Απαντήσεις σε ερωτήματα ογκολογικών ασθενών σχετικά με την πανδημία του COVID-19
Η εξέλιξη της πανδημίας του COVID-19 έχει δημιουργήσει ανησυχία και ερωτήματα για τα οποία δεν έχουμε ακόμη αντικειμενικά στοιχεία. Πολλές απαντήσεις διαμορφώνονται με βάση την κλινική κρίση ενώ τα αντικειμενικά δεδομένα θα δημιουργηθούν μέσα στους επόμενους μήνες. Διεθνείς ογκολογικοί οργανισμοί παρέχουν κατευθυντήριες γραμμές και συλλέγουν τις πληροφορίες αφού ακόμη δεν γνωρίζουμε το φάσμα των κινδύνων λοίμωξης και των επιπλοκών για κάθε ομάδα ασθενών που εκτίθενται στον ιό. Παρατίθενται βασικά ερωτήματα, όπως διατυπώνονται τις τελευταίες ημέρες.
Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για ασθενείς με καρκίνο;
Υπάρχει κίνδυνος για όλους μας, υπάρχει κίνδυνος για την κοινωνία, υπάρχουν μεγαλύτεροι κίνδυνοι για ασθενείς με καρκίνο που εξ’ ορισμού είναι μια ευαίσθητη ομάδα. Οι ασθενείς με ενεργό εξελισσόμενη νόσο, όπως και αυτοί που λαμβάνουν ενεργό θεραπεία, θεωρούνται υψηλού κινδύνου, παρότι ο ακριβής κίνδυνος δεν έχει διασαφηνιστεί και ενδέχεται να αφορά μόνο συγκεκριμένες ημέρες σε ένα κύκλο θεραπείας. Αντίθετα, ασθενείς με ελεγχόμενη νόσο και εκτός θεραπείας δεν θεωρούνται ανοσοκατεσταλμένοι. Διατηρούν τους συγκεκριμένους κινδύνους που συνδέονται με τις προηγούμενες θεραπείες και εξατομικεύονται σε κάθε περίπτωση. Οι εξατομικευμένοι κίνδυνοι θα πρέπει να συζητηθούν συγκεκριμένα με τον θεράποντα ιατρό.
Πώς εξατομικεύονται οι γενικές οδηγίες για τον ογκολογικό ασθενή
Οι γενικές οδηγίες προφύλαξης για όλους ισχύουν απόλυτα για τον ασθενή και το περιβάλλον του. Πρέπει να τηρούνται με αυστηρότητα από όλους ανάλογα με τις τρέχουσες σε κάθε στιγμή οδηγίες. Σε εμφάνιση συμπτωμάτων, ο ασθενής επικοινωνεί με την ογκολογική μονάδα και δεν έρχεται κατευθείαν στο νοσοκομείο. Επίσης, δεν παραμένει στο σπίτι σε απομόνωση, όπως είναι οι γενικές οδηγίες, παρά μόνο αν αυτό είναι η οδηγία του ιατρού του. Η δυνατότητα να παρουσιάσει επιπλοκές και κινδύνους θεωρείται υψηλότερη σε ασθενείς υπό θεραπεία, άρα ο ιατρός του κρίνει αν υπάρχουν ενδείξεις νοσηλείας. Ειδικά σε περιόδους ουδετεροπενίας, η εμφάνιση συμπτωμάτων επιβάλλει επικοινωνία με τον θεράποντα και στην περίπτωση αυτή εφαρμόζονται οι κατευθυντήριες οδηγίες της αντιμετώπισης του ουδετεροπενικού πυρετού.
Πρέπει να τηρείται σταθερά ο προγραμματισμένος έλεγχος; Μήπως θεραπείες πρέπει να διακόπτονται λόγω των ειδικών κινδύνων;
Οι ελεύθεροι νόσου ασθενείς με προγραμματισμένη σταδιοποίηση μπορούν να αναβάλλουν τον έλεγχο ειδικά σε περιόδους απομόνωσης με αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης με COVID-19. Η τροποποίηση της θεραπείας είναι θέμα κλινικής κρίσης και ο ογκολόγος κρίνει πώς οι κίνδυνοι της διακοπής ή αναβολής συγκρίνονται με τους κινδύνους από τη συνέχιση της θεραπείας. Γενικά, οι τροποποιήσεις της θεραπείας ελαττώνουν την αποτελεσματικότητα και δεν επιτρέπονται αυθαίρετες ή συναισθηματικές αποφάσεις χωρίς να σταθμισθούν οι συνέπειες.
Σε ασθενείς με ελεγχόμενη νόσο και σε προγραμματισμένη θεραπεία συντηρήσεως η προσωρινή διακοπή είναι συνετή πράξη. Εννοείται ότι η υποστηρικτική αγωγή και ο έλεγχος συμπτωμάτων θα εφαρμόζεται με την υψηλότερη ιατρική ακρίβεια.
Πρέπει να φοβάμαι;
Όχι! Δεν φοβάμαι, είμαι σοβαρός και υπεύθυνος.
Η αντιμετώπιση της πανδημίας είναι μια πρόκληση για την κοινωνία μας και αποτελεί δοκιμασία ιατρική, κοινωνική και ηθική. Χρειάζεται υπεύθυνη συνειδητή στάση από όλους μας. Μέχρι να υποχωρήσουν οι κίνδυνοι πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι η ογκολογική φροντίδα δεν θα μείνει πίσω, οι ασθενείς με καρκίνο δεν θα αισθάνονται ότι αποτελούν τη χαμηλότερη προτεραιότητα του συστήματος και θα είναι πρωτοπόροι σε μια πολιτεία που στηρίζεται στην υπεύθυνη στάση μας. Η Ογκολογία έχει πολεμήσει αποτελεσματικά τον φόβο και τη ματαιότητα. Οι ασθενείς μας έχουν μάθει να παλεύουν μέσα από αντιξοότητες, κρίσεις κάθε μορφής και μέσα από ελλείμματα πόρων και υποδομών. Η απάντηση είναι, μη φοβάσαι!
*Άρθρου του Ηλία Αθανασιάδη, Παθολόγου – Ογκολόγου, Διευθυντή Ογκολογικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ
