Νέα “χαλάρωση” των capital controls: τι ισχύει για τις αναλήψεις

Απαντήσεις σε συχνά ερωτήματα μετά και τη δημοσίευση της απόφασης του υπουργού Οικονομικών (ΦΕΚ (Β'4315/ 28.9.2018) της υπουργικής απόφασης «Ρυθμίσεις θεμάτων περιορισμών στην ανάληψη μετρητών και τη μεταφορά κεφαλαίων») για τη νέα «χαλάρωση» των capital controls που ισχύει από σήμερα, δίνει η Ελληνική Ένωση Τραπεζών.

1. Από την 1η Οκτωβρίου 2018 επιτρέπονται χωρίς περιορισμό ποσού, οι κάθε μορφής αναλήψεις μετρητών από κατάστημα ή από ATM από τις τράπεζες στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων των αναλήψεων με χρήση πιστωτικών και προπληρωμένων καρτών που έχουν εκδοθεί από πιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν στην Ελλάδα..

2. Επιτρέπεται χωρίς περιορισμό η ανάληψη μετρητών σε ξένο νόμισμα από το τραπεζικό κατάστημα.

3. Από την 1η Οκτωβρίου 2018 επιτρέπονται οι κάθε μορφής αναλήψεις μετρητών στο εξωτερικό, με χρεωστικές, πιστωτικές και προπληρωμένες κάρτες που έχουν εκδοθεί από τράπεζες που λειτουργούν στην Ελλάδα, έως του ποσού των ευρώ πέντε χιλιάδων (5.000) ή του ισόποσου σε ξένο νόμισμα, ανά ημερολογιακό μήνα, ανά καταθέτη (Customer ID), ανά τράπεζα.

4. Επιτρέπεται η κατάθεση τραπεζικών και ιδιωτικών επιταγών σε πίστωση τραπεζικού λογαριασμού. Από την 1η Οκτωβρίου 2018 επιτρέπεται η εξόφληση επιταγών με μετρητά.

5. Οι πιστωτικές, χρεωστικές και προπληρωμένες κάρτες μπορούν να χρησιμοποιούνται κανονικά για αγορές αγαθών και υπηρεσιών εντός Ελλάδος, μέχρι το όριο που προβλέπει η σύμβασή σας με την τράπεζα, εφόσον οι επιχειρήσεις από τις οποίες γίνεται η αγορά των αγαθών ή υπηρεσιών εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές καρτών σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα που λειτουργεί στην Ελλάδα.

Αντίθετα, εάν οι επιχειρήσεις που λειτουργούν στην Ελλάδα έχουν εγκαταστήσει τερματικό αποδοχής καρτών πληρωμών (POS) από τράπεζα του εξωτερικού, και η εκκαθάριση των συναλλαγών καρτών γίνεται σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα του εξωτερικού, οι πιστωτικές, χρεωστικές και προπληρωμένες κάρτες που έχουν εκδοθεί από τράπεζες και ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος που λειτουργούν στην Ελλάδα, απαγορεύεται να χρησιμοποιούνται, εκτός εάν δοθεί ειδική προς το σκοπό αυτό άδεια από την Επιτροπή Εγκρίσεως Τραπεζικών Συναλλαγών.

6. Εφόσον βρίσκεστε στο εξωτερικό μπορείτε να χρησιμοποιείτε τις κάρτες σας για αγορές αγαθών και υπηρεσιών:

• μέχρι το όριο που προβλέπει η σύμβασή σας με την τράπεζα, και
• εντός του ορίου ποσού το οποίο εγκρίνεται για κάθε τράπεζα ή ίδρυμα ηλεκτρονικού χρήματος ξεχωριστά, από την Επιτροπή Εγκρίσεως Τραπεζικών Συναλλαγών. 

Για αγορές από το internet μπορείτε να χρησιμοποιείτε τις κάρτες σας, μέχρι το όριο που προβλέπει η σύμβασή σας με την τράπεζα, χωρίς περιορισμούς εφόσον τα ηλεκτρονικά καταστήματα εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές καρτών σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα που λειτουργεί στην Ελλάδα.

Εφόσον τα ηλεκτρονικά καταστήματα εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές καρτών σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα του εξωτερικού, μπορείτε να χρησιμοποιείτε τις κάρτες σας:

• μέχρι το όριο που προβλέπει η σύμβασή σας με την τράπεζα, και
• εντός του ορίου ποσού το οποίο εγκρίνεται για κάθε τράπεζα ξεχωριστά από την Επιτροπή Εγκρίσεως Τραπεζικών Συναλλαγών. 

