Επίδομα γέννησης: Διευκρινίσεις από τον ΟΠΕΚΑ

Διευκρινίσεις με τη μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων που αφορούν το επίδομα γέννησης δίνει ο Οργανισμός Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ).

1. Ο σύζυγος ή το έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης της μητέρας του παιδιού εργάζεται στο εξωτερικό. Δικαιούται η μητέρα το επίδομα γέννησης; 

Η εργασία του συζύγου ή του έτερου μέρους του συμφώνου συμβίωσης στο εξωτερικό δεν αποτελεί κώλυμα για τη λήψη του επιδόματος. Ο σύζυγος ή το έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης, όμως, πρέπει να διαθέτει ελληνικό ΑΦΜ και ΑΜΚΑ. 

2. Ποια διαδικασία ακολουθεί η μητέρα για την υποβολή αίτησης σε περίπτωση που ο σύζυγος ή το μέρος του συμφώνου συμβίωσης εργάζεται στο εξωτερικό;

Στην περίπτωση αυτή, η αίτηση υποβάλλεται μόνο μέσω Κέντρου Κοινότητας ή σε δήμο, με την προσκόμιση επίσημα μεταφρασμένου εγγράφου της αρμόδιας φορολογικής ή άλλης αλλοδαπής Αρχής, στο οποίο να βεβαιώνεται με σαφήνεια το συνολικό ετήσιο εισόδημα του συζύγου ή του έτερου μέρους του συμφώνου συμβίωσης που εργάζεται και κατοικεί στην αλλοδαπή. 

3. Πώς συμπληρώνεται η αίτηση, όταν ο σύζυγος ή το έτερο μέρους του συμφώνου συμβίωσης είναι Ευρωπαίος πολίτης; 

Θα πρέπει η αίτηση να υποβληθεί σε ένα Κέντρο Κοινότητας ή δήμο. Εκεί τα στοιχεία του συζύγου ή του έτερου μέρους του συμφώνου συμβίωσης θα περαστούν με προσθήκη και αποδοχή, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις. 

4. Σε ποια ένδειξη της εφαρμογής πρέπει να καταχωρηθεί η βεβαίωση εγγραφής πολίτη Ευρωπαϊκής Ένωσης ή η Κάρτα Ευρωπαίου Πολίτη; 

Καταχωρείται από το Κέντρο Κοινότητας ή δήμο στην ένδειξη «ΑΛΛΟ». 

5. Η εφαρμογή αντί της βεβαίωσης εγγραφής πολίτη Ευρωπαϊκής Ένωσης ή της Κάρτας Ευρωπαίου πολίτη δέχεται το Διαβατήριο Ευρωπαίου πολίτη ή Κύπριου πολίτη; 

Όχι. 

6. Υπάρχει ένδειξη στην εφαρμογή του επιδόματος γέννησης που να ορίζει την ημερομηνία λήξης της τρίμηνης προθεσμίας της υποβολής της αίτησης; 

Ναι, στην αρχική σελίδα της αίτησης, στο δεξί πάνω μέρος υπάρχει ένδειξη «Προθεσμία Υποβολής». 

7. Για ποιον λόγο σε πολίτη τρίτη χώρας με εκκαθαρισμένη φορολογική δήλωση 2020 η εφαρμογή δεν αναγνωρίζει το νόμιμο και μόνιμο της διαμονής του στην Ελλάδα, αφού στην αίτηση εμφανίζεται ότι έχουν υποβληθεί φορολογικές δηλώσεις επτά ετών; 

Για όσους πολίτες υπάρχει εκκαθαρισμένη φορολογική δήλωση 2020, πλέον ο ζητούμενος χρόνος υποβολής φορολογικής δήλωσης είναι τα οκτώ συνεχή χρόνια και όχι τα επτά. Αν υπάρχει ενδιάμεσα έτος που δεν έχει υποβληθεί φορολογική δήλωση από το οικονομικό έτος 2013 - εισόδημα 2012 - και μετά, το έτος αυτό δεν θα υπάρχει στο «πλήθος των φορολογικών δηλώσεων». 

8. Πολίτης τρίτης χώρας από το 2012 και μετά για κάποια έτη ήταν προστατευόμενο μέλος στη φορολογική δήλωση των γονιών του. Προσμετρούνται στο σύνολο και τα έτη αυτά ή πρέπει να προσκομίζονται δικαιολογητικά για έλεγχο στα Κέντρα Κοινότητας ή δήμο; 

Η εφαρμογή αναγνωρίζει όλα τα έτη όπου κάθε πολίτης έχει δηλωθεί με τον ΑΜΚΑ του ως τέκνο στη φορολογική δήλωση του γονέα του. 

