Πρεμιέρα για το νέο μοντέλο οργάνωσης των δημόσιων υπηρεσιών

Του Γιώργου Παπακωνσταντίνου

Τέλος εποχής για τα υπουργεία-σιλό, με τις άναρχες και ξεχειλωμένες οργανωτικές δομές, που αντικαθίστανται από σήμερα από τις νέες, ευέλικτες, και πιο οικονομικές διοικητικές πυραμίδες με τις οποίες ξαναγράφεται ο χάρτης της κεντρικής δημόσιας διοίκησης. Με τα καινούργια οργανογράμματα των υπουργείων, επιτυγχάνεται μείωση των δομών που ξεπερνά το 40%, καθώς σε κάποιες περιπτώσεις συρρικνώθηκαν έως και 63%. Επιπλέον το δημοσιονομικό όφελος ανέρχεται σε 10,8 εκατομμύρια ευρώ. 

Αναλυτικότερα μετά το λίφτινγκ, οι οργανικές μονάδες μειώθηκαν κατά 3.162, ποσοστό 41%. Σύμφωνα με τις προβλέψεις των προεδρικών διαταγμάτων, «εκσυγχρονίζονται» οι αποστολές των υπουργείων, καθώς τίθενται για πρώτη φορά στρατηγικοί στόχοι σε επίπεδο γενικών διευθύνσεων και επιχειρησιακοί στόχοι σε επίπεδο διευθύνσεων, ώστε να οριοθετείται με ευκρίνεια το αντικείμενο σε  κάθε διοικητικό επίπεδο. 

Στις καινοτομίες των νέων οργανισμών η θεσμοθέτηση τμημάτων Εσωτερικού Ελέγχου, αλλά και Αποκεντρωμένων Μονάδων Κρατικών Ενισχύσεων, ώστε να υπάρχει αυξημένη εποπτεία επί των ενισχύσεων που παρέχει το κράτος, καθώς επίσης Τμημάτων Νομοθετικής Πρωτοβουλίας, τα οποία θα επωμιστούν το βάρος του νομοθετικού έργου της Δημόσιας Διοίκησης. Ακόμη συστήνονται Γενικές Διευθύνσεις Οικονομικών Υπηρεσιών, οι οποίες είναι αρμόδιες για την ορθή εφαρμογή των δημοσιονομικών διατάξεων σε όλη τη γενική κυβέρνηση. 

Επιπλέον μέσω των προεδρικών διαταγμάτων εντάσσονται για πρώτη φορά περιγράμματα θέσεων ευθύνης για όλους τους προϊσταμένους της Δημόσιας Διοίκησης. Ταυτόχρονα ομαδοποιούνται οι κλάδοι κάθε υπουργείου, ώστε να καταστεί αποτελεσματικότερη η σύνδεσή τους, με τα ουσιαστικά προσόντα που θα πρέπει να έχει κάθε υπάλληλος, ενώ αποκτά και ουσιαστική υπόσταση ο θεσμός του κρατικού υπαλλήλου. Πλέον θα παρέχεται η δυνατότητα να θέτουν υποψηφιότητα για θέσεις ευθύνης υπάλληλοι και εκτός του υπουργείου που τις προκηρύσσουν. 

Δραστική μείωση με πολλαπλά οφέλη 

Στις πρώτες θέσεις της λίστας με τη μεγαλύτερη σμίκρυνση δομών, αλλά και τη μείωση του δημοσιονομικού κόστους για τη λειτουργία τους, φιγουράρουν τα υπουργεία Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Αγροτικής Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος, Οικονομικών, καθώς και η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας. Αναλυτικότερα:

-          Στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης μειώθηκαν κατά 63%, ενώ αντίστοιχος ήταν ο περιορισμός του δημοσιονομικού κόστους, στο 62%.

-          Στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ελαττώθηκαν κατά 53% και το κόστος κατά 52%.

-          Στη γ.γ. Ενημέρωσης μειώθηκαν κατά το ήμισυ και το κόστος συμπιέστηκε κατά 52%.

-          Στο υπουργείο Περιβάλλοντος κατά 48% και 47%

-          Στο υπουργείο Οικονομικών με μείωση δομών και μείωση κόστους κατά 46% και 47% αντίστοιχα. 

