεση να εξαλείψουν τα όποια προβλήματα παρουσιάστηκαν.

Διαδικασία Παράβασης

Ωστόσο, το 2011, η Επιτροπή διαπιστώνει εκ νέου παραβάσεις κύριων νομοθετικών κειμένων της ΕΕ και έτσι στέλνει ξανά “προειδοποιητική επιστολή” στην Ελλάδα, αφήνοντάς της διορία δύο μηνών. Κατά αυτό τον τρόπο μπαίνει σε εφαρμογή η διαδικασία παράβασης που προβλέπεται στο άρθρο 258 της ΣΛΕΕ και εξουσιοδοτεί την Επιτροπή, ως θεματοφύλακα των Συνθηκών, να στραφεί κατά κράτους μέλους σε περιπτώσεις που δεν τηρούνται οι υποχρεώσεις που εκπορεύονται από το δίκαιο της ΕΕ εκ μέρους του (Παραβάσεις: Συχνές Ερωτήσεις, 2022). Στη συγκεκριμένη περίπτωση, διαπιστώνεται παράβαση των διατάξεων κύριων οδηγιών που αποτελούν μέρος της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Πρόκειται για τις οδηγίες 1999/31 και 2008/98 περί υγειονομικής ταφής και επεξεργασίας των αποβλήτων αντίστοιχα. Η Ελλάδα με τη σειρά της απαντάει εντός της προθεσμίας και υπόσχεται για ακόμα μία φορά ότι θα επιληφθεί επί του προβλήματος. Με αυτή την τροπή των πραγμάτων, υποχρεούται να εισάγει ένα νέο πρόγραμμα, επονομαζόμενο «Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων (ΟΕΔΑ) Κεντρικής Κέρκυρας», το οποίο είχε υποβληθεί σε φάκελο μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων στην αρμόδια αρχή. 

Εντούτοις, με την συνέχιση ύπαρξης των παλαιών αλλά και 12 νέων παραβάσεων (Απόφαση ΔΕΕ/C-202/16), η Επιτροπή προχωράει στο επόμενο στάδιο απευθύνοντας επίσημο αίτημα συμμόρφωσης με το δίκαιο της ΕΕ, ήτοι μία “αιτιολογημένη γνώμη”. Πιο συγκεκριμένα, καλεί το κράτος μέλος να την ενημερώσει για τα μέτρα που έλαβε για να συμμορφωθεί εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, συνήθως δύο μηνών (Παραβάσεις: Συχνές Ερωτήσεις, 2022). Μετά από υποσχέσεις επίλυσης από την Ελλάδα, η Επιτροπή ζητά αντίγραφο της έκθεσης της διενεργηθείσας αυτοψίας όσο και ενημέρωση για την μέχρι τότε πρόοδο που είχε αναφερθεί, έγγραφα που οι ελληνικές αρχές παρείχαν 6 μήνες μετά το τελευταίο αίτημά της (Απόφαση ΔΕΕ/C-202/16). Τέλος, όμως, δεδομένου ότι δεν ελήφθησαν τα κατάλληλα μέτρα και η λειτουργία της χωματερής συνεχίστηκε κατά παράβαση, η Επιτροπή αξιοποίησε τη δυνατότητα προσφυγής στο Δικαστήριο στέλνοντας την Ελλάδα ενώπιον του ΔΕΕ (Πλιάκος, 2018).

Νομική Βάση

Η Ελλάδα ως κράτος μέλος τη Ευρωπαϊκής Ένωσης οφείλει να εναρμονίζεται με την ενωσιακή περιβαλλοντική νομοθεσία και τις κοινοτικές οδηγίες για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μετά τη Συνθήκη της Λισαβόνας, κατέχει την ιδιότητα του θεματοφύλακα των Συνθηκών, είναι αρμόδια να εξασφαλίζει τη σωστή εφαρμογή της από όλα τα κράτη μέλη (Μαραβέγιας, 2016). Έτσι, λοιπόν, μετά τις επιθεωρήσεις, διαπιστώθηκε ότι η ελληνική Δημοκρατία δεν πληροί σημαντικές ευρωπαϊκές προδιαγραφές στον ΧΥΤΑ Τεμπλονίου. Ειδικότερα, διαπιστώθηκε παράβαση των οδηγιών 2008/98/ΕΚ άρθρο 13 και 1999/31/ΕΚ άρθρο 8 στοιχείο α΄, άρθρο 11§1 και παραρτήματος Ι. Κατά την Επιτροπή, είναι σαφές ότι ο ΧΥΤΑ Τεμπλονίου λειτουργεί επί μονίμου βάσεως κατά τρόπο πλημμελή και ότι, μολονότι ορισμένες εκ των δυσλειτουργιών του αποκαθίστανται, παρουσιάζονται άλλες συν τω χρόνω (Απόφαση ΔΕΕ/C-202/16). Πιο συχνά προβλήματα ήταν τα εξής: (α) η κακή διαχείριση του βιοαερίου, (β) η μη επεξεργασία του διασταλάζοντος υγρού από τον ΧΥΤΑ και (γ) η παρουσία αποβλήτων που δεν επιτρέπεται να επεξεργάζονται στο συγκεκριμένο χώρο.