9. Είναι απαραίτητο οι σύζυγοι να έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση του ίδιου έτους ή όχι; 

Σε κάθε περίπτωση, οι σύζυγοι θα πρέπει να έχουν εκκαθαρισμένη φορολογική δήλωση για το ίδιο έτος και όχι για διαφορετικά έτη.

 10. Ενδέχεται, λόγω κοινής φορολογικής δήλωσης των συζύγων, να απορριφθεί η αίτησή τους; 

Η εφαρμογή δεν επηρεάζεται από την υποβολή είτε ατομικής είτε κοινής φορολογικής δήλωσης. 

11. Μέχρι να ολοκληρωθεί η περίοδος υποβολής των φορολογικών δηλώσεων για το 2020, μπορούν οι σύζυγοι να υποβάλουν την αίτηση με τη φορολογική δήλωση του 2019; 

Ναι, εφόσον έχουν και οι δύο εκκαθαρισμένη φορολογική δήλωση για το 2019. 

12. Μετά την ολοκλήρωση της προθεσμίας υποβολής των φορολογικών δηλώσεων για το 2020, οι δύο σύζυγοι έχουν εκκαθαρισμένη μόνο τη φορολογική δήλωση του 2019. Θα μπορούν να δικαιωθούν του επιδόματος ή όχι; 

Όταν ολοκληρωθεί η περίοδος της υποβολής των φορολογικών δηλώσεων για το 2020 και οι δύο σύζυγοι θα πρέπει να έχουν εκκαθαρισμένη φορολογική δήλωση για το 2020. 

13. Ποιος είναι ο λόγος που η εφαρμογή δεν αφήνει να υποβληθεί η αίτηση, με την ένδειξη: «Η αίτησή σας απέτυχε, δεν βρέθηκε στο μητρώο του ΑΜΚΑ πρόσωπο με αυτό το ΑΦΜ (π.χ. 1111111) και δεν μπορεί να συνεχιστεί η διαδικασία της αίτησης»; 

Ο πολίτης θα πρέπει να ελέγξει σε ποιο από τα μέλη της οικογένειάς του ανήκει το ΑΦΜ αυτό και να κάνει επικαιροποίηση των στοιχείων του Μητρώου του ΑΜΚΑ του μέλους του σε ένα ΚΕΠ, στη συνέχεια, να ακυρώσει την αίτηση και να υποβάλει νέα αίτηση. 

14. Μπορεί ο χρήστης του Κέντρου Κοινότητας ή δήμου να αποδεχθεί και να εγκρίνει φορολογικές δηλώσεις που ο πολίτης προσκομίζει ως αποδεικτικό της νόμιμης και μόνιμης διαμονής του στην Ελλάδα από το 2012 και μετά; 

Όχι, ο χρήστης δεν έχει αρμοδιότητα, βλέπει τον εγκεκριμένο αριθμό των φορολογικών δηλώσεων μέσα στις ηλεκτρονικές ενδείξεις της αίτησης, κάνοντας προβολή πάνω σε κάθε μέλος, ήτοι: «Οικονομικά στοιχεία της Δήλωσης Φορολογίας» και «Πλήθος Φορολογικών Δηλώσεων». 

15. Σε περίπτωση που και οι δύο γονείς του νεογέννητου παιδιού είναι πολίτες τρίτων χωρών ή μονογονεϊκή οικογένεια, όπου η μητέρα είναι πολίτης άλλης χώρας, μπορεί η αίτηση για τη χορήγηση του επιδόματος γέννησης να υποβληθεί μέσω της Δ.Γ. του Μαιευτηρίου; 

Όχι, η πολίτης τρίτης χώρας θα πρέπει πρώτα να ακολουθήσει τη διαδικασία έκδοσης ΑΜΚΑ του παιδιού, πηγαίνοντας σε κάποιο γκισέ (ΚΕΠ, ΙΚΑ, κ.α.) και, μετά την έκδοση του ΑΜΚΑ, να υποβάλει αίτηση στην εφαρμογή του επιδόματος γέννησης του ΟΠΕΚΑ εντός τριών μηνών από τη γέννηση του παιδιού. 

16. Πολίτης τρίτης χώρας ο οποίος προσήλθε σε Κέντρο Κοινότητας ή δήμο και δηλώνει ότι η έκδοση του πιστοποιητικού οικογενειακής κατάστασης στη χώρα του απαιτεί αρκετούς μήνες και μπορεί να χάσει την τρίμηνη προθεσμία οριστικής υποβολής της αίτησης, μπορεί να ολοκληρώσει την αίτηση χωρίς αυτό το δικαιολογητικό; 

Ναι, εφόσον υπάρχει ληξιαρχική πράξη γάμου και παλαιότερο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης που να φαίνονται τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Με ρητή, όμως, δήλωση από τον πολίτη ότι, μόλις εκδοθεί το νέο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, θα το προσκομίσει άμεσα και εντός του εύλογου χρόνου που έταξε το Κέντρο Κοινότητας προς αυτόν. 

17. Μπορεί ο χρήστης Κέντρου Κοινότητας ή δήμου να αποτρέψει τον πολίτη να υποβάλει αίτηση, γιατί εκτιμά ότι δεν έχει τις προϋποθέσεις να λάβει το επίδομα γέννησης; 

Ασφαλέστερος τρόπος, για να αποφασιστεί, εάν κάποιος πολίτης δικαιούται την παροχή ή όχι, είναι η υποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης για το επίδομα γέννησης. 

18. Για ποιον λόγο, ενώ έχει δημιουργηθεί αίτηση για το επίδομα γέννησης, δεν εμφανίζεται η ένδειξη στην εφαρμογή που ορίζει την ημερομηνία λήξης της τρίμηνης προθεσμίας της υποβολής της αίτησης; 

Επειδή στην αίτηση δεν εμφανίζεται το προς επιδότηση τέκνο, η εφαρμογή δεν μπορεί να γνωρίζει την ημερομηνία γέννησης, ώστε να προσμετρήσει την τρίμηνη προθεσμία. Πρέπει να προστεθεί το παιδί (σε ένα Κέντρο Κοινότητας ή δήμο), για να λειτουργήσει η εν λόγω ένδειξη.

19. Σε περίπτωση θανάτου του μωρού η μητέρα δικαιούται το επίδομα γέννησης; 

Ναι, εφόσον το νεογνό γεννήθηκε εν ζωή και έχει εκδοθεί ΑΜΚΑ γι' αυτό. 

20. Είμαι άγαμη μητέρα, πολίτης τρίτης χώρας και δεν διαμένω νόμιμα και μόνιμα συνεχώς από το έτος 2012 μέχρι σήμερα. Δικαιούμαι το επίδομα γέννησης; 

Ναι, εφόσον, εκτός των λοιπών προϋποθέσεων, υπάρχει αναγνώριση από το βιολογικό πατέρα του παιδιού, ο οποίος είναι Έλληνας ή Ευρωπαίος πολίτης ή πολίτης τρίτης χώρας και πληροί τις προϋποθέσεις της νόμιμης και μόνιμης διαμονής από το έτος 2012 μέχρι σήμερα. 

Για την περίπτωση αυτή προσκομίζονται για έλεγχο στο Κέντρο Κοινότητας τα εξής επιπλέον δικαιολογητικά: 

1. Η πράξη αναγνώρισης του παιδιού. 

2. Η τελευταία ΔΦΕ (Ε1) του πατέρα, εφόσον είναι Έλληνας ή Ευρωπαίος πολίτης. 

3. Όταν ο πατέρας είναι πολίτης τρίτης χώρας, τα εκκαθαριστικά σημειώματα του φόρου για τα οικονομικά έτη 2013 και 2014 που αφορούν τα εισοδήματα των ετών 2012, 2013 και τα φορολογικά έτη 2014 έως σήμερα που αφορούν τα εισοδήματα των ετών 2014 έως και σήμερα. 

Σε αυτά πρέπει να ελέγχεται, αν οι αντίστοιχες φορολογικές δηλώσεις είχαν υποβληθεί κατά τη διάρκεια του έτους εντός του οποίου τασσόταν η προθεσμία υποβολής τους και όχι η τυχόν, μετά τη λήξη του έτους εντός του οποίου είχε ταχθεί η ανωτέρω προθεσμία, υποβολή φορολογικής δήλωσης. 

Παράδειγμα: Η υποβολή της φορολογικής δήλωσης (Ε1) για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν από 1-1 έως 31-12-2014 πρέπει να έχει γίνει έως 31-12-2015. Εάν η φορολογική δήλωση (Ε1) έχει υποβληθεί από 1-1-2016 και στο εξής, δεν λαμβάνεται υπόψη για τη συμπλήρωση του πλήθους των απαιτούμενων φορολογικών δηλώσεων για τη βεβαίωση της διαμονής στην Ελλάδα από το 2012. Σύμφωνα με τις διατάξεις του επιδόματος γέννησης, ο έλεγχος για τη μόνιμη διαμονή των πολιτών τρίτων χωρών στην Ελλάδα αρχίζει από το έτος 2012 (οικονομικό έτος 2013). 

Επισημαίνεται ότι, στην ηλεκτρονική αίτηση, ο πατέρας που αναγνώρισε το τέκνο δεν προστίθεται στη σύνθεση της οικογένειας της άγαμης μητέρας.