Ο Τραμπ, η Χάρις και η Ελλάδα
ΑΝΔΡΙΚΑΚΗ ΜΑΡΙΑH Ευρώπη προσπαθεί να προετοιμαστεί για την ενδεχόμενη επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και τα σενάρια για το τι μέλει γενέσθαι πληθαίνουν. Το ίδιο ερώτημα, η επιστροφή Τραμπ, δηλαδή, στην αμερικανική προεδρία, απασχολεί και την Αθήνα.
Λίγο μετά την απόπειρα δολοφονίας του Τραμπ, ο Ταγίπ Ερντογάν συνομίλησε τηλεφωνικά μαζί του, καταδικάζοντας την επίθεση εναντίον του. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας, ο Ερντογάν έπλεξε το εγκώμιο του Τραμπ κι ευχήθηκε το αποτέλεσμα των εκλογών να είναι θετικό για τις τουρκο - αμερικανικές σχέσεις. Ο Τούρκος Πρόεδρος φαίνεται να έχει ποντάρει τα ρέστα του στην επανεκλογή του Ρεπουμπλικάνου. Κάτι η επιθυμία ένταξής του στους BRICS, που αποσκοπεί στην πίεση προς την Ευρώπη, κάτι η άρνηση του Μπάιντεν, στις αρχές της θητείας του, να συναντηθεί με τον Τούρκο ομόλογό του, η Άγκυρα φαίνεται έτοιμη για την εποχή Τραμπ, στην οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμένεται να ακολουθήσoυν μια διαφορετική εξωτερική πολιτική.
Ο Τραμπ, εξάλλου, συνεχάρη τον Ερντογάν για την επανεκλογή του το 2023, αποκαλώντας τον, μεταξύ άλλων, "φίλο" του. Ο Πρόεδρος της Τουρκίας, μιλώντας σε δημοσιογράφους τον Ιούλιο, ανέφερε ότι μια πιθανή νίκη Τραμπ θα είναι θετική εξέλιξη για την τουρκική αμυντική βιομηχανία. Παρά τα λόγια των δυο ανδρών, ωστόσο, η κυβέρνηση Τραμπ είχε επιβάλει κυρώσεις στην Άγκυρα το 2020, δικαιολογώντας την απόφαση αυτή με την αγορά των ρωσικών συστημάτων αεράμυνας S-400 της Τουρκίας.
Tα εξοπλιστικά
Σε κάθε περίπτωση, η προεδρία Τραμπ θα χαρίσει στον Ερντογάν ξανά μια απευθείας γραμμή επικοινωνίας με το Οβάλ Γραφείο και η προσωπική σχέση των δυο ηγετών προκαλεί προβληματισμό στην Ελλάδα. Η Άγκυρα δεν θα κάνει πίσω σε όνειρα και δόγματα, όπως η Γαλάζια Πατρίδα, ούτε θα εγκαταλείψει διεκδικήσεις ετών. Μετά από σειρά αρνήσεων της κυβέρνησης Μπάιντεν να δώσει στην Τουρκία F-16, ο Ερντογάν άτυπα αντάλλαξε τα αεροσκάφη με την έγκριση για ένταξη στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και της Φινλανδίας.
Αμερικανικές εκλογές 2024: Ολονύχτια εκπομπή live - Στο Ant1news.gr από τις 23:30 και στον ΑΝΤ1
Ο Άντονι Μπλίνκεν επισκέφτηκε τον Έλληνα Πρωθυπουργό στα Χανιά κι εκεί κλείδωσε η προμήθεια των F-35 για την ελληνική αεροπορία. Η Αθήνα διαμηνύει ότι θα σεβαστεί κάθε εκλογικό αποτέλεσμα και τονίζει ότι η σχέση Ελλάδας- Ηνωμένων Πολιτειών, ακόμα και σε αμυντικό επίπεδο, δεν ετεροκαθορίζεται. Τα εξοπλιστικά, πάντως, συνήθως αποφασίζονται από επιτροπές και το Κογκρέσο κι όχι από μεμονωμένα πρόσωπα.
Η «φιλοϊσραηλινή Κάμαλα»
Το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων είχε χαρακτηρίσει σε άρθρο του "φιλοϊσραηλινή" την Κάμαλα Χάρις και ήταν ιδιαίτερα αιχμηρό. Για τον Ερντογάν, ο Τραμπ, από την άλλη, αποτελεί έναν γνωστό αντίπαλο. Οι θέσεις του είναι λίγο πολύ γνωστές. Αν κερδίσει η Κάμαλα Χάρις, δεν αναμένεται κάποια ιδιαίτερα θετική εξέλιξη για την Τουρκία, με εξαίρεση, ίσως, ένα μικρό κομμάτι του εμπορίου. Η συντριπτική πλειοψηφία των Αμερικανών διεθνολόγων εμπιστεύεται την Κάμαλα Χάρις για τον χειρισμό της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.
Για πολλούς, ευθύνεται ο... γκουρού της, όπως τον αποκαλούν, ο Φίλιπ Γκόρντον, μέλος ομάδας εμπειρογνωμόνων εξωτερικής πολιτικής, που, όπως σημειώνει η Wall Street Journal, έχει βοηθήσει στην καθοδήγηση της παγκόσμιας στρατηγικής των ΗΠΑ τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Υπηρέτησε και στις κυβερνήσεις Ομπάμα και Κλίντον. Για τη χώρα μας αυτό ίσως να μην είναι τόσο καλό, καθώς για την Ελλάδα και το Κυπριακό, ο Γκόρντον έχει ταυτιστεί με πολιτικές της Άγκυρας, όπως η… διχοτόμηση της Κύπρου. Συνολικά, ωστόσο, αναλυτές εκτιμούν, ότι η εξωτερική πολιτική της Χάρις θα ακολουθήσει εκείνη του Δημοκρατικού Κόμματος γενικότερα, χωρίς ιδιαίτερες αλλαγές στα μέχρι τώρα μοτίβα.
Οι εξαιρετικές σχέσεις Χάρις - Μητσοτάκη
Η Χάρις διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις με την ελληνοαμερικανική κοινότητα και έχει μέσα στον στενό της κύκλο ομογενείς. Το 2022, κατά τη διάρκεια των εργασιών της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου, ο Έλληνας πρωθυπουργός την είχε ενημερώσει για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή. Γενικά διατηρούν θετική σχέση συνεργασίας μεταξύ τους, η κορύφωση της οποίας ήταν η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κογκρέσο, με τη Χάρις, ως αντιπρόεδρος, να δίνει σημασία στους συμμάχους στην Ευρώπη, σε αντίθεση με τον Τραμπ, που επικεντρώθηκε στο εσωτερικό της χώρας. Στο πλευρό του, βέβαια, έχει τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο, που, μάλιστα, ευλόγησε το Συνέδριο των Ρεπουμπλικάνων στο Μιλγουόκι τον Ιούλιο.
Τον Μάιο του 2022, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εκφώνησε ιστορική ομιλία στο αμερικανικό Κογκρέσο, με σαφή μηνύματα κι αιχμές προς την Άγκυρα, παρουσία τόσο της Κάμαλα Χάρις όσο και της επίσης Δημοκρατικής τότε προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων, Νάνσι Πελόζι. Ο Έλληνας πρωθυπουργός αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στα ζητήματα αυτοδιάθεσης, ελευθερίας και δημοκρατίας, στις δυνατότητες αμερικανικών επενδύσεων στην Ελλάδα και στο Κυπριακό.