Οδηγία 1999/31/ΕΚ

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, όλα τα κράτη μέλη έχουν την υποχρέωση να ακολουθούν ασφαλείς και ελεγχόμενες δραστηριότητες υγειονομικής ταφής. Η Οδηγία 1999/31/ΕΚ του  Συμβουλίου της ΕΕ ασχολείται με τη διαδικασία της ταφής των αποβλήτων και συγκεκριμένα αναφέρεται στις λειτουργικές και τεχνικές απαιτήσεις για τα απόβλητα που εισέρχονται σε ένα ΧΥΤΑ με σκοπό να αποφευχθούν οποιεσδήποτε ατασθαλίες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, καθώς και τα τεχνικά χαρακτηριστικά των ΧΥΤΑ. Συγκεκριμένα, καθορίζει πρότυπα για την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος από τις αρνητικές συνέπειες που προκαλούνται από τη συγκέντρωση, τη μεταφορά, την αποθήκευση, την επεξεργασία και την τελική διάθεση των αποβλήτων. Ως απώτερος σκοπός εμφανίζεται η μείωση ή ακόμα και η πρόληψη ενδεχόμενων επιβλαβών ενεργειών που θα προκαλούσαν κακό τόσο στον άνθρωπο, όσο και στο περιβάλλον (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2015).

Πιο συγκεκριμένα, ας αναφερθούμε στα χωρία που έγινε παράβαση των γενικών αρχών που αναγράφονται στην οδηγία, εκ μέρους της Ελλάδας. Πρώτον, όσον αφορά το άρθρο 8 στοιχείο α’ της οδηγίας, το οποίο η ελληνική δημοκρατία παρέβη, κάνει λόγο για τις προϋποθέσεις χορήγησης άδειας στον ΧΥΤΑ. Το Συμβούλιο κρίνει ότι οι ελληνικές αρχές έβγαλαν άδεια λειτουργίας ΧΥΤΑ χωρίς να πληρούν τις τέσσερις απαραίτητες προϋποθέσεις που καταγράφονται στο επίσημο έγγραφο. Συνοπτικά, για να εκδοθεί μία άδεια σε ΧΥΤΑ, χρειάζεται, αρχικά, ο τελευταίος να πληροί όλες τις απαιτήσεις που ορίζονται στα προηγούμενα άρθρα για τα “αποδεκτά απόβλητα”, ενδεικτικά απόβλητα που έχουν υποστεί επεξεργασία προηγουμένως ή αστικά απόβλητα. Πέρα από αυτό, είναι σημαντικό να αναληφθεί η διοίκηση του ΧΥΤΑ από ένα φυσικό πρόσωπο το οποίο θα έχει τις απαραίτητες τεχνικές γνώσεις με ευκαιρίες ανέλιξης και περαιτέρω εξέλιξης και το οποίο θα εξασφαλίζει ότι ο ΧΥΤΑ λειτουργεί με τρόπο που προλαμβάνονται τυχόν ατυχήματα και οι βλαβερές συνέπειες που μπορεί να ενέχουν. Τέλος, η χορήγηση άδειας προϋποθέτει την ύπαρξη εγγύησης με την μορφή χρηματικού ποσού, που θα διασφαλίζει “την τήρηση όλων των υποχρεώσεων που απορρέουν από την άδεια που εκδίδεται δυνάμει της παρούσας οδηγίας καθώς και η τήρηση των διαδικασιών παύσης λειτουργίας που επιβάλλει το άρθρο 13” (ΟΔΗΓΙΑ 1999/31/ΕΚ, 1999).

