Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος: Καταλύτης για ιστορικές εξελίξεις και διεκδικήσεις ο Πανάγιος Τάφος
«''Ου γαρ έχομεν ώδε μένουσαν πόλιν, αλλά την μέλλουσαν επιζητούμεν''», - Ας μη δενώμεθα με τα παλαιά σχήματα και τα πράγματα γενικώς του κόσμου. Διότι δεν έχομεν εδώ μόνιμον πατρίδα και κατοικίαν, αλλά με ενδιαφέρον και πόθον ζητούμεν να κερδίσωμεν την μέλλουσαν και αιωνίαν, δηλαδή την ουράνιον βασίλειαν του Κυρίου- αναφώνει ο Απόστολος Παύλος, αλλά όμως αν κάτι από την επίγεια πόλη ανάγει αυτόματα τον νου μας στον ουράνιο κόσμο, αν κάποιος τόπος ήλκυσε και ελκύει την αγάπη των Χριστιανών, αν κάποιο σημείο της Γης αποτέλεσε ιερό προορισμό για τους πιστούς όλων των εποχών, αν αυτό το σημείο λειτούργησε, εξάλλου, ως καταλύτης για ιστορικές εξελίξεις και διεκδικήσεις ως και τις μέρες μας, αυτός ο τόπος είναι αναμφίβολα ο Πανάγιος Τάφος του Χριστού», τόνισε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος στην εκδήλωση για την αποκατάσταση του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.
Επιπλέον, υπογράμμισε ότι «οι Χριστιανοί γινόμαστε νοερώς προσκηνυτές αυτού του βράχου που εκείνο το συγκλονιστικό τριήμερο σημάδεψε για πάντα την ιστορία και είναι αυτή η προσκήνυση που μας δίνει ανείπωτη χαρά, την χαρά ην έσχε η μακαρία Ελένη, εκπρόσωπος της Αυτοκρατορίας και όλης της ανθρωπότητας τότε όταν βρήκε τον Πανάγιο Τάφο και τον Τίμιο Σταυρό του Θεανθρώπου».
Ακολούθως, αναφέρθηκε στην εξαιρετική επιστημονική εργασία που πραγματοποιήθηκε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στο μνημείο και στην υποδειγματική αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας, ώστε «Πλημμυρισμένοι όλοι μας σήμερα από την αίσθηση του αρρήτου του μυστηρίου και των αισθημάτων να γινόμαστε προσκυνητές του Πανάγιου Τάφου». Μάλιστα, συνεχάρη την καθηγήτρια του ΕΜΠ κ. Μοροπούλου και τους συνεργάτες της για το έργο που επιτέλεσαν, καθώς και όλους όσοι εργάστηκαν για τη συγκεκριμένη έκθεση, ενώ ευχήθηκε η χάρη του Παναγίου Τάφου να μας ευλογεί όλους.
«Το εμβληματικό έργο της Αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου και η Έκθεση Προηγμένης Τεχνολογίας που αναδεικνύει, ουσιαστικά παγκοσμίως, το έργο αυτό παρέχουν τη μοναδική ευκαιρία ανάδειξης και του απαράμιλλου ''κληροδοτήματος'' του Χριστιανισμού και της Χριστιανικής Διδασκαλίας στον κοινό μας Ευρωπαϊκό Πολιτισμό», τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, κατά τα εγκαίνια της ψηφιακής έκθεσης προηγμένης τεχνολογίας «Ο τάφος του Ιησού: το μνημείο και το έργο αποκατάστασης του ιερού κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου».
