Λίλι: Η 12χρονη “Γκρέτα Τούνμπεργκ της Ταϊλάνδης”
Κάνει κοπάνα από το σχολείο για τις ανάγκες του αγώνα της. Ανεβαίνει σε μια σανίδα που έχει ρίξει σε ένα βρώμικο κανάλι της Μπανγκόκ και ''ψαρεύει'' σκουπίδια.
Η 12χρονη Λίλι, η «Γκρέτα Τούνμπεργκ της Ταϊλάνδης», έχει μια αποστολή να εκτελέσει: να καθαρίσει την χώρα της από τα πλαστικά--μια χώρα όπου ο μέσος πολίτης χρησιμοποιεί οκτώ πλαστικές σακούλες καθημερινά. Είτε πρόκειται για να τυλίξουν το φαγητό που αγοράζουν από τον δρόμο είτε για τους καφέδες που παραγγέλνουν ή για τα λαχανικά που προμηθεύονται από τις υπαίθριες αγορές, κάθε Ταϊλανδός χρησιμοποιεί 3.000 πλαστικές σακούλες μιας χρήσης κάθε χρόνο--12 φορές περισσότερες σε σχέση με κάποιον πολίτη χώρας της ΕΕ.
Η Ταϊλάνδη είναι ο έκτος μεγαλύτερος παγκόσμιος ρυπαντής των ωκεανών και τα πλαστικά απορρίμματα αποτελούν μάστιγα για τη χώρα. "Είμαι ένα παιδί 'σε πόλεμο΄", λέει η 12χρονη έπειτα από την καθημερινή επίπονη εργασία του καθαρισμού του καναλιού απ΄όπου αλιεύει ντενεκεδάκια, σακούλες και μπουκάλια. "Προσπαθώ να είμαι αισιόδοξη, αλλά είμαι και θυμωμένη. Ο κόσμος μας εξαφανίζεται", προσθέτει.
Τον Ιούνιο η Λίλι κατήγαγε την πρώτη της νίκη: έπεισε το Central, ένα μεγάλο σούπερ μάρκετ στην Μπανγκόκ, μια φορά την εβδομάδα να μην δίνει στους πελάτες του πλαστικές σακούλες. "Είπα στον εαυτό μου ότι, αν η κυβέρνηση δεν με άκουγε, θα έπρεπε απαραιτήτως να μιλήσω απευθείας σε εκείνους που διανέμουν τις πλαστικές σακούλες και να τους πείσω να σταματήσουν", εξηγεί η μικρή ακτιβίστρια.
Αυτόν τον μήνα μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες, ανάμεσά τους και εκείνη που διαχειρίζεται την γνωστή αλυσίδα μίνι μάρκετ 7-Eleven, δεσμεύτηκαν να σταματήσουν να διαθέτουν πλαστικές σακούλες μιας χρήσης από τον προσεχή Ιανουάριο. Η νοοτροπία των πολιτών ξεκίνησε δειλά να αλλάζει αυτή τη χρονιά με τους θανάτους πολλών θαλάσσιων θηλαστικών, μέσα στα στομάχια των οποίων βρέθηκαν πλαστικά. Η είδηση και το θέαμα προκάλεσαν συγκίνηση σε πολλούς που μέχρι τότε δεν είχαν αντιληφθεί τις διαστάσεις του προβλήματος.
Ο θάνατος τον περασμένο μήνα ενός βρέφους ντιγκόνγκ (Σ.τ.Σ: πρόκειται για ένα μεγαλόσωμο θηλαστικό ζώο, που συναντάται σε ρηχά νερά στον Ινδικό και τον Ειρηνικό ωκεανό, στην Ερυθρά Θάλασσα, κατά μήκος των ακτών της νοτιανατολικής Αφρικής, της Νότιας Ασίας, της Μαδαγασκάρης και της Αυστραλίας, εκτός από τις νότιες ακτές της), που έγινε γνωστός από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επανέφερε τον διάλογο στην κυβέρνηση της Ταϊλάνδης αναφορικά με την προταθείσα απαγόρευση των πλαστικών μιας χρήσης από το 2022.
