Η διαχρονική πορεία της Ελλάδας στο Ευρωμπάσκετ

Της Μαίρης Γύγου

Πέντε μετάλλια (εκ των οποίων 2 χρυσά, 1 αργυρό και 2 χάλκινα) είναι ο απολογισμός της Ελλάδας σε 25 συμμετοχές στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Μπάσκετ

Το ντεμπούτο της Εθνικής  μας έγινε πριν από 66 χρόνια και με το «καλημέρα» κατακτήσαμε την 3η θέση, με αστέρι της ομάδας τον Φαίδωνα Ματθαίου.

Το 1949, οπότε φυσικά η διοργάνωση δεν ήταν όπως την ξέρουμε σήμερα, συμμετείχαν - εκτός από την εθνική μας - η Γαλλία, η  Αίγυπτος, η Ολλανδία, η Τουρκία, η  Συρία και ο Λίβανος. Όλες οι ομάδες έπαιζαν μεταξύ τους και οι τρεις που μάζευαν τους περισσότερους βαθμούς, έπαιρναν και τα μετάλλια.

Το  1951 στο Παρίσι καταφέραμε να πετύχουμε μόνο 2 νίκες σε 8 παιχνίδια και  να τερματίσουμε στην 8η θέση.

Η «απουσία διαρκείας»

 Στις 4 επόμενες διοργανώσεις δεν πήραμε μέρος, ενώ με την επιστροφή μας το 1961, στο Ευρωμπάσκετ του Βελιγραδίου, τερματίσαμε στην χειρότερη θέση,  την 17η, με 2 νίκες και 4 ήττες.

Στο τουρνουά της Μόσχας το 1965 η εθνική ήρθε 8η  με 5 νίκες σε 9 ματς.

Οι πολύ καλές εμφανίσεις του Γιώργου Κολοκυθά στα Ευρωμπάσκετ του 1967 και του 1969, που μάλιστα τον είχαν αναδείξει σε πρώτο σκόρερ των διοργανώσεων, δεν μπόρεσαν να φτάσουν την Εθνική μας υψηλότερα από την 12η και την 10η θέση αντιστοίχως.

«Χτυπημένη» στην Ισπανία

Στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της Ισπανίας του '73, ήταν και η Ελλάδα εκεί. Χωρίς τον μεγάλο σκόρερ Γιώργο Κολοκυθά, χωρίς τον τραυματία Γιώργο Τρόντζο και χωρίς τον Γιώργο Αμερικάνο που είχε αποχωρήσει από την ενεργό δράση , δεν έκανε κάτι σπουδαίο, τερματίζοντας στην 11η θέση.

Οι γαλανόλευκοι, αν και πάλεψαν όλα τα παιχνίδια, δεν μπόρεσαν να αποφύγουν την τελευταία - 12η - θέση, το 1975 στο Βελιγράδι.

Ο Ζαν Μισέλ Σενεγκάλ σημειώνει ένα απίστευτο «buzzer beater» - από το κέντρο του γηπέδου - κι η Ελλάδα χάνει όχι μόνο το παιχνίδι με την Γαλλία (76-74), αλλά και την ευκαιρία να ανέβει πάνω από την 9η θέση, το 1979.

Η Ελληνική Ομάδα αποδείχτηκε κατώτερη των προσδοκιών καταλαμβάνοντας την 9η θέση, το 1981, στα γήπεδα της Τσεχοσλοβακίας.

Το Ευρωμπάσκετ του 1983 «έμεινε στην ιστορία» για τα απίστευτα επεισόδια στο ματς Ιταλίας-Γιουγκοσλαβίας. Η Εθνική μας, με τον Κώστα Πολίτη στον πάγκο, κατετάγη 11η.

Ο «άθλος» του 1987

Η ημέρα που άλλαξε το ελληνικό μπάσκετ ήταν η 14η Ιουνίου 1987!

Η Αθήνα φιλοξενεί για πρώτη φορά τη διοργάνωση. O Νίκος Γκάλης, ο Παναγιώτης Γιαννάκης, ο Παναγιώτης Φασούλας, ο Φάνης Χριστοδούλου και η υπόλοιπη παρέα φτάνει μέχρι τον τελικό.

Με τις δύο βολές του Αργύρη Καμπούρη, μόλις 4’’ πριν από την λήξη του αγώνα με την Σοβιετική Ένωση, έρχεται το τελικό 103-101 κι η Ελλάδα στέφεται για πρώτη φορά στην ιστορία της Πρωταθλήτρια Ευρώπης!

Στο Ευρωμπάσκετ του 1989 στο Ζάγκρεμπ οι προσδοκίες ήταν μεγάλες. Η Εθνική φτάνει στα ημιτελικά, σε ένα πραγματικό ντέρμπι, όπου η Σοβιετική Ένωση προηγείται, όμως στα τελευταία δευτερόλεπτα ο Φάνης Χριστοδούλου ευστοχεί σε τρίποντο και διαμορφώνει το 81-80, σκορ που έστειλε τους διεθνείς μας στον τελικό.