Συνολικά σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης η μείωση των δομών έφτασε το 41%, καθώς καταργήθηκαν 3.162 μονάδες (σ.σ.: πλέον είναι 4.555 από 7.717 που ήταν πριν από τα προεδρικά διατάγματα). Ακολούθως πριν από τα προεδρικά διατάγματα, το δημοσιονομικό κόστος για τη λειτουργία των υπηρεσιών της κεντρικής κυβέρνησης ήταν 27.081.000 ευρώ ετησίως, ενώ πλέον υπολογίζεται σε 16.231.800 ευρώ. 

Ειδικότερα, το κόστος λειτουργίας των δομών του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης πριν από την εφαρμογή των νέων προεδρικών διαταγμάτων ανερχόταν σε 0,49 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, ενώ υπολογίζεται ότι πλέον θα ανέρχεται σε 0,19 εκατομμύρια ευρώ. Το δημοσιονομικό κόστος για τη λειτουργία των υπηρεσιών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης ήταν 1,99 εκατομμύρια ευρώ ετησίως και πλέον υπολογίζεται στα 0,95 εκατομμύρια ευρώ. Το κόστος λειτουργίας της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας ανερχόταν σε 0,16 εκατομμύρια ευρώ ετησίως και πλέον υπολογίζεται στα 0,08. Η λειτουργία των δομών του υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ανερχόταν σε 1,09 εκατομμύρια ευρώ ετησίως και πλέον εκτιμάται ότι θα κοστίζει στο Δημόσιο περί τα 0,59 εκατομμύρια ευρώ, ενώ για τη λειτουργία των υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών το δημοσιονομικό κόστος μέχρι πρότινος ανερχόταν στα 10,64 εκατομμύρια ευρώ ετησίως και μετά τη μείωση των δομών εκτιμάται ότι θα ανέρχεται περίπου στο μισό, δηλαδή σε 5,67 εκατομμύρια ευρώ. 

Οι νέοι οργανισμοί των υπουργείων προέκυψαν από πορίσματα των επιτροπών αξιολόγησης και όπως και η αποτίμηση για το δημοσιονομικό κόστος βασίζονται σε οικονομοτεχνικές μελέτες στις οποίες παρουσιάζεται αναλυτικά η υφιστάμενη κατάσταση καθώς και τα αδύνατα σημεία κάθε οργανικής μονάδας τα οποία θα πρέπει να αποκατασταθούν. 

Πέραν της καλύτερης διαχείρισης των οικονομικών πόρων και του προσωπικού, η λειτουργία των υπουργείων καθίσταται πιο ευέλικτη και αποτελεσματική και πλέον θα υπάρχει δυνατότητα δράσης ανάλογα με τις συνθήκες και τις απαιτήσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και μείωσης των δομών των υπουργείων, σειρά έχει η μείωση των δομών στο ευρύτερο Δημόσιο και συγκεκριμένα στους ΟΤΑ. Το θέμα έχει τεθεί επανειλημμένως και από την τρόικα, ωστόσο η αξιολόγηση των δομών στους δήμους βρίσκεται ακόμα σε αρχικό στάδιο λόγω αντιδράσεων των τοπικών παραγόντων αλλά και των συνδικαλιστικών ενώσεων. 

Λιγότερες οι καρέκλες των στελεχών 

Αναλυτικότερα,  115 Γενικές Διευθύνσεις που λειτουργούσαν πριν από τα προεδρικά διατάγματα πλέον μειώθηκαν σε 93, ενώ από τις 1.644 Διευθύνσεις πλέον θα λειτουργούν 993. Ακολούθως, μέχρι σήμερα λειτουργούσαν συνολικά σε όλα τα υπουργεία 5.763 τμήματα, τα οποία μειώθηκαν σε 3.322. Τέλος, από τις 41 υπηρεσίες ΕΣΠΑ, θα εξακολουθούν να υφίστανται οι 30, ενώ από τις 154 μονάδες ΕΣΠΑ παραμένουν οι 117. Ενδιαφέρον έχουν και τα επιμέρους οικονομικά στοιχεία για τη μείωση του δημοσιονομικού κόστους ανά διοικητικό επίπεδο. 