Επιπρόσθετα, μεταξύ άλλων, στο χαιρετισμό που απηύθυνε επεσήμανε ότι «Το ‘'κληροδότημα'' τούτο συνίσταται, κατά βάση, στο ότι η Χριστιανική Διδασκαλία γονιμοποίησε τη συμβολή του Αρχαίου Ελληνικού Πνεύματος, καθώς και της θεσμικής κληρονομιάς της Αρχαίας Ρώμης, στην όλη εξέλιξη του σύγχρονου Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, προσθέτοντας ιδίως τις εξής αρχές, που προϋπήρχαν μεν εν σπέρματι, πλην όμως αποτέλεσαν στη συνέχεια -και εξακολουθούν πάντα να αποτελούν- ‘'πυρηνικά'' στοιχεία της υπόστασής του:
Α. Πρώτον, τον Ανθρωπισμό. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού ο Ανθρωπισμός, με τα στοιχεία που του προσέθεσε η Χριστιανική Διδασκαλία, συνίσταται στο ότι ο 'Ανθρωπος, ως αυτοτελής προσωπικότητα με την δική της αξία, βρίσκεται στο επίκεντρο της οργάνωσης αλλά και του προορισμού της Ανθρωπότητας. Όχι όμως ο 'Ανθρωπος ως μονάδα, αλλά ο 'Ανθρωπος ως μέλος ενός ευρύτατου κοινωνικού συνόλου, το οποίο υπερβαίνει κάθε είδους σύνορα. Ενός κοινωνικού συνόλου το οποίο ξεπερνά, κατά πολύ, τα όρια της αρχετυπικής απλής συνύπαρξης και διαμορφώνει πραγματική κοινωνία προσώπων.
Β. Δεύτερον, την Αλληλεγγύη. Η κατά την Χριστιανική Διδασκαλία «κοινωνία προσώπων» καθίσταται εφικτή, ως ουσιώδης μετεξέλιξη της απλής κοινωνικής συνύπαρξης, μέσω της κατά την Ευαγγελική και την Πατερική Διδασκαλία Αλληλεγγύης, η οποία διαδραματίζει τον ρόλο του συνδετικού κρίκου μεταξύ των μελών του κοινωνικού συνόλου, κατά την λογική του ‘'ο συ μισείς ετέρω μη ποιήσεις» και, ακόμη περισσότερο, όπως προεκτέθηκε του «αγάπα τον πλησίον σου ως σεαυτόν''.
Εξάλλου, κατά τα εγκαίνια της ψηφιακής έκθεσης προηγμένης τεχνολογίας «Ο τάφος του Ιησού: το μνημείο και το έργο αποκατάστασης του ιερού κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου», η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λυδία Κονιόρδου, επεσήμανε ότι «η αποκατάσταση του Πανάγιου Τάφου αποτελεί ένα γεγονός με ξεχωριστή και οικουμενική σημασία. Τη σημασία αυτή την προστάζει η ίδια η υπόσταση του μνημείου. Ο Πανάγιος Τάφος αποτελεί ένα οικουμενικό μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Έναν τόπο συνύπαρξης πολλών διαφορετικών ιστοριών και σημασιών». Επ' αυτού, πρόσθεσε ότι «Η θρησκεία συναντά εδώ την ιστορία, η αρχιτεκτονική στεγάζει την πνευματικότητα. Μέσα από τη διαχρονική λατρευτική του χρήση ο Πανάγιος Τάφος αποτελεί τον κατεξοχήν τόπο σύνδεσης του ανθρώπου με το θείο. Ταυτόχρονα, όμως, με τη θρησκευτική του σημασία είναι και η ίδια η διαδρομή του μνημείου μέσα στην ιστορία αυτή που ορίζει την ξεχωριστή του σημαντικότητα».
Εν συνεχεία, η Λυδία Κονιόρδου σημείωσε ότι «ο Πανάγιος Τάφος αποτελεί ένα σύμβολο της Χριστιανοσύνης, ένα σημείο συνύπαρξης διαφορετικών δογμάτων στην καρδιά των Αγίων Τόπων, τα Ιεροσόλυμα. Την πόλη κοιτίδα των τριών σημαντικότερων μονοθεϊστικών θρησκειών. Οι επάλληλες κατασκευαστικές φάσεις από τις οποίες πέρασε ο ναός κατά τις διάφορες ιστορικές περιόδους του χάρισαν έναν μοναδικό αρχιτεκτονικό πλούτο στον οποίο αποτυπώνεται η κάθε εποχή. Η κληρονομιά του Πανάγιου Τάφου είναι η κληρονομιά της ενότητας μέσα από τη διαφορά, της ανεκτικότητας και της κατανόησης, της αγάπης που οδηγεί τον ίδιο τον άνθρωπο στη θέωση. Σήμερα, στις ταραχώδεις εποχές που διανύουμε , ο Πανάγιος Τάφος αναδεικνύεται ως ένα σύμβολο ειρήνης και συνύπαρξης. Μπορούμε εύκολα να αντιληφθούμε το δέος που γεννά μια επέμβαση στον ιερό αυτό τόπο, την προσοχή που επιτάσσει και την ακρίβεια που επιβάλλει».
Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, ακολούθως αναφέρθηκε στο έργο που επιτέλεσε το ΕΜΠ και υπογράμμισε ότι «Και μπορούμε σήμερα να πούμε πως η αναστήλωση του Ιερού Κουβουκλίου, όπως εκτελέστηκε από διεπιστημονική ομάδα του Εθνικού Μετσοβίου Πανεπιστημίου υπό τη διεύθυνση της καθηγήτριας Αντωνίας Μοροπούλου, υπήρξε υποδειγματική τόσο επιστημονικά όσο και κατασκευαστικά. Το ΕΜΠ απέδειξε πως αποτελεί ένα κορυφαίο σε παγκόσμιο επίπεδο εκπαιδευτικό ίδρυμα, πρωτοπόρο στην έρευνα, στην παραγωγή γνώσης και σύγχρονης τεχνολογίας που προάγει την καινοτομία σε όλους τους τομείς των τεχνικών επιστημών. Τον πλούτο αυτό της παραγόμενης γνώσης η ομάδα αυτή κατάφερε να τον μοιραστεί με όλη την οικουμένη μέσα από την αποκατάσταση του Πανάγιου Τάφου. Με τον ίδιο τρόπο όπως έπραξε παλαιότερα στις περιπτώσεις της Ακρόπολης της Αθήνας ή της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Συνδυάζοντας σύγχρονες τεχνολογικές μεθόδους, με σεβασμό στην ιδιαιτερότητα του μνημείου, αποκαθιστώντας την αρχική μορφή του ιερού κουβουκλίου».
Καταληκτικά, ανέφερε ότι «θα θέλαμε να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας στις τρεις Χριστιανικές Κοινότητες και ιδιαίτερα στον Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, για τη φύλαξη του Παναγίου Τάφου ανά τους αιώνες, αλλά και για την εμπιστοσύνη που μας έδειξαν δίνοντας τη μοναδική ευκαιρία στην Διεπιστημονική Ομάδα του Πολυτεχνείου να αποκαταστήσει το Ιερό Κουβούκλιο και να συνεχίσει την Οικουμενική Κληρονομιά του Ελληνισμού. Η ομόλογη έκθεση στο Μουσείο του National Geographic στην Washington είχε μεγάλη διεθνή απήχηση. Εκτιμούμε την συμβολή του National Geographic στην διάχυση των ειδήσεων και των ευρημάτων για τον Πανάγιο Τάφο που έκανε κοινωνό των αξιών του μνημείου όλη την ανθρωπότητα. Διανύουμε το 2018, το ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Παραχωρώντας το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών για τη διοργάνωση αυτής της έκθεσης, δίνουμε σε όλους εσάς τη δυνατότητα, σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, να ζήσετε την εμπειρία του μοναδικού αυτού μνημείου και έργου».
Νωρίτερα, η κ. Αντωνία Μοροπούλου, καθηγήτρια του ΕΜΠ, επιστημονικά υπεύθυνη για την αποκατάσταση του Ιερού Κουβουκλίου, στον χαιρετισμό της τόνισε πως «απόψε θα συνομιλήσετε με το εμβληματικό μνημείο του Χριστιανισμού» και συμπλήρωσε πως πρόκειται για «ένα μνημείο που ενώνει τον Χριστιανισμό με την Οικουμένη», με παράλληλη αναφορά σε κάποιες σημαντικές στιγμές και τομές κατά την διάρκεια των εργασιών.