Ωστόσο, δεν επιτρέπονται οι ακόλουθες οκτώ (8) γενικές κατηγορίες συναλλαγών μέσω internet, εφόσον τα ηλεκτρονικά καταστήματα εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές καρτών σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα του εξωτερικού: 

α) Μεταφορές χρημάτων στο εξωτερικό.
β) Αγορά έργων τέχνης και δημοπρασίες.
γ) Συναλλαγές με εταιρείες στοιχηματισμού και τυχερά παιχνίδια.
δ) Αγορές σε κοσμηματοπωλεία.
ε) Γενικοί κωδικοί στους οποίους εντοπίζεται πλειοψηφία συναλλαγών που αφορούν σε πορνογραφικό υλικό.
ζ) Προσωπικές υπηρεσίες (συνοδοί και ραντεβού).
η) Πληρωμές σε φιλανθρωπικές οργανώσεις.
θ) Αγορές υπηρεσιών εστίασης.

7. Επιτρέπεται το άνοιγμα λογαριασμού και η προσθήκη συνδικαιούχου σε υφιστάμενο λογαριασμό σε πιστωτικό ίδρυμα, ανεξαρτήτως της δημιουργίας νέου κωδικού πελάτη (Customer ID).

8. Η πρόωρη, μερική ή ολική, εξόφληση δανείου σε πιστωτικό ίδρυμα επιτρέπεται.

9. Η πρόωρη, μερική ή πλήρης, λήξη των προθεσμιακών καταθέσεων επιτρέπεται.

10. Επιτρέπεται σε επιχειρήσεις το άνοιγμα νέου λογαριασμού για την εκκαθάριση συναλλαγών καρτών εφόσον καταρτισθεί σύμβαση με τράπεζα, ίδρυμα πληρωμών ή/και ίδρυμα ηλεκτρονικού χρήματος που λειτουργεί στην Ελλάδα.

Αντίθετα, δεν επιτρέπεται η κατάρτιση συμβάσεων αποδοχής συναλλαγών με κάρτες πληρωμών, εφόσον η εκκαθάρισή τους πραγματοποιείται με πίστωση λογαριασμού σας, ο οποίος τηρείται σε τράπεζα, ίδρυμα πληρωμών ή/και ίδρυμα ηλεκτρονικού χρήματος εκτός Ελλάδος.

11. Η εκκαθάριση των συναλλαγών με κάρτες πληρωμών, ελληνικών και ξένων, θα γίνεται με πίστωση του λογαριασμού της επιχείρησής σας, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη σχετική σύμβαση.

12. Όποια επιχείρηση αρνείται την πληρωμή με πιστωτικές, χρεωστικές και προπληρωμένες κάρτες, τιμωρείται με βαρύτατα πρόστιμα ή/και φυλάκιση, κατά τις διατάξεις:

• των άρθρων 288 παρ. 1 και 452 του Ποινικού Κώδικα,
• του άρθρου 13α του ν. 2251/1994 (Α΄ 191),
• του άρθρου 18 α ν. 146/1914 (Α΄ 21), και
• του άρθρου 19 ν. 4177/2013 (Α΄ 173), όπως ισχύουν.

13. Πιστωτικές, χρεωστικές ή/και προπληρωμένες κάρτες αλλοδαπών τραπεζών εφόσον έχουν εκδοθεί στο εξωτερικό, χρησιμοποιούνται, τόσο για αγορές αγαθών και υπηρεσιών, όσο και για αναλήψεις μετρητών χωρίς περιορισμούς, εντός των ορίων της σύμβασής σας με την εκδότρια τράπεζα.

14. Η μεταφορά κεφαλαίων από λογαριασμούς που τηρούνται σε αλλοδαπή τράπεζα, σε λογαριασμό που τηρείται σε τράπεζα που λειτουργεί στην Ελλάδα, επιτρέπονται.

15.Επιτρέπεται η μεταφορά χαρτονομισμάτων σε ευρώ ή και σε ξένο νόμισμα έως του ποσού των δέκα χιλιάδων ευρώ (10.000) ή του ισόποσου σε ξένο νόμισμα ανά φυσικό πρόσωπο και ανά ταξίδι στο εξωτερικό. Από τον περιορισμό των 10.000 ευρώ εξαιρούνται οι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού. Επίσης, εξαιρούνται από τον περιορισμό και εξουσιοδοτημένα πρόσωπα των ναυτιλιακών εταιρειών για τις ανάγκες του πλοίου («cash-to master») έως του ποσού των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ ημερησίως ως ανώτατο όριο, με την προσκόμιση δικαιολογητικών στην αρμόδια τελωνειακή αρχή. Τα δικαιολογητικά αυτά έχουν οριστεί με απόφαση της Επιτροπής Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών.