Όμως εκεί, η Γιουγκοσλαβία στάθηκε ανυπέρβλητο εμπόδιο, καθώς η Εθνική μας γνώρισε την ήττα με 98-77, «περιοριζόμενη» στο αργυρό μετάλλιο.

Η «μετά--Γκάλη» εποχή

Επόμενος σταθμός στην ευρωπαϊκή πορεία της επίσημης αγαπημένης, η Ρώμη, το 1991. Η Εθνική ήρθε 5η, όμως η μεγαλύτερη απώλεια είχε το όνομα Νίκος Γκάλης, καθώς ο κορυφαίος καλαθοσφαιριστής συμμετείχε για τελευταία φορά σε διεθνή διοργάνωση με την φανέλα της Εθνικής.

«Στην πηγή», χωρίς όμως να γευτεί από το νέκταρ των μεταλλίων, καθώς τερμάτισε στην 4η θέση, ήρθε η Εθνική μας και στις τρεις επόμενες διοργανώσεις (1993, 1995, 1997).

Στο Ευρωμπάσκετ του 1999 στην Γαλλία, η χώρα μας κατέλαβε την τελευταία θέση της διοργάνωσης, προκαλώντας μεγάλη απογοήτευση στους φιλάθλους της.

Το 2001 ισχύουν οι νέοι κανονισμοί (4 δεκάλεπτα και 24'' επίθεση). Η Εθνική μας ομάδα ταξιδεύει στην Τουρκία, όμως δεν καταφέρνει να προκριθεί ούτε στην οκτάδα. Αιτία ο Νοβίτσκι, ο οποίος μόνος του ανέτρεψε διαφορά 20 πόντων και γύρισε το ματς υπέρ των Γερμανών στο μεταξύ μας παιχνίδι.

«Ανοδική πορεία» από το 2003

Στα επόμενα βήματα, η σύνθεση της ομάδας ανανεώνεται κι από το 2003 ξεκινά η ανοδική πορεία, με αρχή το Ευρωμπάσκετ της Σουηδίας.

Η ήττα από την Ιταλία, στα προημιτελικά με 59-62, έδωσε στην Εθνική την ευκαιρία να διεκδικήσει μια θέση μεταξύ 5ης και 8ης, με την ομάδα του Γιάννη Ιωαννίδη να τερματίζει τελικώς 5η, έπειτα από τις νίκες της απέναντι σε Ισραήλ και Σερβία.

Με καθοδηγητή τον Παναγιώτη Γιαννάκη, το 2005 στο Βελιγράδι, η «γαλανόλευκη» κατάφερε να πάρει και πάλι την 1η θέση, ύστερα από 18 χρόνια!

Σε έναν συγκλονιστικό ημιτελικό, ανέτρεψε το 51-58 των Γάλλων ένα λεπτό πριν από την λήξη, σε 67-66, χάρη στο τρίποντο του Δημήτρη Διαμαντίδη μόλις 3’’ πριν από το τέλος, που την έστειλε να συναντήσει την Γερμανία στο τελικό, όπου επικράτησε άνετα με 78-62. 

Σειρά είχε το Ευρωμπάσκετ του 2007 στην Ισπανία. Πάλεψε η Εθνική για το χάλκινο μετάλλιο, αλλά δεν μπόρεσε να κερδίσει την Λιθουανία, χάνοντας με 69-78 στον μικρό τελικό.

Επιστροφή στους κορυφαίους

Αυτό που δεν κατάφερε το 2007, το κατόρθωσε το 2009 στην Πολωνία. Η Εθνική Ελλάδος απέδειξε για ακόμη μια φορά ό,τι η θέση της είναι ανάμεσα στις καλύτερες ομάδες της Ευρώπης.

Αν και έχασε από την Ισπανία, στον ημιτελικό με 82-64, ανέβηκε στο βάθρο χάρη στην νίκη της κόντρα στην Σλοβενία, με 57-56.

Το 2011, το Ευρωμπάσκετ διεξήχθη στην Λιθουανία. Οι πολλές απουσίες «στοίχισε» στην Εθνική, η οποία πλασαρίστηκε στην 6η θέση.

Στο «τελευταία βήμα» πριν από το τωρινό, με τον Ιταλό Αντρέα Τρινκιέρι στο τιμόνι, η Εθνική μας (με 4 νίκες και 4 ήττες) δεν πέρασε στα προημιτελικά το 2013, καταλαμβάνοντας εν τέλει την 11η θέση του τουρνουά.

"Ραντεβού" για διάκριση

Αυτή η μακρά, «ένδοξη», πολυκύμαντη πορεία καταλήγει στο Ευρωμπάσκετ του 2015, στο οποίο η Εθνική Ελλάδος κατεβαίνει με αξιώσεις για διάκριση, έχοντας στο πλευρό της τους φανατικούς «Πελαργούς» και τις ευχές όλων των Ελλήνων.