Ασφαλιστικό: Δέκα επώνυμοι νόμοι σε 28 χρόνια κι ακόμη συζητούν… αλλαγές!!!

Μετά το «νόμο Κατρούγκαλου» και τον διορθωτικό του, «νόμο Βρούτση», μία νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση, η τρίτη εντός τετραετίας, βρίσκεται στα σκαριά, με νέες βαθιές αλλαγές στη δομή του ασφαλιστικού συστήματος.

Κάποιος θα έλεγε ότι η Ελλάδα παράγει περισσότερους ασφαλιστικούς νόμους από όσους μπορεί να καταναλώσει, ενώ άλλος θα προσέθετε ότι οι πολιτικοί μας λένε με δόσεις ό,τι δεν μπορούν ή δεν θέλουν να μας πουν μονομιάς.

Όπως σχεδόν όλοι οι ασφαλιστικοί νόμοι της μεταπολίτευσης, ο νέος θα είναι διορθωτικός των προηγούμενων και θα έχει ονοματεπώνυμο -«νόμος της επιτροπής Πισσαρίδη»- συμπληρώνοντας ένα σύνολο ασφαλιστικών (και όχι μόνο) νομοθετημάτων, που λόγω σπουδαιότητας ή για να γνωρίζουν οι πολίτες τον…ένοχο, πήραν το επώνυμο του εμπνευστή τους υπουργού.

Οι επώνυμοι νόμοι του ασφαλιστικού συστήματος άρχισαν με τον «νόμο Σιούφα» το 1992, που αν και έδωσε γερές ανάσες στο ασφαλιστικό σύστημα, προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων, καθώς για πρώτη φορά οδηγούσε σε αλλαγές σε όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και στο ύψος των συντάξεων, με τον διαχωρισμό των ασφαλισμένων σε προ και μετά το 1992.

Ο επόμενος ασφαλιστικός νόμος, που έμεινε στην ιστορία με τον ταπεινό χαρακτηρισμό «μίνι ασφαλιστικός νόμος» , ψηφίστηκε το 1998 επί υπουργίας Μιλτιάδη Παπαiωάννου. Δεν πήρε το όνομα του εισηγητή υπουργού, ίσως γιατί περιείχε μόνο οργανωτικές αλλαγές εν όψει της καταιγίδας που επέφερε ο «νόμος Γιαννίτση» το 2001, ο οποίος λίγο έλλειψε να ρίξει το ΠΑΣΟΚ. Πολλοί αποδίδουν στον σκληρό αυτό νόμο την ήττα του Γ. Παπανδρέου στις εκλογές του 2004.

Ο Τάσος Γιαννίτσης, από επίδοξος σωτήρας του ασφαλιστικού συστήματος, έγινε το μαύρο πρόβατο στο χώρο του ΠΑΣΟΚ, παράπονο που δεν μπόρεσε να κρύψει σε άρθρο του για το ασφαλιστικό το 2007, αναφέροντας «Περίπου έξι χρόνια μετά τις προτάσεις και τις εντάσεις γύρω από το Ασφαλιστικό, το 2001, επαναλαμβάνονται τα ίδια βαρύγδουπα λόγια, οι ίδιες σιωπές, οι ίδιες ασυναρτησίες. Στο μεταξύ κάθε τόσο στελέχη του ΠΑΣΟΚ – του πολιτικού χώρου στον οποίο ανήκω και έχω υπηρετήσει από διάφορες θέσεις για περίπου 25 χρόνια – με κομπασμούς αναφέρονται στο «Ασφαλιστικό Γιαννίτση» και στο πόσο διαβρωτικό ήταν για την πορεία του ΠΑΣΟΚ μετά το 2001».

