«Ένα τραγούδι για τον Αργύρη»: η ταινία που στοιχειώνει τους Γερμανούς

Ένα νέο αποτύπωμα, στην ιστορική συνείδηση της Ελλάδας και της Γερμανίας για τη σφαγή στο Δίστομο, αλλά και ένα νέο όπλο στη φαρέτρα της κυβέρνησης για τη διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων αποτελεί η ταινία με θέμα τη ζωή του επιζήσαντα της σφαγής Αργύρη Σφουντούρη, που βγαίνει στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 11 Ιουνίου.

Το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός έθεσε το θέμα στη Γερμανία και σε τόσο υψηλό επίπεδο, μας δίνει ελπίδα, είπε η δικηγόρος Κέλλυ Σταμούλη, στη συζήτηση που ακολούθησε την ειδική προβολή της ταινίας για τον Τύπο. Αναφερόμενη στην «ηθική αναγνώριση», που ακούστηκε από επίσημα γερμανικά χείλη, είπε ότι «έπονται οι οικονομικές διεκδικήσεις», οι οποίες έχουν αναγνωριστεί από τις διεθνείς συμβάσεις και «είναι διεθνώς δεκτό ότι τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας είναι απαράγραπτα». Πρόσθεσε ότι οι άνθρωποι που έχουν δικαίωμα να διεκδικήσουν αρχίζουν να εκλείπουν, και σ αυτό ακριβώς , δηλαδή τη «βιολογική παραγραφή», φαίνεται ότι ποντάρει η Γερμανία. Χαρακτήρισε δε, «κακή προπαγάνδα» το επιχείρημα έναντι της Ελλάδας: «είσαστε εγκλωβισμένοι στις οφειλές και βρήκατε έναν τρόπο να ξελασπώσετε».

Μιλώντας εκ μέρους της διακομματικής επιτροπής της Βουλής για τις γερμανικών διεκδικήσεις, η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Μαρία Κανελοπούλου τόνισε ότι «για μας οι αποζημιώσεις αποτελούν εθνικό θέμα». Για τον εμπλουτισμό στων στοιχείων που έχει επικυρώσει το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους εργαζόμαστε καθημερινά, τόνισε η κ. Κανελοπούλου στην επιτροπή της Βουλής αλλά και αλλού, για παράδειγμα, έχει ανατεθεί σε επιστήμονες με εξειδικευμένη γνώση, κατά τη στρατιωτική τους θητεία να ανατρέχουν στα αρχεία προκειμένου να φέρουν στο φως νέα στοιχεία. «Εχουμε την υλική βάση για τη διαπραγμάτευση και αυτή δεν μπορεί να υποκατασταθεί από την ανάληψη ηθικής ευθύνης». Αναφερόμενη πάντως στην πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου της Γερμανίας και τη συγγνώμη που απηύθυνε στα θύματα του ναζισμού στους Λυγιάδες της Ηπείρου, είπε ότι «ανοίγει δρόμους συμφιλίωσης».

Η ταινία που φέρει τον τίτλο «Ένα τραγούδι για τον Αργύρη», έρχεται να υπενθυμίσει ή και να γνωρίσει στους Γερμανούς τα εγκλήματα που διέπραξαν στην Ελλάδα, διάσταση που δεν είναι ευρέως γνωστή. «Οι Γερμανοί δεν έχουν ιδέα για τα εγκλήματα στην Ελλάδα», είπαν οι δύο ομιλήτριες, ενώ ο βουλευτής Γιάννης Σταθάς εξήρε τον αγώνα του Μανώλη Γλέζου στο θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων.

Στην γενική παρατήρηση, ότι χάθηκε πολύτιμος χρόνος από ελληνικής πλευράς, προκειμένου να προβληθούν οι διεκδικήσεις, ο κ. Σφουντούρης το απέδωσε στη γενικότερη στάση των ελληνικών κυβερνήσεων να μη θίξουμε τις μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης, προκειμένου να μας δεχθούν στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο. Για τον ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιο Κούλογλου που συντόνισε τη συζήτηση, είχαμε μια καθυστέρηση της ωρίμανσης των γερμανικών διεκδικήσεων, που ήταν αποτέλεσμα και της καθυστέρησης της επούλωσης των τραυμάτων του εμφυλίου.

Η ταινία, που σκηνοθετήθηκε από τον Στέφαν Χάουπτ, χαρακτηρίστηκε απ όλους συγκλονιστική αλλά και ωραία. Ξεκινάει από την αφήγηση της σφαγής με την περιπλάνηση στα μονοπάτια του δράματος του Αργύρη Σφουντούρη, ο οποίος ήταν τότε τεσσάρων ετών και έχασε τριάντα συγγενείς, συνεχίζει με τον εγκλεισμό του σε ορφανοτροφείο, απ όπου τον επιλέγουν ως «μικρό και έξυπνο» και τον στέλνουν στην «ανέγγιχτη» Ελβετία, στην οποία μαζί με άλλα παιδιά του πολέμου μαθαίνει τις αξίες της συμφιλίωσης και της ειρήνης. Σπουδάζει και μένει στη Ζυρίχη, ενώ νέοι σταθμοί στη ζωή του θα είναι η ελληνική χούντα, κατά της οποίας κινητοποιείται, καθώς και η πτώση του τείχους του Βερολίνου. Επιστρέφει για όλο και περισσότερο διάστημα στην πατρίδα, και τα ίδια ερωτήματα να τον βασανίζουν συνεχώς: Να θυμάσαι ή να ξεχάσεις; να συνεχίσεις να το παλεύεις ή να «πνίξεις» το παρελθόν, όπως λένε οι ψυχίατροι; Ποιός μπορεί να πάρει την ευθύνη να μην επιτρέψει να ξανασυμβεί αυτό; Τί μπορώ να κάνω για να μην ξανασυμβεί αυτό; Την απάντηση τη δίνει έμμεσα μέσα από την αφήγησή του. «Δεν έφτιαξα τη ζωή μου με έναν σύντροφο, γιατί αισθανόμουνα ότι έχω ταχθεί σε ένα έργο...»

Και είναι ακούραστος. Στις 7 Ιουνίου, μέσα στις μέρες που γιορτάζεται η 71η θλιβερή επέτειος, παρουσιάζεται το νέο του βιβλίο «Πενθώ για τη Γερμανία. Το παράδειγμα του Διστόμου», από τον εκδοτικό οίκο Βεργίνα.