Επιπλέον, η Ελλάδα παρέβη το άρθρο 11 της εν λόγω οδηγίας καθώς δεν διέθετε ειδικό χώρο που θα αποθηκεύονταν τα απόβλητα για να προστατευθεί το περιβάλλον. δηλαδή ένας σχεδιασμένος χώρος με τη μορφή ενός φυσικού τείχους που θα προστάτευε τα υπόγεια και επιφανειακά ύδατα.

Οδηγία 2008/98/ΕΚ

Με το δικόγραφο της προσφυγής της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητεί από το Δικαστήριο να διαπιστώσει ότι η Ελληνική Δημοκρατία στον ΧΥΤΑ Τεμπλονίου παρέβη, επιπλέον, τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 13 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008 (Απόφαση ΔΕΕ/C-202/16).  Η συγκεκριμένη οδηγία-πλαίσιο αποτελεί τη νομική βάση για την επεξεργασία των αποβλήτων εντός της ΕΕ υποχρεώνοντας τα ΚΜ να λαμβάνουν μέτρα για να διασφαλίζουν τη σωστή διαχείριση των αποβλήτων ώστε να προληφθεί οποιαδήποτε βλάβη στην υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον. Σε κάθε περίπτωση, η επεξεργασία των αποβλήτων πρέπει να γίνεται με την χρήση μεθόδων που δεν διαταράσσουν και δεν προκαλούν βλάβη στον ηπειρωτικό, τον θαλάσσιο και τον εναέριο χώρο, καθώς και στην πανίδα και τη χλωρίδα των μερών που βρίσκονται οι ΧΥΤΑ (Διαχείριση Αποβλήτων, 2015).  Σημαντική είναι και η αρχή “ο ρυπαίνων πληρώνει” που επιβεβαιώνεται με την εν λόγω οδηγία ενώ θεωρείται ότι θα μπορούσε να αποτελέσει αποτελεσματικό μέτρο πρόληψης της ρύπανσης. Ουσιαστικά πρόκειται για την ανάληψη ευθύνης και την επιβολή του ανάλογου ποσού για την περιβαλλοντική ζημία που προκλήθηκε από συγκεκριμένο φορέα (Τσάλτας, 2017).

Η Ελλάδα, συγκεκριμένα, παρέβη υποχρεώσεις του άρθρου 13 το οποίο ορίζει ότι “Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίζουν ότι η διαχείριση των αποβλήτων πραγματοποιείται χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ανθρώπινη υγεία και χωρίς να βλάπτεται το περιβάλλον…” (Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, 2008). Γίνεται κατανοητό ότι στο εν λόγω άρθρο, δεν ορίζεται επακριβώς το περιεχόμενο των μέτρων που πρέπει να λαμβάνονται κατά περίπτωση, ωστόσο τα ΚΜ δεσμεύονται ως προς τον επιδιωκόμενο σκοπό ενώ έχουν περιθώριο εκτίμησης κατά την αξιολόγηση για την αναγκαιότητα των μέτρων. Κάποιες λεπτομέρειες που προστίθενται, τονίζουν την προστασία εδάφους, νερού και αέρα, την μη παρέμβαση που μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς το τοπίο και τη μη πρόκληση οχλήσεων τόσο από θόρυβο όσο και από οσμές (Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, 2008).

Προσφυγή

Η υπόθεση, πλέον, αφήνεται στην ευχέρεια της δικαιοσύνης και ακολουθεί τη διαδικασία της επίλυσης διεθνούς διαφοράς καθώς το δικαστήριο δεν υπάγεται σε καμία εθνική αρχή που να το καθιστά ένδικο μέσο (Απόφαση ΔΕΕ/C-202/16).  Η διαφορά, εξάλλου, έχει τις ρίζες της σε παράβαση υποχρεώσεων που απορρέουν από ενωσιακή έννομη τάξη, την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία (Περράκης & Μαρούδα, 2018).