16. Οι μεταφορές κεφαλαίων στο εξωτερικό δεν επιτρέπονται, εκτός αν εντάσσονται στις εξαιρέσεις που επεξεργάζονται σε καθημερινή βάση

α) οι Ειδικές Υποεπιτροπές των τραπεζών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Απόφαση αριθμ. 26/15.11.2017 (ΦΕΚ Β΄ 4050) και
β) η Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, όπως ισχύει.

Επίσης επιτρέπονται, χωρίς να απαιτείται έγκριση από τις Ειδικές Υποεπιτροπές των τραπεζών ή την Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών:

• η αποδοχή και εκτέλεση εντολών μεταφοράς κεφαλαίων προς το εξωτερικό από τράπεζες, έως του ποσού των ευρώ τεσσάρων χιλιάδων (4.000) ανά κωδικό πελάτη (Customer ID) και ανά ημερολογιακό δίμηνο από 1η Ιουλίου 2018 και εφεξής, μέχρι μηνιαίου ορίου σε ευρώ για το σύνολο των τραπεζών που λειτουργούν στην Ελλάδα και αποδέχονται καταθέσεις, το οποίο ορίζει και κατανέμει ανά τράπεζα η Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών,
• συναλλαγές νομικών προσώπων ή επιτηδευματιών προς το εξωτερικό στο πλαίσιο των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων, που δεν υπερβαίνουν τις εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ η καθεμία, ανά ημέρα, ανά πελάτη, κατόπιν προσκόμισης των σχετικών τιμολογίων και λοιπών παραστατικών και δικαιολογητικών, τα οποία θα συνοδεύονται υποχρεωτικά από υπεύθυνη δήλωση με την οποία τα ανωτέρω πρόσωπα δηλώνουν ότι τα ως άνω προσκομισθέντα έγγραφα είναι γνήσια και δεν έχουν προσκομισθεί σε άλλη τράπεζα. Οι εν λόγω συναλλαγές θα διεκπεραιώνονται απευθείας από το δίκτυο των καταστημάτων των τραπεζών, με πίστωση του λογαριασμού του αντισυμβαλλομένου και θα υπολογίζονται εντός του εβδομαδιαίου ορίου που ορίζεται από την Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών για κάθε τράπεζα,
• συναλλαγές φυσικών προσώπων που επιβάλλονται από σοβαρούς λόγους υγείας ή εξαιρετικούς κοινωνικούς λόγους και αφορούν εκτέλεση πληρωμών προς το εξωτερικό, ή ανάληψη μετρητών, με την προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών στην τράπεζα, από τα οποία αποδεικνύεται η συνδρομή των σχετικών προϋποθέσεων και με μηνιαίο όριο δύο χιλιάδων (2.000) ευρώ ανά φυσικό πρόσωπο (με μία ή περισσότερες συναλλαγές) στο σύνολο των τραπεζών που λειτουργούν στην Ελλάδα. Τα προαναφερόμενα αιτήματα θα συνοδεύονται υποχρεωτικά από υπεύθυνη δήλωση, με την οποία τα προαναφερόμενα φυσικά πρόσωπα δηλώνουν ότι τα ως άνω προσκομισθέντα έγγραφα είναι γνήσια και δεν έχουν προσκομισθεί σε άλλη τράπεζα.

Οι ως άνω επιτρεπόμενες συναλλαγές θα διεκπεραιώνονται απευθείας από το δίκτυο των καταστημάτων των τραπεζών.

17. Για την ισχύουσα, από 27 Νοεμβρίου 2017, διαδικασία υποβολής και έγκρισης αιτημάτων μεταφοράς κεφαλαίων στο εξωτερικό από νομικά πρόσωπα και επιτηδευματίες στο πλαίσιο των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων ισχύει η Απόφαση υπ' αριθμ. 26/15.11.2017 (ΦΕΚ Β΄ 4050) της Επιτροπής Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών.

18. Η πληρωμή νοσηλίων και ιατρικών εξόδων γίνεται χωρίς τον περιορισμό έγκρισης από την Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών στην τράπεζα μέσω της οποίας διενεργείται η συναλλαγή, και
• μεταφορά του σχετικού χρηματικού ποσού κάλυψης νοσηλίων και ιατρικών εξόδων με πίστωση σε τραπεζικό λογαριασμό του νοσηλευτικού ιδρύματος και όχι σε λογαριασμό του ίδιου του δικαιούχου.

