Σύνοδος Κορυφής: “μεγάλο παζάρι” για τον Προϋπολογισμό της ΕΕ

Της ανταποκρίτριας του ΑΝΤ1 στις Βρυξέλλες, Μαρίας Αρώνη

Ο νέος κοινοτικός προϋπολογισμός της περιόδου 2021-2027 είναι το θέμα που θα απασχολήσει τους ευρωπαίους ηγέτες στην έκτακτη Συνόδο Κορυφής που ξεκίνησε νωρίς το απόγευμα στις Βρυξέλλες, μία Σύνοδο που κανείς δεν αποκλείει ότι μπορεί να παραταθεί κατά μία ή και δύο ημέρες, προκειμένου να βρεθεί συμφωνία.

«Περισσότερη Ευρώπη» με λιγότερα χρήματα

Οι «27» πρέπει να βρουν μια δύσκολη ισορροπία ανάμεσα στις παραδοσιακές πολιτικές της ΕΕ όπως είναι η Συνοχή που αφορά τις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες και η αγροτική πολιτική και στις νέες προτεραιότητες της ΕΕ, όπως είναι η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, η ασφάλεια, η άμυνα, η φύλαξη των εξωτερικών συνόρων... Ωστόσο, η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ έχει αφήσει στον κοινοτικό κορβανά ένα κενό ύψους 75 δις ευρώ, ή 10-12 δις ευρώ ετησίως, γεγονός που καθιστά την επίτευξη συμφωνίας πιο δύσκολη από κάθε προηγούμενη φορά.

Η πρόταση του Σαρλ Μισέλ

Για να προετοιμάσει το έδαφος της Συνόδου Κορυφής, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ τον τελευταίο μήνα είχε διμερείς συναντήσεις με όλους τους ευρωπαίους ηγέτες. Πριν από έξι ημέρες παρουσίασε μια συμβιβαστική πρόταση, που θα αποτελέσει τη βάση της διαπραγμάτευσης μεταξύ των ευρωπαίων ηγετών. Η πρόταση αυτή προβλέπει για την επταετία 2021-2027 προϋπολογισμό ύψους 1.094,8 δις ευρώ (ανώτατη οροφή με τιμή βάσης το 2018), δηλαδή 40 δις ευρώ λιγότερα από την αρχική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η πρόταση δεν ενθουσίασε κανένα και πρώτα απ΄όλα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που την έκρινε «μη αποδεκτή».  «Αντί για τις σημαντικές επενδύσεις για την υλοποίηση της Πράσινης Συμφωνίας, της ψηφιακής μετάβασης και της υπόσχεσης για μια ισχυρότερη Ευρώπη που θα περιμέναμε, ο Πρόεδρος Μισέλ ενισχύει τις περικοπές στη χρηματοδότηση της γεωργίας, της συνοχής, της έρευνας, των επενδύσεων σε υποδομές, της ψηφιοποίησης, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, του προγράμματος Erasmus, της απασχόλησης των νέων, του μεταναστευτικού, της άμυνας και πολλών άλλων τομέων», τονίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Μάχη "βορρά-νότου" 

Όπως κάθε φορά που πρέπει να αποφασιστεί ο επταετής προϋπολογισμός της ΕΕ, έτσι και τώρα, τα βασικά στρατόπεδα είναι ο πλούσιος Βοράς και ο Φτωχός Νότος. Oι πιο εύπορες χώρες που καλούνται να συνεισφέρουν περισσότερο στον κοινοτικό κορβανά και oi χώρες της Συνοχής.

Στο πρώτο στρατόπεδο ανήκουν οι λεγόμενοι «Frugal four» (οι φειδωλοί τέσσερις) που είναι η Δανία, η Ολλανδία, η Αυστρία και η Σουηδία. Σε αυτές προστίθεται και η Γερμανία η οποία εμφανίζεται περισσότερο διαλλακτική. Αυτές οι πέντε χώρες ζητούν έναν ευρωπαϊκό προϋπολογισμό που δεν θα ξεπερνά το 1% του μέσου κοινοτικού Ακαθάριστου Εγχώριου Εισοδήματος (ΑΕγχΕ). Ζητούν επίσης να διατηρηθούν οι «επιστροφές» (rebates) που παίρνουν από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, για να μειώσουν τις εθνικές τους συνεισφορές. Μία πρακτική που ξεκίνησε από το Ηνωμένου Βασίλειο και που σήμερα η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Πολωνία θέλουν να καταργηθεί.

Στο δεύτερο στρατόπεδο ανήκουν οι 15 χώρες «φίλοι της συνοχής» στις οποίες ανήκει και η Ελλάδα. Οι χώρες αυτές ανησυχούν για τις περικοπές στις παραδοσιακές πολιτικές της ΕΕ από τις οποίες επωφελούνται και ζητούν ο κοινοτικός προϋπολογισμός να ξεπεράσει το 1,2% του ΑΕΕ. Πράγματι, σε σχέση με το ΠΔΠ της τρέχουσας περιόδου (2014-2020), θα υπάρξει σημαντική μείωση των δαπανών τόσο στη γεωργία όσο και στην πολιτική συνοχής της τάξεως των 80 δις ευρώ. 

Ωστόσο, ο Σαρλ Μισέλ προσπαθεί να ενισχύσει την πολιτική συνοχής, προτείνοντας τη μεταφορά 8 δισ. ευρώ από τις πλουσιότερες στις φτωχότερες περιφέρειες και προσφέρντας μεγαλύτερη ευελιξία στην απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων.

