Υπάρχει τελικά θεραπεία για τη χρόνια ιγμορίτιδα;
Για να απαντηθεί η συγκεκριμένη ερώτηση, θα πρέπει πρώτα να αποσαφηνίσουμε την έννοια της χρόνια ιγμορίτιδας. Η χρόνια ιγμορίτιδα ή αλλιώς χρόνια ρινοκολπίτιδα είναι μία χρόνια (>3 μήνες) φλεγμονή των παραρρινίων κόλπων. Οι παραρρίνιοι κόλποι περιλαμβάνουν τα ιγμόρεια (κάτω από τα μάτια), τους μετωπιαίους κόλπους (πάνω από τα μάτια), τις ηθμοειδείς κυψέλες (ανάμεσα από τα μάτια) και τους σφηνοειδείς κόλπους (στο κέντρο της κεφαλής). Οι κούφιες αυτές κοιλότητες είναι επενδεδυμένες με ρινικό βλεννογόνο, γεμάτες με αέρα, χρησιμεύουν ως αντηχεία της φωνής και επικοινωνούν με τη μύτη μέσω πολύ στενών στομίων.
Πως φτάνουμε στη χρόνια ρινοκολπίτιδα;
Συνήθως από ένα απλό κρύωμα. Ο βλεννογόνος της μύτης και των παραρρινίων κόλπων φουσκώνει (οίδημα) λόγω της φλεγμονής, με αποτέλεσμα τα στόμια να αποφράσσονται και να συγκεντρώνεται υγρό στους παραρρινίους κόλπους. Μέσω ενός φαύλου κύκλου που συνεχίζεται για 3 μήνες, η κατάσταση αυτή ριζώνει και ονομάζεται «χρόνια ρινοκολπίτιδα ΧΩΡΙΣ πολύποδες». Σε μία άλλη μορφή της ασθένειας, στη «χρόνια ρινοκολπίτιδα ΜΕ πολύποδες», για άγνωστους λόγους μέχρι σήμερα, ο βλεννογόνος των παραρρινίων κόλπων αντιδρά σε ποικίλα ερεθίσματα και γίνεται οιδηματώδης, προκαλώντας την εμφάνιση των πολυπόδων της μύτης, οι οποίοι είναι σαν κολοκύθια που αποφράσσουν τα στόμια των παραρρινίων κόλπων και τους αεροφόρους οδούς της μύτης.
Και οι δύο μορφές της ασθένειας έχουν ως αποτέλεσμα να νιώθουμε ότι πάσχουμε από ένα συνεχόμενο, διαρκές κρύωμα το οποίο δεν βελτιώνεται για διάστημα άνω των 3 μηνών. Η μύτη μας «τρέχει», είτε μπροστά ή πίσω στο λαιμό. Η μύτη μας είναι βουλωμένη και δεν παίρνουμε καλή ανάσα. Επίσης, λόγω του υγρού και της πίεσης, νιώθουμε μια συνεχή πίεση γύρω από τα μάτια. Επιπλέον, η όσφρησή μας επηρεάζεται σημαντικά. Να τονιστεί ότι άνω του 12% του πληθυσμού πάσχει από χρόνια ρινοκολπίτιδα.
Τι κάνουμε λοιπόν όταν παρατηρήσουμε ότι τα συγκεκριμένα συμπτώματα επιμένουν;
Επισκεπτόμαστε τον Ωτορινολαρυγγολόγο μας, ο οποίος θα προβεί στη λήψη του απαραίτητου ιστορικού, θα εξετάσει τη μύτη μας και θα αποφανθεί αν πάσχουμε από χρόνια ρινοκολπίτιδα, ενδεχομένως να χρειαστεί και αξονική τομογραφία σπλαγχνικού κρανίου. Έστω λοιπόν ότι έχουμε χρόνια ρινοκολπίτιδα. Μπορούμε να τη θεραπεύσουμε; Τη χρόνια ρινοκολπίτιδα ΧΩΡΙΣ πολύποδες πιο εύκολα, τη χρόνια ρινοκολπίτιδα ΜΕ πολύποδες πιο δύσκολα. Υπάρχουν διάφορα στάδια της θεραπείας. Πρώτα αρχίζουμε συντηρητικά, με κορτιζονούχο ρινικό σπρέι και ρινικές πλύσεις με αλατόνερο για ένα μήνα. Πρέπει να τονιστεί ότι το κορτιζονούχο σπρέι δρα αποκλειστικά στο βλεννογόνο της μύτης έτσι ώστε να καταπολεμηθεί τοπικά η φλεγμονή, να αποσυμφορηθεί το οίδημα ή οι πολύποδες και να παροχετευτεί το υγρό από τους παραρρίνιους κόλπους. Το κορτιζονούχο σπρέι μπορεί να λαμβάνεται επ’ αόριστον, καθώς δεν εμφανίζονται οι ανεπιθύμητες παρενέργειες της κορτιζόνης. Αν δεν εμφανιστεί βελτίωση, τότε προσθέτουμε χάπια κορτιζόνης και συγκεκριμένη αντιβίωση για 3 εβδομάδες, για να υποστηριχθεί η τοπική αντιφλεγμονώδης δράση, η οποία συνήθως προσφέρει σαφή βελτίωση των συμπτωμάτων.
Σε περίπτωση επανεμφάνισης των συμπτωμάτων σε σύντομο χρονικό διάστημα, απομένει η βιβλιογραφικά πιο αποτελεσματική θεραπεία στην εκρίζωση της χρόνιας ρινοκολπίτιδας ΜΕ ή ΧΩΡΙΣ πολύποδες, που είναι το χειρουργείο από Ωτορινολαρυγγολόγο. Το χειρουργείο επιτελείται με ολική αναισθησία μέσω της μύτης χωρίς εξωτερικές τομές και περιλαμβάνει την διάνοιξη των στομίων ή/και τον καθαρισμό από πολύποδες. Δυστυχώς, 30-40% των πολυπόδων έχουν την τάση να επανεμφανίζονται, γι αυτό και κάποιοι ασθενείς με πολύποδες είναι αναγκασμένοι να λαμβάνουν κορτιζονούχο ρινικό σπρέι επ’ αόριστον. Η θεραπεία είναι «θεραπεία σάντουιτς», δηλαδή αποτελείται από το τρίπτυχο «κορτιζονούχο σπρέι πριν το χειρουργείο - χειρουργείο - κορτιζονούχο σπρέι μετά το χειρουργείο». Ταυτόχρονα, οφείλουμε να θεραπεύσουμε τυχόν συνυπάρχουσες αλλεργίες που οδηγούν σε οίδημα του βλεννογόνου της μύτης.
Συνοψίζοντας, η χρόνια ρινοκολπίτιδα αποτελεί μια ενοχλητική επίμονη ασθένεια, η οποία όμως με τους κατάλληλους θεραπευτικούς χειρισμούς μπορεί να αντιμετωπισθεί και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής του ασθενούς.
*Άρθρο του Ιωάννη Ε. Γιωτάκη, Ομότιμου Καθηγητή Ωτορινολαρυγγολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντή Ωτορινολαρυγγολογικής Κλινικής Χειρουργικής Κεφαλής & Τραχήλου Metropolitan General.
