Λιβύη: διπλωματική ρελάνς του Χάφταρ με το πετρέλαιο
Τα λιμάνια της ανατολικής Λιβύης που ελέγχει η δύναμη του στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ — ο οποίος διέταξε την 4η Απριλίου τον αυτοαποκαλούμενο Λιβυκό Εθνικό Στρατό (ΛΕΣ) του να κυριεύσει την Τρίπολη, έδρα της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης — ανέστειλαν τις εξαγωγές αργού, μειώνοντας κατά 50% την παραγωγή και κλιμακώνοντας την ένταση ενόψει της συνόδου του Βερολίνου.
Η κίνηση καταγράφεται την ώρα που η Γερμανία και τα Ηνωμένα Έθνη προσπαθούν να πείσουν τον Χάφταρ και τους ξένους υποστηρικτές του να τερματίσει τις επιχειρήσεις των δυνάμεών του, που διαρκούν εννέα μήνες, για την κατάληψη της λιβυκής πρωτεύουσας, έδρα της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας (ΚΕΣ) του πρωθυπουργού Φάγεζ ας Σάρατζ.
Μέλη φυλών σε περιοχές που ελέγχει μια φράξια του ΛΕΣ εισέβαλαν στο λιμάνι Ζουεϊτίνα, από όπου εξάγεται αργό, και ανακοίνωσαν ότι κλείνουν όλους τους τερματικούς σταθμούς.
Ο εκπρόσωπος του ΛΕΣ Άχμεντ Μισμάρι δήλωσε αργότερα σε δημοσιογράφους ότι «ο λιβυκός λαός» έκλεισε τα λιμάνια.
Πηγή προσκείμενη στη δημόσια λιβυκή Εθνική Επιχείρηση Πετρελαίου (ΕΕΠ) δήλωσε ότι ο ΛΕΣ και η δύναμη που φυλάσσει τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στην ανατολική Λιβύη διέταξαν να κλείσουν τα λιμάνια από όπου εξάγεται αργό. Η δύναμη φύλαξης των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων επιβεβαίωσε ότι όλες οι εξαγωγές έχουν ανασταλεί.
Μία ημέρα πριν κλείσουν τα λιμάνια, υπολογιζόταν ότι εξάγονταν 1,3 εκατομμύριο βαρέλια αργού την ημέρα.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι το κλείσιμο των λιμένων από τα οποία εξάγεται αργό δεν θα ήταν εφικτό εάν δεν είχε την ευλογία του ΛΕΣ. Οι δυνάμεις του στρατάρχη Χάφταρ δεν δείχνουν ιδιαίτερη ανοχή έναντι οποιασδήποτε εκδήλωσης διαφωνίας, σύμφωνα με οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Φυλές που έχουν συμμαχήσει με τον Χάφταρ κατηγορούν την κυβέρνηση στην Τρίπολη ότι χρησιμοποιεί τα έσοδα από το πετρέλαιο για να πληρώνει ξένους μαχητές. Η Τουρκία, που έχει αναπτύξει στελέχη των ένοπλων δυνάμεών της στη Λιβύη, φέρεται επίσης να έχει μεταφέρει μαχητές που συμμετείχαν στον εμφύλιο στη Συρία στη δυτική Λιβύη για να βοηθήσουν την ΚΕΣ να αποκρούσει την επίθεση των δυνάμεων του στρατάρχη.
Η κίνηση αυτή της Άγκυρας φέρεται να αναίρεσε πρόσφατα κέρδη επί του πεδίου στα μέτωπα νότια της Τρίπολης, εν μέρει χάρη σε Ρώσους μισθοφόρους και τα οπλισμένα UAVs που προμήθευσαν στον ΛΕΣ τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αποκαθιστώντας το αδιέξοδο στα μέτωπα.
Το κλείσιμο των λιμανιών αυξάνει την ένταση ενόψει της αυριανής συνόδου του Βερολίνου στην οποία αναμένεται να πάρουν μέρος ο Χάφταρ, ο οποίος συνδέεται με την παράλληλη κυβέρνηση στο Τομπρούκ, ο Σάρατζ, ξένες δυνάμεις που τους υποστηρίζουν και αρκετές δυτικές κυβερνήσεις.
Η σύνοδος, που θα διαρκέσει μία ημέρα, ακολουθεί σειρά αποτυχημένων παρόμοιων εγχειρημάτων και διαπραγματεύσεων για τη σταθεροποίηση της Λιβύης, όπου επικρατεί χάος μετά την εξέγερση του 2011 με την υποστήριξη χωρών μελών του NATO που ανέτρεψε το καθεστώς του Μουαμάρ Καντάφι.
Η ΕΕΠ είχε προειδοποιήσει νωρίτερα χθες εναντίον του κλεισίματος των τερματικών σταθμών στην ανατολική Λιβύη, καθώς το αργό είναι η βασική πηγή προσόδων της λιβυκής οικονομίας και «δεν πρέπει να παίζεται σαν χαρτί σε πολιτικές διαπραγματεύσεις», όπως τόνισε σε ανακοίνωση που δημοσιοποίησε ο πρόεδρος της Μουστάφα Σανάλα.
Η ΕΕΠ, η οποία έχει την έδρα της στην Τρίπολη, καταβάλλει συνειδητή προσπάθεια να μένει στο περιθώριο των εχθροπραξιών, αλλά αντιμετωπίζει εντεινόμενη πίεση από τον ΛΕΣ, που πλέον κατέχει τα περισσότερα λιμάνια της χώρας. Η ΕΕΠ διοχετεύει τα έσοδά της από τις πωλήσεις αργού και φυσικού αερίου στην κεντρική τράπεζα, η οποία συνεργάζεται κυρίως με την ΚΕΣ στην Τρίπολη, αλλά καταβάλλει επίσης τη μισθοδοσία μέρους των δημοσίων υπαλλήλων στο ανατολικό τμήμα της Λιβύης.