Επίσης, επιτρέπεται η ανάληψη από τραπεζικό λογαριασμό και η μεταφορά στο εξωτερικό, μετρητών μέγιστου εφάπαξ ποσού δυο χιλιάδων (2.000) ευρώ, ή του ισόποσου αυτού σε ξένο νόμισμα για ένα συνοδό προσώπου που μεταβαίνει στο εξωτερικό για νοσηλεία, υπό την προϋπόθεση της έγγραφης τεκμηρίωσης του σκοπού της μετάβασης.

19. Η πληρωμή διδάκτρων γίνεται χωρίς τον περιορισμό έγκρισης από την Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών στην τράπεζα μέσω της οποίας διενεργείται η συναλλαγή, και
• μεταφορά του σχετικού χρηματικού ποσού με πίστωση σε τραπεζικό λογαριασμό του εκπαιδευτικού ιδρύματος και όχι σε λογαριασμό του ίδιου του δικαιούχου.

Επίσης, επιτρέπεται η μεταφορά μέγιστου ποσού πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ ή του ισόποσου αυτού σε ξένο νόμισμα, ανά ημερολογιακό τρίμηνο, συνολικά, για έξοδα διαμονής και διαβίωσης φοιτητών που σπουδάζουν στο εξωτερικό ή συμμετέχουν σε προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών. Η πληρωμή συντελείται υποχρεωτικά σε λογαριασμό που τηρείται στο εξωτερικό, με δικαιούχο τον φοιτητή.

Ωστόσο, στις περιπτώσεις που τα ανωτέρω ποσά πιστώνονται απευθείας σε λογαριασμούς φοιτητικής εστίας ή εκμισθωτή κατοικίας φοιτητή, με την προσκόμιση μισθωτήριου συμβολαίου ή άλλων σχετικών δικαιολογητικών, τότε επιτρέπεται η μεταφορά μέγιστου ποσού οκτώ χιλιάδων ευρώ (8.000) ή του ισόποσου αυτού σε ξένο νόμισμα, ανά ημερολογιακό τρίμηνο.

20. Ποσά που πιστώνονται στον τραπεζικό σας λογαριασμό από το εξωτερικό μπορούν να μεταφερθούν εκ νέου στο εξωτερικό στο σύνολό τους. Επίσης, επιτρέπεται η ανάληψή τους σε μετρητά. Η σχετική τεκμηρίωση της συναλλαγής εισροής κεφαλαίων από το εξωτερικό και της εκ νέου εκροής αυτών στο εξωτερικό, είναι ευθύνη της τράπεζας και πρέπει να είναι πλήρης. 

Επιτρέπεται επίσης, η μεταφορά κεφαλαίων εκτός Ελλάδος από ίδρυμα, για αγορά χρηματοπιστωτικών μέσων, κατά την έννοια του άρθρου 5 του ν. 3606/2007, όπως ισχύει, του εξωτερικού, εφόσον:

• ο τραπεζικός λογαριασμός του δικαιούχου, από τον οποίο πραγματοποιείται η μεταφορά, ή
• ο λογαριασμός πελατείας που τηρεί ο παρέχων τις επενδυτικές υπηρεσίες σε ίδρυμα από τον οποίο πραγματοποιείται η μεταφορά για λογαριασμό του δικαιούχου, έχει πιστωθεί μετά την έναρξη της τραπεζικής αργίας της 28ης Ιουνίου 2015, με κεφάλαια που προέρχονται από έμβασμα εξωτερικού, περιλαμβανομένων των περιπτώσεων μεταφοράς πιστώσεως λόγω πωλήσεως, εξαγοράς ή εξόφλησης χρηματοπιστωτικών μέσων του εξωτερικού ή εισπράξεως χρηματικών διανομών που σχετίζονται με τα ως άνω χρηματοπιστωτικά μέσα. Στις παραπάνω περιπτώσεις που επιτρέπεται η μεταφορά κεφαλαίων εκτός Ελλάδος, επιτρέπεται η μεταφορά των σχετικών κεφαλαίων και για την απόκτηση μεριδίων ΟΣΕΚΑ του ν. 4099/2012.

21. Σε περίπτωση κατάσχεσης χρηματικής απαίτησης εις χείρας τράπεζας, της Τράπεζας της Ελλάδος ή του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων ως τρίτου, το ποσό, είτε καταβάλλεται με έκδοση επιταγής, είτε πιστώνεται υποχρεωτικά σε τραπεζικό λογαριασμό του κατασχόντος, που τηρείται στην ίδια ή σε άλλη τράπεζα.

22. Επιτρέπεται η πληρωμή βάσει εγγυητικών επιστολών. 

