Ραδιοεμβολισμός: νέα θεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου του Ήπατος
H πρόοδος της ογκολογίας και της χειρουργικής του ήπατος έχει συντελέσει στην αξιοσημείωτη βελτίωση τόσο του χρόνου αλλά κυρίως της ποιότητας ζωής των ασθενών με νεοπλασίες του ήπατος (ηπατοκυτταρικός καρκίνος, χολαγγειοκαρκίνωμα, καθώς και δετεροπαθείς εντοπίσεις στο ήπαρ από άλλους πρωτοπαθείς όγκους). Δυστυχώς όμως σε ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών δεν έχει θέση η χειρουργική θεραπεία και δεν υπάρχει ανταπόκριση στη χημειοθεραπεία.
Στις περιπτώσεις αυτές έχουν αποφασιστικό ρόλο καινοτόμες θεραπευτικές μέθοδοι όπως ο χημειοεμβολισμός, ο θερμοκαυτηριασμός και τα τελευταία χρόνια ο ραδιοεμβολισμός. Η αρχή της θεραπείας του ραδιοεμβολισμού βασίζεται στο γεγονός ότι το υγιές ήπαρ αιματώνεται κατά κύριο λόγο από την πυλαία φλέβα και μόνο κατά 25% από την ηπατική αρτηρία. Αντίθετα οι όγκοι αιματώνονται σχεδόν αποκλειστικά από την ηπατική αρτηρία. Έτσι μπορούμε να επιδιώξουμε το μέγιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα χορηγώντας τη θεραπεία από την ηπατική αρτηρία, με μικρή επιβάρυνση του υγιούς παρεγχύματος. Πιο συγκεκριμένα χορηγούμε ραδιενεργά μικροσφαιρίδια που περιέχουν το θεραπευτικό ισότοπο Ύττριο (Υ90). Με ειδικούς καθετήρες που εισάγονται μετά από καθετηριασμό περιφερικής αρτηρίας, τα μικροσφαιρίδια εναποτίθενται στις θέσεις του όγκου, με αποτέλεσμα τα καρκινικά κύτταρα να ακτινοβολούνται από το ραδιενεργό Ύττριο.
Η πραγματοποίηση της θεραπείας προϋποθέτει τη συνεργασία ομάδας ιατρών και πιο συγκεκριμένα τη συνεργασία δύο σύγχρονων ειδικοτήτων, της Επεμβατικής Ακτινολογίας και της Πυρηνικής Ιατρικής. Αρχικά κρίνεται η καταλληλόλητα του ασθενούς, γίνεται αγγειογραφικός έλεγχος της ανατομίας των αγγείων του ήπατος στο τμήμα Επεμβατικής Ακτινολογίας και πραγματοποιείται ο λεπτομερής σχεδιασμός της θεραπείας. Κατόπιν χορηγείται ραδιοφάρμακοπροσομοιωτής και ο ασθενής μεταβαίνει στο τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής, ώστε να πιστοποιηθεί η ορθή κατανομή του ραδιοφαρμάκου στον όγκο, με την χρήση σύγχρονου SPECT/CT απεικονιστικού συστήματος, να αποκλεισθεί η εξωηπατική διαφυγή και να πραγματοποιηθούν υπολογισμοί της επιθυμητής ακτινικής δόσης ενόψει της θεραπείας.
Στο επόμενο στάδιο πραγματοποιείται στο τμήμα Επεμβατικής Ακτινολογίας ο καθετηριασμός της ηπατικής αρτηρίας, ώστε με τη συνολική συνεργασία της θεραπευτικής ομάδας να χορηγηθούν οι μικρόσφαιρες. Ακολουθεί νέα SPECT/CT απεικόνιση για τον έλεγχο της ορθής εμφύτευσης του ραδιοφαρμάκου στον όγκο.
Η θεραπεία σε επιλεγμένες περιπτώσεις (π.χ. σε εκτεταμένη νόσο και στους δύο ηπατικούς λοβούς), μπορεί να χωριστεί σε δύο φάσεις με χρονική απόσταση ενός μηνός.
Μετά από κάθε ραδιοεμβολισμό ο ασθενής νοσηλεύεται στο νοσοκομείο για ένα 24ωρο. Σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους γίνεται παρακολούθηση της κατάστασης του με βιοχημικές εξετάσεις και σε χρονικό διάστημα ενός μηνός γίνεται αξονική τομογραφία.
Οι παρενέργειες είναι σπάνιες και ήπιες, με το γεγονός αυτό να αποτελεί ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα της θεραπείας του ραδιεμβολισμού: Η ποιότητα ζωής διατηρείται και οι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν στις καθημερινές τους ασχολίες άμεσα.
Τα αποτελέσματα της θεραπείας είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, τόσο βιβλιογραφικά, όσο και από την εμπειρία μας από τα περιστατικά του νοσοκομείου μας. Η θεραπευτική ομάδα μας έχει πλέον αποκτήσει εμπειρία ετών στο ραδιοεμβολισμό, αποτελώντας για αυτό κέντρο αναφοράς Πανελληνίως.
*Άρθρο του Βασίλειου Πρασόπουλου, Διευθυντή Τμημάτων Πυρηνικής Ιατρικής και PET – CT ΥΓΕΙΑ & ΜΗΤΕΡΑ.