Δικαστήριο της ΕΕ

Το Δικαστήριο της ΕΕ πρόκειται για ένα δικαιοδοτικό όργανο, με έδρα το Λουξεμβούργο, που σκοπός του είναι, ναι μεν, να προωθήσει την ενιαία και σωστή ερμηνεία και εφαρμογή του δικαίου από τα ΚΜ της περιφέρειας. Το ΔΕΕ είναι υπεύθυνο για την επίλυση διαφορών εντός μεταξύ εθνικών κυβερνήσεων των ΚΜ και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Παρ ’όλα αυτά, δεν αποκλείονται περιπτώσεις προσφυγών εκ μέρους ιδιωτών, επιχειρήσεων ή οργανισμών κατά κάποιου ευρωπαϊκού οργάνου. Οι πιο συχνοί τύποι υποθέσεων που εξετάζει το ΔΕΕ είναι σχετικοί με την ερμηνεία του δικαίου σε προδικαστικές αποφάσεις, την επιβολή του δικαίου για διαδικασίες επί παράβαση, για την ακύρωση νομικών πράξεων, σχετικά με τη διασφάλιση ανάληψης δράσης από τα όργανα της ΕΕ και την επιβολή κυρώσεων σε αντίθετες περιπτώσεις. Ωστόσο η δικαιοδοσία του είναι περιορισμένη (Δικαστήριο Της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), n.d.) εφόσον εξαιρούνται πράξεις που αφορούν, για παράδειγμα, τον τομέα της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) ή τον έλεγχο πράξεων των αστυνομικών αρχών ΚΜ, κ.α (Πλιάκος, 2018). Στην περίπτωσή μας, εξετάζουμε μία υπόθεση που στόχο έχει να επιβάλλει το δίκαιο της ΕΕ, καθώς παρατηρήθηκε παράβαση υποχρεώσεων που επέβαλε η ευρωπαϊκή νομοθεσία, από την Ελληνική Δημοκρατία και ακολουθήθηκε η “διαδικασία επί παραβάσει”.

Συμπέρασμα – Σημασία Υπόθεσης

Συμπερασματικά, η Υπόθεση του ΧΥΤΑ Τεμπλονίου, αποτελεί παράδειγμα παράβασης υποχρεώσεων ΚΜ της ΕΕ, για την οποία ακολουθήθηκε η τυπική διαδικασία για τη συμμόρφωσή του με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Αναζητώντας τη νομολογία του Δικαστηρίου, θα παρατηρήσουμε την ύπαρξη κι άλλων , παρόμοιων υποθέσεων που εξετάστηκαν λόγω παράβασης υποχρεώσεών τους απέναντι στο περιβαλλοντικό δίκαιο της ΕΕ. Λίγα από τα  παραδείγματα που έφτασαν ενώπιον της δικαιοσύνης  και του οποίου η απόφαση ελήφθη υπόψη από το ΔΕΕ, ήταν η υπόθεση C-37/09, Επιτροπή κατά Πορτογαλίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που καταγράφονται στην επίσημη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής , η διαδικασία της παράβασης, καταλήγει στο Δικαστήριο σε λιγοστές περιπτώσεις. Το 95% των υποθέσεων παράβασης βρίσκουν τα ΚΜ να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους απέναντι στην ΕΕ πριν την παραπομπή τους στο ΔΕΕ . Σε περίπτωση, βέβαια, που το κράτος δε συμμορφωθεί ούτε με τη χρήση του εσχάτου μέσου, η Επιτροπή έχει την ευκαιρία, σύμφωνα με το άρθρο 260 της ΣΛΕΕ, να κινήσει ξανά τις διαδικασίες κατά του ΚΜ που εξακολουθεί να παραβαίνει των ευθυνών του. Στη δεύτερη φάση, η Επιτροπή ενημερώνει με μία γραπτή προειδοποίηση το ΚΜ πριν την παραπομπή του στο Δικαστήριο (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2022).