Οι επικριτές της όμως ισχυρίζονται ότι οι νέοι κανονισμοί θα πρέπει να συνοδεύονται και από μηχανισμούς επιβολής των μέτρων, όπως πρόστιμα. Για την ώρα νεαροί ακτιβιστές, όπως η Γκρέτα Τούνμπεργκ και η Λίλι, συμβάλλουν τραβώντας την προσοχή των πολιτών στο πρόβλημα. "Μπορεί κάποιος να κωφεύει απέναντι σε όλα τα αποδεικτικά στοιχεία και τον ακτιβισμό παγκοσμίως, αλλά είναι πολύ δύσκολο να αγνοήσει ένα παιδί που ρωτάει γιατί ρυπαίνουμε τον πλανήτη στον οποίο πρέπει να ζήσει", λέει η Κακούκο Ναγκατάνι-Γιόσιντα, η περιφερειακή συντονίστρια της υπηρεσίας του ΟΗΕ για το περιβάλλον, υπεύθυνη για τα χημικά, τα απόβλητα και την ποιότητα του αέρα.
"Πρέπει εμείς τα παιδιά να αναλάβουμε δράση"
Το Λίλι είναι το υποκοριστικό της Ραλίν Σατιντανασάρν. Η αμερικανο-ταϊλανδή έφηβη ξεκίνησε τον ακτιβισμό σε ηλικία μόλις οκτώ ετών έπειτα από μια εκδρομή που είχε πάει με τους γονείς της σε παραθαλάσσια περιοχή στα νότια της χώρας. Εκεί, η μικρή κατατρομοκρατήθηκε όταν είδε μια παραλία να έχει μετατραπεί σε σκουπιδότοπο. "Καθαρίσαμε την ακτή με τους γονείς μου, αλλά αυτό δεν βοήθησε γιατί την επόμενη μέρα η θάλασσα ξέβρασε και άλλα σκουπίδια", θυμάται η Λίλι. Κι ύστερα ήρθε το παγκόσμιο κίνημα που ξεκίνησε η 16χρονη Γκρέτα Τούνμπεργκ, η οποία έχει γίνει σύμβολο του αγώνα κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Η Λίλι εμπνεύστηκε από την νεαρή Σουηδή και πραγκατοποίησε κι εκείνη καθιστικές διαμαρτυρίες μπροστά από κυβερνητικά κτίρια της χώρας της. "Η Γκρέτα Τούνμπεργκ μου έδωσε αυτοπεποίθηση. Όταν οι ενήλικες δεν κάνουν τίποτα, είναι δικό μας θέμα, εμάς των παιδιών, να αναλάβουμε δράση". Παρ' ότι κάνει πολλές φορές σκασιαρχείο για τις ανάγκες του ακτιβισμού της, δεν συμμετείχε στην χθεσινή διαδήλωση στην Νέα Υόρκη, μαζί με την Γκρέτα, λίγες ημέρες πριν από τη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα. "Η θέση μου είναι εδώ, ο αγώνας δίνεται και στη νοτιοανατολική Ασία", λέει.
Ακόμη και αν κάποια φορά θέλει να κάνει διάλειμμα από τον ακτιβισμό και να "πάει να παίξει" όπως άλλα παιδιά, δεν σταματά να συμμετέχει σε εκστρατείες καθαρισμού που διοργανώνει η τοπική οργάνωση Trash Hero. Άλλοι ακτιβιστές την εξαίρουν σημειώνοντας παράλληλα ότι η έφηβη τα΄χει βάλει με τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα. Το κύριο εμπόδιο είναι η πετροχημική βιομηχανία, όπου παράγονται τα πλαστικά, η οποία αντιστοιχεί στο 5% του ΑΕΠ της Ταϊλάνδης και σε δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας. "Η Λίλι είναι μια πολύ καλή φωνή για τους νέους αυτής της χώρας, αλλά τα λόμπι είναι πανίσχυρα και αυτό καθιστά δύσκολη κάθε αλλαγή", καταλήγει ο Ναταπόνγκ Νιτιουτάι, ο οποίος ίδρυσε μια εταιρεία που μετατρέπει σε σαγιονάρες τα απορρίμματα.
Η Λίλι έχει την αμέριστη βοήθεια των γονιών της, οι οποίοι την βοηθούν να γράφει τις ομιλίες της στα Ηνωμένα Έθνη και τις επιστολές της προς κυβερνητικούς αξιωματούχους. Η μητέρα της,η Σάσι, που υπήρξε και η ίδια ακτιβίστρια για το περιβάλλον προσθέτει: "Στην αρχή νόμιζα ότι ήταν μια παιδική μόδα, αλλά η Λίλι επέμενε, επομένως αποφάσισα να την υποστηρίξω".
