Πώς “διαβάζεται” εις βάθος η στάση της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ;
ΣΤΑΘΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣΕίναι άραγε η στάση της Τουρκίας απρόβλεπτη και νευρική ή πλήρως προβλέψιμη και αναμενόμενη;
Το απρόβλεπτο έχει την έννοια του έκτακτου και ξαφνικού. Όταν όμως το απρόβλεπτο γίνεται κατ' επανάληψη, τότε σαφώς αποκτά κανονικότητα και είναι πλήρως προβλέψιμο.
Οι τουρκικές παρεμβάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, θεωρώ πώς ήταν πλήρως προβλέψιμες, από την στιγμή που η Τουρκία με τις συνθήκες Ζυρίχης–Λονδίνου (1959), που δεν έλυσαν αλλά επιδείνωσαν το Κυπριακό, θεωρήθηκε προστάτιδα των Τουρκοκυπρίων. Έκτοτε, παρεμβαίνει έχοντας ως δικαιολογητική βάση την προστασία των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων.
Έτσι κάνει και τώρα, αναφορικά με τις γεωτρήσεις, βρίσκοντας μάλιστα και νομικό κενό στο θέμα της κυπριακής ΑΟΖ, αφού οι τελευταίες κυπριακές κυβερνήσεις δεν προχώρησαν στην κατάθεση των προς δυσμάς συντεταγμένων οριοθέτησης της ΑΟΖ ούτε ενεργοποίησαν τη σχετική απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ (37/253) για αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πόρων. Μόλις πριν δύο εβδομάδες κατέθεσαν φάκελο στον ΟΗΕ για την προς δυσμάς ΑΟΖ, έχοντας δώσει χρόνο στο πλοίο Fatih να βρεθεί στην περιοχή πριν την οριοθέτησή της και έτσι να θεωρεί η τουρκική πλευρά, πως νομιμοποιείται να βρίσκεται εκεί!
Εντύπωση προκαλεί πως, παρότι η Τουρκία προωθεί με συνέπεια την επεκτατική της πολιτική σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις που πιστώνουν την κατοχική δύναμη με καλοπιστία και καλλιεργούν την εντύπωση ότι με παραχωρήσεις της Ελληνοκυπριακής πλευράς θα λυθεί το αδιέξοδο. Εκ του αποτελέσματος, κάτι τέτοιο δεν ίσχυσε ούτε μια φορά από το 1959 ή έστω το 1974.
Όμως, εν προκειμένω θεωρώ πώς η Τουρκία θα μείνει απλά στην ρητορική έντασης και προκλήσεων, δεδομένου ότι στην παρούσα στιγμή, δεν έχει την στήριξη των μεγάλων θεσμικών Οργανισμών και κρατών, όπως οι ΗΠΑ και η Ρωσία ή πετρελαϊκών εταιρειών, για να υλοποιήσει γεώτρηση στην έστω και μη οριστικά οριοθετημένη με συντεταγμένες ΑΟΖ της Κύπρου, όπως λένε και οι ΗΠΑ. Εξάλλου δεν έχει την τεχνογνωσία, αλλά μόνο δάνεια εμπειρία (όπως λέμε στα δημόσια έργα) Νορβηγών τεχνικών που εν αμφιβολία (in dubio) θα κάνουν κάτι που τους απαγορεύει η Διεθνής Κοινότητα, η Ε.Ε. και η χώρα τους (Νορβηγία).
Εν κατακλείδι, όπως έχει αποδειχτεί διαχρονικά και έχει καταγράψει η ιστορία, «ο επιτήδειος ουδέτερος» (βλ. σχετ. ομότιτλο βιβλίο του Frank Weber, εκδ. ΓΕΣ/1985) δηλώνει παντού την παρουσία του: στην ανατολική Μεσόγειο, στο Αιγαίο, στην Θράκη, στην Μαύρη θάλασσα, στην Ανατολή, στην Αφρική, στον ισλαμικό κόσμο, στον τουρκόφωνο κόσμο μέχρι τους Ουιγγούρους/Uyghur της Κίνας, προσπαθώντας πάντοτε με το λιγότερο κόστος αίματος και ύλης, ν’ αποκομίσει οφέλη/κέρδη.
Είναι κάτι που το κάνει συνεχώς από τον Β’ Π.Π. στον οποίο ήταν ουδέτερη (βασικά με το μέρος των Ναζί), που τους κήρυξε τον πόλεμο τον Φεβρουάριο του 1945, για να κάτσει στο τραπέζι των νικητών τον Μάιο του 1945.
Το ό,τι η συγκεκριμένη ένταση ίσως είναι νόθα και όχι γνήσια, δεν σημαίνει πως η πλευρά μας δεν πρέπει ν’ ανησυχεί.