Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ρομά
Κάθε χρόνο στις 2 Αυγούστου τιμάται η Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ρομά (Τσιγγάνων), με πρωτοβουλία μη κυβερνητικών οργανώσεων, για να υπενθυμίσει στους πολίτες όλου του κόσμου τον αφανισμό που υπέστησαν οι Ρομά (Porrajmos στη γλώσσα τους) στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Αφορμή για τη σημερινή Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ρομά είναι η τελευταία εντολή εξολόθρευσής τους, που δόθηκε από τους Γερμανούς ναζιστές στις 2 Αυγούστου 1944.
Τον Μάιο του 1944 οι Ναζί άρχισαν να σχεδιάζουν την «Τελική Λύση» για το «Στρατόπεδο συγκέντρωσης των οικογενειών Τσιγγάνων» στο Άουσβιτς. Η αρχική ημερομηνία που είχε προγραμματιστεί για την εκκαθάριση του «στρατοπέδου των Τσιγγάνων» ήταν η 16η Μαΐου 1944.
Όταν τα SS προσπάθησαν να βγάλουν με τη βία τους κρατουμένους από τους στρατώνες, αντιμετώπισαν εξέγερση των Ρομά, ανδρών, γυναικών και παιδιών, που είχαν ως μόνα όπλα τους μπαστούνια, εργαλεία και πέτρες, και τελικά τα SS αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν.
Στη συνέχεια, στις 2 Αυγούστου 1944, ξαναδόθηκε η εντολή και 3.000 Ρομά (άνδρες, γυναίκες και παιδιά) εξοντώθηκαν στους θαλάμους αερίων του Άουσβιτς-Μπιρκενάου. Υπολογίζεται ότι, από τους 23.000 Ρομά που είχαν σταλεί στο Άουσβιτς, οι 19.000 πέθαναν εκεί.
Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και κάθε χώρα της ΕΕ έχουν κοινή ευθύνη για την καταπολέμηση των διακρίσεων και του αντιαθιγγανισμού και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και την ένταξη των Ρομά.
Το 2011 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε να θεσπιστούν εθνικές στρατηγικές για την ένταξη των Ρομά. Κατά την ενδιάμεση επανεξέταση του 2017 έγινε απολογισμός της προόδου που έχει πραγματοποιηθεί από τότε που άρχισε να εφαρμόζεται το πλαίσιο της ΕΕ.
Δήλωση Τίμερμανς και Γιούροβα
«Ενόψει της Ημέρας Μνήμης για το Ολοκαύτωμα των Ρομά, αποτίουμε φόρο τιμής στη μνήμη των 500.000 Ρομά, θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Φέτος, ειδικότερα, με βαθιά θλίψη τιμούμε την 75η επέτειο από τη δολοφονία των τελευταίων Ρομά που τόσο άδικα και βάναυσα φυλακίστηκαν στο «Στρατόπεδο συγκέντρωσης για οικογένειες Τσιγγάνων» στο Άουσβιτς· ανθρώπων που εκτελέστηκαν αποκλειστικά και μόνο γι' αυτό που ήταν.
Στις σύγχρονες ευρωπαϊκές κοινωνίες μας και στον πολιτικό λόγο μας δεν υπάρχει θέση για τον υποβιβασμό της ανθρώπινης υπόστασης των Ρομά ή οποιασδήποτε άλλης μειονότητας. Οι θηριωδίες του παρελθόντος μας υπενθυμίζουν ότι η ισότητα και η απαγόρευση των διακρίσεων είναι αξίες που δεν πρέπει να θεωρούνται δεδομένες: ο σεβασμός τους απαιτεί τη συνεχή προσοχή μας και την ετοιμότητα να αντισταθούμε σε αυτούς που τις προσβάλλουν.
Έχουν περάσει 75 χρόνια, αλλά δεν λησμονούμε. Η μνήμη των φρικαλεοτήτων του παρελθόντος πρέπει να μας εμπνέουν όλους για να προασπίζουμε τις αξίες τις οποίες ασπαζόμαστε. Να βλέπουμε όλους τους συμπολίτες μας όπως είναι, ως ανθρώπινα όντα, και να φανταζόμαστε πώς θα αισθανόμασταν αν ήμασταν στη θέση τους. Αυτό είναι το δίδαγμα που πήραμε από τους γονείς μας και τους γονιούς των γονιών μας οι οποίοι βίωσαν τον σκοτεινότερο των καιρών. Συνεπώς, μαζί με τα κράτη μέλη και τις τοπικές κοινότητες, συνεχίζουμε τον αγώνα κατά όλων των μορφών ρατσισμού και εθνοτικών διακρίσεων, εδώ στην Ευρώπη και παγκοσμίως.
Καλούμε όλα τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν το Ολοκαύτωμα των Ρομά και να ανακηρύξουν την 2α Αυγούστου Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ρομά παντού στην ΕΕ».