23. Επιτρέπεται η χορήγηση νέων χρηματοδοτήσεων εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που τίθενται από την κείμενη νομοθεσία και την επιχειρηματική πολιτική της τράπεζας.

24. Επιτρέπεται η αποπληρωμή / εξόφληση ανοιχτών δανείων και ορίων σύμφωνα με τους όρους και προϋποθέσεις της σχετικής σύμβασής σας με την τράπεζά σας.

25. Πληρωμές μισθοδοσίας στο εξωτερικό για εργαζόμενους δεν επιτρέπονται

εφόσον ο λογαριασμός που χρεώνεται για την πληρωμή μισθοδοσίας τηρείται σε τράπεζα που λειτουργεί στην Ελλάδα και οι λογαριασμοί που πιστώνονται τηρούνται σε τράπεζες του εξωτερικού. Από τον περιορισμό εξαιρούνται οι εργαζόμενοι σε διπλωματικές αποστολές, μόνιμες αντιπροσωπείες ή άλλες υπηρεσίες του Ελληνικού Δημοσίου. Επίσης, οι εργαζόμενοι σε διπλωματικές αποστολές, μόνιμες αντιπροσωπείες ή άλλες υπηρεσίες του Ελληνικού Δημοσίου στο εξωτερικό, οι οποίοι τηρούν λογαριασμούς μισθοδοσίας σε τράπεζα που εδρεύει και λειτουργεί στην Ελλάδα, επιτρέπεται να μεταφέρουν το ισόποσο της μισθοδοσίας τους σε λογαριασμό τους στο εξωτερικό, αποδεικνύοντας εγγράφως την ιδιότητά τους.

26. Επιτρέπονται οι πληρωμές συντάξεων και προνοιακών επιδομάτων πάσης φύσεως στο εξωτερικό, από φορείς κοινωνικής ασφάλισης που διέπονται από το ελληνικό δίκαιο, με πίστωση λογαριασμού που τηρείται σε τράπεζα που εδρεύει και λειτουργεί εκτός Ελλάδος, στις εξής περιπτώσεις: (α) αν πριν από την έναρξη της τραπεζικής αργίας, η οποία κηρύχθηκε με την από 28 Ιουνίου 2015 ΠΝΠ (Α' 65), ο δικαιούχος της σύνταξης ή του προνοιακού επιδόματος λάμβανε με τον ανωτέρω τρόπο τη σύνταξή του ή το προνοιακό επίδομα, ή αν είχε αποδεδειγμένα υποβάλει έως τότε τη σχετική αίτηση για τη χορήγησή τους, καθώς και (β) αν του απονέμεται για πρώτη φορά σύνταξη μετά τις 22/07/2016 εφόσον στην τελευταία περίπτωση ο δικαιούχος αποδεικνύει ότι είναι κάτοικος εξωτερικού τουλάχιστον κατά την τελευταία διετία.

27. Επιτρέπεται η χωρίς περιορισμό ποσού ανάληψη μετρητών, καθώς και η αποστολή εμβασμάτων στο εξωτερικό, έως του ποσού των 5.000 ευρώ μηνιαίως από έναν ανά δικαιούχο, τραπεζικό λογαριασμό, από τα μέλη των διπλωματικών αποστολών και των έμμισθων προξενικών αρχών, καθώς και από τους υπαλλήλους των αναφερόμενων στην παρ. 16 του άρθρου πρώτου της από 18/7/2015 ΠΝΠ διεθνών και ευρωπαϊκών οργανισμών, οι οποίοι εξομοιώνονται με τα μέλη των διπλωματικών αποστολών, κατόπιν επίδειξης της ειδικής ταυτότητας που τους εκδίδει το υπουργείο Εξωτερικών.

28. Μπορεί να ενεργοποιηθεί αδρανής λογαριασμός αφού από 14 Νοεμβρίου 2017 έπαψε να ισχύει η αναστολή της προθεσμίας των άρθρων 7 και 8 του ν. 4151/2013 (Α΄ 103). 

29. Μπορώ να μεταφερθούν στο εξωτερικό κέρδη και μερίσματα από επενδύσεις στην Ελλάδα εφόσον τα κεφάλαια για την επένδυση στην Ελλάδα έχουν μεταφερθεί από την αλλοδαπή, με έμβασμα σε λογαριασμό του επενδυτή/δικαιούχου που τηρείται σε τράπεζα που λειτουργεί στην Ελλάδα. 

Η σχετική τεκμηρίωση της συναλλαγής εισροής κεφαλαίων από την αλλοδαπή και εκροής των κερδών και μερισμάτων προς την αλλοδαπή, ανήκει στην ευθύνη του πιστωτικού ιδρύματος και πρέπει να είναι πλήρης.