Ενδοκρινολογικά Προβλήματα και Εγκυμοσύνη: Συχνές Ερωτήσεις και Απαντήσεις

Η εγκυμοσύνη είναι μια περίοδος σημαντικών φυσιολογικών αλλαγών, κατά την οποία το ενδοκρινικό σύστημα παίζει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας τόσο της μητέρας όσο και του εμβρύου. Ωστόσο, οι ορμονικές διαταραχές μπορούν να επηρεάσουν την πορεία της κύησης, αυξάνοντας τον κίνδυνο επιπλοκών. Σε αυτό το άρθρο, απαντάμε σε μερικές από τις πιο συχνές ερωτήσεις σχετικά με τα ενδοκρινολογικά προβλήματα και την εγκυμοσύνη, προσφέροντας χρήσιμες πληροφορίες για τη διάγνωση, τη διαχείριση και την πρόληψη πιθανών κινδύνων.

1. Πώς επηρεάζει η λειτουργία του θυρεοειδούς την εγκυμοσύνη;

Ο θυρεοειδής αδένας παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του εμβρύου, ειδικά κατά το πρώτο τρίμηνο, όταν το έμβρυο εξαρτάται από τις μητρικές ορμόνες. Η υπολειτουργία (υποθυρεοειδισμός) ή η υπερλειτουργία (υπερθυρεοειδισμός) του θυρεοειδούς μπορεί να επηρεάσει την κύηση, αυξάνοντας τον κίνδυνο αποβολής, πρόωρου τοκετού, προεκλαμψίας και αναπτυξιακών προβλημάτων στο έμβρυο.

2. Πώς μπορεί μια γυναίκα να γνωρίζει αν έχει πρόβλημα με τον θυρεοειδή της;

Τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού περιλαμβάνουν κόπωση, αύξηση βάρους, ξηροδερμία και δυσκοιλιότητα, ενώ του υπερθυρεοειδισμού περιλαμβάνουν αυξημένους καρδιακούς παλμούς, ανεξήγητη απώλεια βάρους, άγχος και υπερκινητικότητα. Μια απλή εξέταση αίματος (TSH, T3, T4) μπορεί να διαγνώσει τη δυσλειτουργία του θυρεοειδούς και να καθοδηγήσει τη θεραπεία.

3. Μπορεί μια γυναίκα με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) να μείνει έγκυος;

Ναι, αλλά οι γυναίκες με PCOS μπορεί να έχουν δυσκολίες στη σύλληψη λόγω ακανόνιστων ωορρηξιών. Η ορμονική ανισορροπία, η αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη και τα αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων μπορούν να επηρεάσουν τη γονιμότητα. Παρόλα αυτά, θεραπείες όπως αλλαγές στον τρόπο ζωής, φαρμακευτική αγωγή και υποβοηθούμενη αναπαραγωγή μπορούν να βοηθήσουν.

4. Πώς επηρεάζει το PCOS την εγκυμοσύνη;

Οι γυναίκες με PCOS διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη κύησης, υπέρτασης, προεκλαμψίας και πρόωρου τοκετού. Επιπλέον, η πιθανότητα αποβολής είναι υψηλότερη. Για αυτό, απαιτείται στενή ιατρική παρακολούθηση και προσεκτική διαχείριση του βάρους, της διατροφής και των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.

5. Τι είναι ο διαβήτης κύησης και ποιοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο;

Ο διαβήτης κύησης είναι μια μορφή διαβήτη που εμφανίζεται για πρώτη φορά κατά την εγκυμοσύνη και επηρεάζει την ικανότητα του σώματος να χρησιμοποιεί τη γλυκόζη αποτελεσματικά. Παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν το αυξημένο βάρος, το ιστορικό διαβήτη στην οικογένεια, το PCOS και προηγούμενες εγκυμοσύνες με διαβήτη κύησης.

6. Πώς διαγιγνώσκεται και αντιμετωπίζεται ο διαβήτης κύησης;

Η διάγνωση γίνεται μέσω της καμπύλης γλυκόζης (δοκιμασία ανοχής γλυκόζης) μεταξύ της 24ης και 28ης εβδομάδας κύησης. Η θεραπεία περιλαμβάνει διατροφή με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, άσκηση και σε ορισμένες περιπτώσεις φαρμακευτική αγωγή.

7. Είναι ασφαλές να παίρνει μια γυναίκα φάρμακα για ενδοκρινολογικά προβλήματα κατά την εγκυμοσύνη;

Ορισμένα φάρμακα, όπως η λεβοθυροξίνη για τον υποθυρεοειδισμό, είναι ασφαλή και απαραίτητα για την υγιή ανάπτυξη του εμβρύου. Άλλα φάρμακα μπορεί να χρειαστεί να τροποποιηθούν ή να αντικατασταθούν. Είναι σημαντικό να συμβουλεύεται πάντα η γυναίκα τον ενδοκρινολόγο και τον γυναικολόγο της.

8. Πώς μπορεί μια γυναίκα με ενδοκρινολογικά προβλήματα να αυξήσει τις πιθανότητες μιας υγιούς εγκυμοσύνης;

Η διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων ορμονών, η ισορροπημένη διατροφή, η τακτική άσκηση και η αποφυγή του στρες είναι κρίσιμες. Η στενή ιατρική παρακολούθηση πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης βοηθά στην πρόληψη επιπλοκών.

9. Υπάρχουν φυσικοί τρόποι να βελτιωθεί η ορμονική ισορροπία κατά την εγκυμοσύνη;

Ναι, η υγιεινή διατροφή με τροφές πλούσιες σε ιώδιο, ωμέγα-3 λιπαρά, βιταμίνη D και φυτικές ίνες μπορεί να υποστηρίξει τη λειτουργία του θυρεοειδούς και τη διαχείριση του σακχάρου. Επίσης, η μείωση του στρες μέσω γιόγκα, διαλογισμού ή ήπιας άσκησης μπορεί να βοηθήσει στην ορμονική ισορροπία.

10. Τι πρέπει να γνωρίζει μια γυναίκα με ενδοκρινολογικά προβλήματα πριν προγραμματίσει εγκυμοσύνη;

Πρέπει να ελέγξει τα επίπεδα των ορμονών της, να διατηρήσει υγιές βάρος, να προσαρμόσει τυχόν φαρμακευτική αγωγή και να συμβουλευτεί τον γιατρό της. Η προγεννητική φροντίδα και η έγκαιρη παρέμβαση μπορούν να συμβάλουν σε μια ασφαλή εγκυμοσύνη και έναν υγιή τοκετό.

Η καλή ενημέρωση και η σωστή διαχείριση των ενδοκρινολογικών προβλημάτων είναι το κλειδί για μια υγιή εγκυμοσύνη. Συνεργασία με τους γιατρούς και τήρηση ενός ισορροπημένου τρόπου ζωής μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των κινδύνων και στην επίτευξη μιας θετικής εμπειρίας εγκυμοσύνης. 

*Αρθρο της Γεωργίας Τσαγκαράκη, Ενδοκρινολόγου, Αναπλ. Διευθύντριας Β’ Τμήματος Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού & Σακχαρώδη Διαβήτη, ΜΗΤΕΡΑ.