Έτσι, Ελλάδα με τη σειρά της, ανίκανη να εκπληρώσει κάθε υπόσχεση για βελτίωση, κατέληξε ενώπιον του ΔΕΕ να κατηγορείται για αθέτηση της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Έχοντας αναλύσει την υπόθεση, γίνεται κατανοητό ότι ακολουθήθηκαν τόσο πολιτικές, όσο και νομικές μέθοδοι επίλυσης. Σε αρχικό στάδιο, η Επιτροπή αποπειράθηκε να έρθει σε διαπραγμάτευση με την ελληνική πλευρά μέσω συζητήσεων και απλών επισημάνσεων σε επίπεδο συμβουλής. Ωστόσο, η ελληνική πλευρά, εν μέσω οικονομικής κρίσης αλλά και γενικότερης αδιαφορίας για το θέμα λόγω της χαμηλής ιεράρχησής του, συνέχισε να κινείται στην ίδια πορεία μέχρι τη στιγμή που ξεκινάει η νομική διαδικασία. Αρχικά, εξαντλώντας όλα τα μέσα που είχε στη διάθεσή της η Επιτροπή, εκκινεί τις νομικές διαδικασίες με την προειδοποιητική επιστολή, έπειτα την αιτιολογημένη γνώμη και τελικά την προσφυγή στο ΔΕΕ, εφόσον δεν υπήρξαν σημάδια βελτίωσης. Εντούτοις, πρέπει να σημειωθεί ότι δεν τέθηκε ζήτημα μεταφοράς των οδηγιών στο ελληνικό εθνικό δίκαιο, επειδή αυτή η διαδικασία είχε ήδη ολοκληρωθεί, αλλά παρουσιαζόταν αδυναμία εφαρμογής τους (Chukwunonye, 2014). Στην υπόθεση ενεπλάκησαν και διεθνείς οργανισμοί όπως η Zero Waste Europe και η WWF ενισχύοντας τον διεθνή χαρακτήρα της. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι ενώ η Ελλάδα συνεχίζει να μη συμμορφώνεται, δεν έχει παραπεμφθεί για δεύτερη φορά στη δικαιοσύνη, τουλάχιστον προς το παρόν.

Βιβλιογραφία

• Διαχείριση Αποβλήτων: Η Επιτροπή παραπέμπει την ΕΛΛΑΔΑ στο Δικαστήριο της ΕΕ για παράνομο χώρο υγειονομικής ταφής. (2015, December 10). European Commission. Retrieved December 21, 2022, Διαθέσιμο Εδώ
• Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ). (n.d.). European Union. Διαθέσιμο Εδώ 
• Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (2008, November 22). ΟΔΗΓΙΑ 2008/98/ΕΚ: ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΫ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΊΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ  της 19ης Νοεμβρίου 2008  για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών. EUR-Lex. Retrieved November 21, 2022, Διαθέσιμο Εδώ 
• Επιτροπή Αναφορών. (2014). Έγγραφο Εργασίας. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Διαθέσιμο Εδώ
• ΟΔΗΓΙΑ 1999/31/ΕΚ: ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 26ης 1999 περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων. (1999). Επίσημη Εφημερίδα Των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Retrieved December 22, 2022, Διαθέσιμο Εδώ
• Παραβάσεις: Συχνές ερωτήσεις. (2022, November 28). European Commission – European Commission. Retrieved December 23, 2022, Διαθέσιμο Εδώ
• Πασσάς, & Μαραβέγιας. (2016). Ευρωπαϊκή Ένωση: Δημιουργία, εξέλιξη, προοπτικές: Η θεσμική συγκρότηση και η νομοθετική διαδικασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εκδόσεις Κριτική
• Περράκης, Σ., & Μαρούδα, Μ.-Ν. (2018). Διεθνής Δικαιοσύνη: Θεωρία, Διαδικασίες, Εφαρμογές Διεθνούς Δικαίου (2nd ed.). Εκδόσεις Σάκκουλα.
• Πλιάκος, Α. (2018). Το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Θεσμικό & Ουσιαστικό (2nd ed.). Νομική Βιβλιοθήκη.
• Τσάλτας, Ι. (2017). ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ: ΠΟΛΙΤΙΚΗ – ΔΙΚΑΙΟ – ΘΕΣΜΟΙ. Εκδόσεις Ι. Σιδέρης.
• Chukwunonye, E. (2014). A Critical Review of Municipal Solid Waste Legislation and Compliance in Greece: In the Context of the EU Landfill Directive (Vol. 8). University of Wolverhampton.
• CURIA – Documents. (n.d.-c). InfoCuria – Νομολογία. Retrieved December 22, 2022, Διαθέσιμο Εδώ
• Parliamentary question | Answer to Question No E-016050/15. (2016, February 25). European Parliament. Retrieved December 20, 2022, Διαθέσιμο Εδώ
• Press corner. (n.d.). European Commission – European Commission. Διαθέσιμο Εδώ
• WWF Hellas. (2016). Νόμος και Περιβάλλον στην Ελλάδα: Έκθεση 2016 για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Retrieved December 21, 2022, Διαθέσιμο Εδώ