Καρδιακή ανεπάρκεια: Ευαισθητοποίηση, Έγκαιρη Διάγνωση και Αντιμετώπιση

Η καρδιακή ανεπάρκεια (ΚΑ) επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και είναι δυνητικά απειλητική για τη ζωή εάν δεν διαγνωσθεί και αντιμετωπισθεί εγκαίρως.

Τα αίτια της ΚΑ ποικίλλουν, όπως στεφανιαία νόσος, βαλβιδοπάθειες, μυοκαρδιοπάθειες, φλεγμονή στην καρδιά ή και συγγενείς παθήσεις. Η πιθανότητα εμφάνισης ΚΑ αυξάνεται όσο μεγαλώνουμε, εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό ΚΑ και με το σύγχρονο τρόπο ζωής, όπου επικρατεί το άγχος, η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας και η κακή διατροφή. Η ΚΑ εμφανίζεται τόσο σε άντρες όσο και σε γυναίκες, ενώ στις γυναίκες τείνει να εμφανίζεται σε μεγαλύτερη ηλικία και με μια πιο επιβαρυμένη εικόνα.

Τα συμπτώματα της ΚΑ εκτείνονται σε ένα φάσμα, από ήπια αδυναμία και κόπωση, αίσθημα δυσκολίας στην αναπνοή και βήχας, πρήξιμο στα πόδια, έως και απώλεια συνείδησης. Ένας έλεγχος με ακτινογραφία θώρακα και υπερηχογράφημα καρδιάς αρκεί ώστε να τεθεί μια αρχική διάγνωση. Εφόσον χρειάζεται, δύναται να πραγματοποιηθούν επιπλέον απεικονιστικές εξετάσεις, όπως αξονική ή/και μαγνητική τομογραφία καρδιάς, στεφανιογραφία κ.ά., οι οποίες σε συνδυασμό με αιματολογικούς δείκτες αίματος (ΒΝΡ, τροπονίνη κ.ά.), επιβεβαιώνουν τη διάγνωση και βοηθούν στην καθοδήγηση της θεραπείας.

Ο αρχικός στόχος της φαρμακευτικής θεραπείας για τη χρόνια ΚΑ μέχρι πρότινος, ήταν η βελτίωση των συμπτωμάτων και της ποιότητας ζωής, κάτι που επιτυγχανόταν με τα διουρητικά, τα αντί-υπερτασικά και τα βραδυκαρδιακά φάρμακα. Πλέον, η μείωση των νοσηλειών και η βελτίωση της καρδιακής θνησιμότητας είναι ένας πραγματοποιήσιμος στόχος με τη χρήση νεότερων φαρμάκων (αναστολείς του SGLT2, αναστολείς του υποδοχέα αγγειοτενσίνης-νεπριλυσίνης/ARNI), τα οποία προσφέρονται σε ασθενείς που πάσχουν όχι μόνο από ΚΑ, αλλά και από σακχαρώδη διαβήτη ή και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.

Πέραν της φαρμακευτικής θεραπείας, υπάρχουν διακαθετηριακές και χειρουργικές θεραπείες που είναι διαθέσιμες για την αντιμετώπιση της ΚΑ. Στις χειρουργικές θεραπείες περιλαμβάνονται η αορτοστεφανιαία παράκαμψη (το γνωστό bypass) σε περίπτωση στεφανιαίας νόσου, η χειρουργική επιδιόρθωση ή αντικατάσταση των βαλβίδων, ενώ σε επιβαρυμένους ασθενείς πριν το στάδιο της μεταμόσχευσης, η υποβοήθηση της αριστερής κοιλίας με χρήση ειδικών συσκευών LVAD είναι μια δυνατότητα αντιμετώπισης της πάθησης.

Στον τομέα των διακαθετηριακών θεραπειών, τα τελευταία χρόνια έχει επέλθει μια επανάσταση στη θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας με τη χρήση συσκευών οι οποίες τοποθετούνται μέσω μικρών οπών από το χέρι, το πόδι ή το θώρακα. Πέραν των στεντ για τα στεφανιαία αγγεία τα οποία τοποθετούνται επιτυχώς πάνω από 20 χρόνια τώρα, οι διακαθετηριακές θεραπείες προσφέρονται πλέον και σε ασθενείς με ΚΑ λόγω βαλβιδοπαθειών.

Η διακαθετηριακή εμφύτευση αορτικής βαλβίδας (TAVI) προσφέρεται σε ασθενείς με στένωση της αορτικής βαλβίδας, ενώ η ανεπάρκεια της μιτροειδούς και της τριγλώχινας βαλβίδας μπορεί να αντιμετωπιστεί με ειδικά κλιπ που επιτυγχάνουν την επιδιόρθωση της βαλβίδας. Επιπλέον, υπάρχει και η νεότερη μέθοδος διακαθετηριακής αντικατάστασης της τριγλώχινας βαλβίδας, κατά την οποία εμφυτεύεται μια νέα προσθετική βαλβίδα η οποία εξαλείφει πλήρως την ανεπάρκεια της βαλβίδας. Άλλες θεραπείες, όπως συσκευές μεσοκολπικής παράκαμψης ή ενεργοποίησης των τασεοϋποδοχέων είναι ακόμα στα πρώιμα στάδια ελέγχου των δυνατοτήτων τους.

Η θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας έχει γίνει πιο εξατομικευμένη και αποτελεσματική τα τελευταία χρόνια, ενώ η σύγχρονη φροντίδα των ασθενών με ΚΑ περιλαμβάνει ολοένα και περισσότερο μια διεπιστημονική προσέγγιση. Το Τμήμα Διαδερμικών Βαλβίδων του Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ, ειδικεύεται σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, και παρέχει τη δυνατότητα διάγνωσης, αντιμετώπισης και παρακολούθησης αυτών των ασθενών με όλα τα σύγχρονα μέσα.

Κωνσταντίνος Σταθογιάννης Καρδιολόγος, Συνεργάτης Τμήματος Διαδερμικών Βαλβίδων, ΥΓΕΙΑ