Ο Σαρλ Μισέλ προτείνει δύο νέους ίδιους πόρους στην ΕΕ, προκειμένου να συμπληρωθούν οι εθνικές συνεισφορές: ένα "φόρο" στα μη ανακυκλώσιμα πλαστικά και έσοδα από την ευρωπαϊκή αγορά άνθρακα. Προτείνει επίσης 7,5 δις ευρώ για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης – χρήματα που προορίζονται για τις περιφέρειες που θα πληγούν περισσότερο από την ενεργειακή μετάβαση στο πλαίσιο της «πράσινης συμφωνίας».

Αποφασισμένος για συμφωνία

Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τόσο στην επιστολή του προς τους ευρωπαίους ηγέτες, όσο και με μήνυμά του στο twitter εμφανίζεται αποφασισμένος για συμφωνία: «Έχει έρθει η ώρα των αποφάσεων», «η πρόταση είναι στο τραπέζι και μία αναμονή δεν θα κάνει τα πράγματα ευκολότερα», τονίζει.

Σύμφωνα με την παράδοση των Βρυξελλών, οι ευρωπαίοι ηγέτες χρειάζονται δύο Συνόδους Κορυφής για να αποφασίσουν για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ). Αυτή τη φορά όμως η απόφαση έχει ήδη καθυστερήσει πολύ. Αρκεί να  θυμηθεί  κανείς ότι το τρέχον ΠΔΠ (2014-2020) συμφωνήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2013 και η διαδικασία ολοκληρώθηκε τέλος Δεκεμβρίου 2013, με αποτέλεσμα να μην προλάβουν να διανεμηθούν οι κοινοτικοί πόροι το 2014.

Η θέση της Ελλάδας

Με βάση την πρόταση του Σαρλ Μισέλ εκτιμάται ότι για την Ελλάδα αντιστοιχούν περίπου  36 δις ευρώ την επόμενη επταετία. Η ελληνική πλευρά, μέσω του Αναπληρωτή Υπουργού κ. Βαρβιτσιώτη, αν και αναγνώρισε ότι υπάρχει βελτίωση σε σχέση με το σχέδιο της φινλανδικής προεδρίας- ιδίως ως προς το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, που προικοδοτήθηκε με πρόσθετα δημοσιονομικά μέσα-, εντούτοις εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκεια της, γιατί εξακολουθεί να προβλέπεται χαμηλό επίπεδο χρηματοδότησης για δύο ιστορικές πολιτικές της Ένωσης και, συγκεκριμένα, την Πολιτική Συνοχής και την Κοινή Αγροτική Πολιτική.

"Οι προτεινόμενες μειώσεις δεν μας ικανοποιούν", τόνισε ο κ. Βαρβιτσιώτης, προσθέτοντας ότι χώρες που έχουν υποστεί τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης δεν μπορούν να ορθοποδήσουν χωρίς επαρκή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Πρόκειται για "παράδοξο, που δεν μπορούμε να υπηρετήσουμε", δήλωσε χαρακτηριστικά και υπενθύμισε ότι, παρά τη σημερινή διαφαινόμενη αισιοδοξία, η ελληνική οικονομία έχει πληγεί περισσότερο από όλες τις ευρωπαϊκές κατά τη διάρκεια της κρίσης, χάνοντας το 25% του ΑΕΠ της.

Τζιτζικώστας: να μην γίνει "δώρο" στον λαϊκισμό

«Ως Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, απευθύνω έκκληση για την αποφυγή της περικοπής των επενδύσεων που συμβάλλουν στη βελτίωση της ζωής των πολιτών στους Δήμους και τις Περιφέρειες», δήλωσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης Απόστολος Τζιτζικώστας, εν όψει της σημερινής έκτακτης Συνόδου Κορυφής σχετικά με τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

«Οφείλουμε να συνεχίσουμε να επενδύουμε τα χρήματα των φορολογουμένων στις τοπικές κοινωνίες, διότι αυτό ωφελεί τόσο τους καθαρούς συνεισφέροντες στον προϋπολογισμό της ΕΕ όσο και τους καθαρούς αποδέκτες. Η μείωση των κονδυλίων της ΕΕ για τα νοσοκομεία, τα σχολεία, τις τοπικές μεταφορές, το περιβάλλον, τα πανεπιστήμια και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα ήταν αποτυχία για τους πολίτες και δώρο για τον λαϊκισμό», πρόσθεσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπληρώνοντας ότι «για την πλειονότητα των κρατών μελών, η χρηματοδότηση της ΕΕ προς όφελος της συνοχής, της γεωργίας και της αγροτικής ανάπτυξης αντιπροσωπεύει περίπου το 50% των συνολικών δημόσιων επενδύσεων, πράγμα το οποίο δεν αποτελεί μόνο έμπρακτη εκδήλωση αλληλεγγύης της ΕΕ, αλλά και τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης, της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της ενιαίας αγοράς από την οποία επωφελούμαστε όλοι μας», συνέχισε ο κ. Τζιτζικώστας.

«Με ανησυχεί βαθύτατα ο κίνδυνος υπονόμευσης των πολιτικών αυτών που φέρνουν την Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες και τους πολίτες πιο κοντά στην Ευρώπη. Έχουμε επίγνωση των δημοσιονομικών επιπτώσεων του Brexit, αλλά το κόστος του δεν θα πρέπει να επιβαρύνει τους δήμους και τις περιφέρειες. Δεν πρόκειται για ζήτημα χρημάτων, αλλά για επένδυση στο μέλλον των πολιτών της Ευρώπης», δήλωσε καταλήγοντας ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών.