Τρέμουν τα χέρια μου, έχω νόσο Πάρκινσον;

Ο τρόμος (το τρέμουλο) είναι ένα σύμπτωμα πολλών παθήσεων και όχι μία νόσος. Είναι η πιο συχνή κινητική διαταραχή και δεν υποδηλώνει απαραίτητα μια παθολογική κατάσταση. Η κατανάλωση πολλών διεγερτικών ροφημάτων (καφές, τσάι κτλ.) ή το βαρύ κάπνισμα, ή ακόμα και το έντονο άγχος ή μια κατάσταση έντονου φόβου μπορεί να μας κάνει να τρέμουμε για κάποια ώρα.

Άλλες φορές μπορεί να τρέμουμε γιατί έχουμε μια συστηματική νόσο, όπως για παράδειγμα διαταραχή του θυρεοειδούς ή ακόμα και γιατί λαμβάνουμε κάποια φάρμακα όπως εισπνεόμενα για το άσθμα ή φάρμακα για βελτίωση ή σταθεροποίηση της διάθεσης. Επομένως, ο τρόμος δεν είναι πάντα ένδειξη κάποιας νευρολογικής νόσου.

Ιδιοπαθής τρόμος

Η πιο συχνή αιτία τρόμου στο πλαίσιο μιας νευρολογικής νόσου είναι ο ιδιοπαθής τρόμος. Μια καλοήθης κατάσταση, στην οποία τα χέρια, ή και το κεφάλι τρέμουν και τα δύο σχεδόν το ίδιο από σχετικά νεαρή ηλικία ή και αργότερα, και ο τρόμος εμφανίζεται κατά τη διάρκεια μιας κίνησης, μιας ενέργειας, όχι δηλαδή στην ηρεμία. 

Συνήθως υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, δηλαδή και άλλα μέλη της οικογένειας με την ίδια κατάσταση. Συνήθως προϊούσης της ηλικίας, τείνει να χειροτερεύει με άλλοτε άλλο ρυθμό. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν χρειάζεται κάποια θεραπεία. Εάν ο τρόμος επηρεάζει τις δραστηριότητες της καθημερινότητας σημαντικά τότε συστήνεται φαρμακευτική θεραπεία η οποία έχει ως σκοπό να ελαττώσει τον τρόμο συμπωματικά και όχι αιτιολογικά, δηλαδή, όταν διακοπεί η θεραπεία ο τρόμος θα επανέλθει.

Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται στην φαρμακευτική θεραπεία, υπάρχει και η δυνατότητα της χειρουργικής θεραπείας με παλαιότερες και νεότερες τεχνικές με εξαιρετικά αποτελέσματα. Ο δυστονικός τρόμος είναι μια άλλη συχνή αιτία τρόμου και σχετίζεται με την ύπαρξη δυστονίας σε κάποιο σημείο του σώματος, όπως αυχενική δυστονία, σπασμό γραφέα κτλ. Και εκεί υπάρχουν φαρμακευτικές και χειρουργικές θεραπείες ανάλογα με τον ασθενή. Η διάγνωση αλλά και η επιλογή της θεραπείας που είναι κατάλληλη για τον κάθε ασθενή, πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο νευρολόγο.

Τρόμος στην ηρεμία

Τέλος, τρόμος στην ηρεμία (δηλαδή όταν το χέρι ή το πόδι ηρεμεί) και συνήθως ασύμμετρος (δηλαδή στην μία πλευρά του σώματος μόνο, ή σαφώς πιο έντονος στην μια πλευρά), ο οποίος εξαφανίζεται κατά την κίνηση του μέλους, και μπορεί να αφορά το χέρι, το πόδι, ή την σιαγόνα, έχει τα χαρακτηριστικά του τρόμου που απαντάται στην νόσο Πάρκινσον. Ωστόσο, μόνο ο τρόμος δεν αρκεί για να βγει η διάγνωση της νόσου, καθώς απαιτείται να συνυπάρχουν και άλλα ευρήματα στην κλινική εξέταση του νευρολόγου. Μάλιστα μόνο το 30% των ασθενών με Πάρκινσον θα εμφανίσουν τρόμο ως το βασικό σύμπτωμα, το οποίο μάλιστα προϊούσης της νόσου, μπορεί και να ελαττώνεται, μολονότι η νόσος εξελίσσεται. Η αντιμετώπιση του τρόμου στη νόσο Πάρκινσον είναι διαφορετική από τις υπόλοιπες μορφές και εντάσσεται στο πλαίσιο της γενικότερης αντιμετώπισης της νόσου.

Συμπερασματικά, όποιος τρέμει δεν έχει απαραίτητα Πάρκινσον, και όποιος έχει Πάρκινσον δεν είναι απαραίτητο να τρέμει. Ο τρόμος είναι ένα μόνο από τα συμπτώματα που μπορεί να οφείλονται σε πολλούς λόγους. Η διάγνωση λοιπόν θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο νευρολόγο, ο οποίος με την κλινική νευρολογική εξέταση και αν χρειαστεί με τις κατάλληλες εξετάσεις, θα διαγνώσει την υποκείμενη αιτία και θα συστήσει την κατάλληλη θεραπεία στον ασθενή που τρέμει.

 *Άρθρο της Μαρίας Σταμέλου, Νευρολόγου, Υπεύθυνης Τμήματος Πάρκινσον και Κινητικών Διαταραχών, ΥΓΕΙΑ.