Επώνυμος και ο επόμενος ασφαλιστικός νόμος του ΠΑΣΟΚ, ο «νόμος Ρέππα» που ήρθε περισσότερο για να αντιμετωπίσει τα εσωκομματικά αδιέξοδα του ΠΑΣΟΚ, παρά τα πραγματικά αδιέξοδα του καταρρέοντος ασφαλιστικού συστήματος. Την κατάσταση βάλθηκε να αντιμετωπίσει έξι χρόνια μετά η Ν.Δ. με τον επίσης επώνυμο «νόμο Πετραλιά», που ευτύχησε να ζήσει μόλις ένα χρόνο.

Από το 2010 η ασφαλιστική νομοθεσία περνά στη λογική της τρόικας. Οι αρμόδιοι υπουργοί απλώς χρεώνονται τις τσεκουριές στα δικαιώματα των πολιτών αρχικά με τους «νόμους Λοβέρδου και Κουτρουμάνη» , στη συνέχεια με τον (μνημονιακό) «νόμο Βρούτση»,  για να φτάσουμε στα 2016 όταν ψηφίζεται ο «νόμος Κατρούγκαλου», που εκτός όλων των άλλων κατάργησε το ΕΚΑΣ, έκοψε τα επικουρικά και τις συντάξεις των χηρών και μετέτρεψε τις κύριες συντάξεις σε βοηθήματα. Ο «νόμος Βρούτση» που ήρθε μετά διόρθωσε ό,τι μπορούσε να διορθωθεί, νομιμοποίησε ωστόσο πολλές αδικίες και έρχεται τώρα ο νόμος Πισσαρίδη για να μας πει γιατί οι μέλλοντες -αν όχι και οι νυν συνταξιούχοι- δεν πρέπει να αισθάνονται και πολύ σίγουροι για τα μελλούμενα.

Το Ασφαλιστικό, ωστόσο, είναι μόνο ένας από τους τομείς, όπου εφαρμόστηκαν οι επώνυμοι νόμοι. Ο άλλος τομέας είναι η Παιδεία, όπου έμειναν ανεξίτηλα τα σημάδια της μεταρρύθμισης Ράλλη στις αρχές της μεταπολίτευσης, του νόμου Αρσένη, του νόμου Γιαννάκου και του νόμου Διαμαντοπούλου, του νόμου Γαβρόγλου και βέβαια των νομοθετικών παρεμβάσεων της Νίκης Κεραμέως . Τρανταχτές περιπτώσεις ιστορικών επώνυμων νόμων ήταν ο «νόμος Πεπονή» για τη δημόσια διοίκηση και τις προσλήψεις , ο «νόμος Κατσέλη» για την προστασία της πρώτης κατοικίας από τούς πλειστηριασμούς και παλαιότερα ο «νόμος Τρίτση» για τα αυθαίρετα.

Όσον αφορά τον νόμο Πεπονή (Ν .2190/94) ήταν ένα νομοθέτημα που εκπόνησε και επέβαλε σχεδόν μόνος ο αείμνηστος υπουργός. Και το υπερασπίστηκε με την παραίτησή του, όταν σε εφημερίδα αναφέρθηκε ότι παρά τον νόμο συνεχίζονταν οι προσλήψεις από το παράθυρο. «Αν δεν παραιτηθώ ο νόμος δεν στέκεται» είπε στον Ανδρέα Παπανδρέου που προσπάθησε να τον αποτρέψει. Κάτι που δεν εκτίμησαν ούτε οι ψηφοφόροι του που τον άφησαν εκτός Βουλής στις εκλογές του 2000.

Ακόμη πιο σκληρή ήταν η τύχη του Αντώνη Τρίτση που βρέθηκε εκτός ΠΑΣΟΚ όταν αρνήθηκε δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση Παπανδρέου το 1989. Οι σχέσεις του με τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ είχαν κλονιστεί από την εποχή που ο Ανδρέας Παπανδρέου τον άφησε ακάλυπτο στη διαμάχη του με την ιεραρχία για το θέμα της εκκλησιαστικής περιουσίας.