Σύμφωνα με τους επίσημους υπολογισμούς:

•             για τη λειτουργία των Γενικών Διευθύνσεων το κόστος μειώνεται σε 1 εκατομμύριο ευρώ ετησίως από 1,24 που ήταν

•             για τη λειτουργία των Διευθύνσεων σε 4,77 εκατομμύρια ευρώ από 7,89,

•             για τη λειτουργία των τμημάτων σε 9,97 εκατομμύρια ευρώ από 11,29,

•             για τις υπηρεσίες ΕΣΠΑ σε 0,14 από 0,20 και

•             για τις μονάδες ΕΣΠΑ σε 0,35 από 0,46 εκατομμύρια ευρώ. 

Αντίστοιχες είναι εξοικονομήσεις που επιτυγχάνονται και για τη λειτουργία των τεσσάρων υπουργείων και της γ.γ. Ενημέρωσης που σημείωσαν τη μεγαλύτερη μείωση δομών βάσει των νέων τους οργανογραμμάτων. 

Delete στις υπηρεσίες «φαντάσματα» 

Όπως τόνιζαν στον ant1news στελέχη του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης μια εξίσου σημαντική αλλαγή,  που επέρχεται με την εφαρμογή των νέων οργανογραμμάτων, είναι η «αποκαθήλωση» υπηρεσιών που διαθέτουν προϊσταμένους, αλλά όχι υπαλλήλους, καθώς επίσης τμημάτων που παρότι έχει παρέλθει από καιρό η ημερομηνία λήξης τους συνέχιζαν να λειτουργούν. 

Έτσι γράφεται ο επίλογος για απίθανες διευθύνσεις όπως της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης και της διεύθυνσης Θεμάτων Σπουδάζουσας Νεολαίας και Εξωσχολικών Οργανώσεων (3 τμήματα), του Υπουργείου Παιδείας. Παρελθόν θα αποτελέσουν τα ανενεργά τμήματα Διαχείρισης Παράκτιας Ζώνης  και Εξυπηρέτησης του Κοινού που υπάγονται στο Υπουργείο Πολιτισμού, μαζί με 9 γραφεία στη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού τα οποία λειτουργούσαν ως αυτοτελή. Ακόμη θα πάψουν να υφίστανται στο οργανόγραμμα του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης το Τμήμα Δακτυλογράφησης και Αντιπαραβολής και στο Γραφείο Σχεδιαστηρίου.

Παράλληλα συνενώθηκαν δομές που λειτουργούσαν υπό το καθεστώς αυτοτέλειας χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένος λόγος. Όπως σημείωναν παράγοντες που συμμετείχαν ενεργά στην αξιολόγηση των δομών, ειδικά για τις περιπτώσεις υπηρεσιών το αντικείμενό των οποίων συνέχισε να είναι επίκαιρο, δεν καταργήθηκε αλλά μεταφέρθηκε στις διάδοχες δομές. Με αυτόν τον τρόπο δεν χάθηκε κάποια αρμοδιότητα, απλώς συγκεντρώθηκαν και οργανώθηκαν σε πιο συμπαγείς και λειτουργικές δομές. 

Υπογράμμιζαν ότι οι οριζόντιες δομές (διοικητικού, οικονομικού, νομοθετικής πρωτοβουλίας, γραφεία τύπου, μονάδες εσωτερικού ελέγχου, κρατικών ενισχύσεων) ακολουθούν μια ομοιομορφία στον τρόπο οργάνωσης τους. Επίσης τα τμήματα γραμματείας/γραμματειακής υποστήριξης καταργήθηκαν ως δομές αλλά το αντικείμενο τους παρέμεινε και ενσωματώθηκε στις δομές που κρίθηκε αναγκαίο να εξυπηρετούνται.

Μητσοτάκης: Μέσα από αυτή τη διαδικασία εξοικονομούνται 11.000.000 ευρώ

«Μετά από δεκαετίες αλλάζουμε τη Δημόσια Διοίκηση», τόνισε ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Κυριάκος Μητσοτάκης και πρόσθεσε: «Από σήμερα τίθενται σε ισχύ τα νέα οργανογράμματα όλων των υπουργείων, αποτέλεσμα μιας συστηματικής δουλειάς αξιολόγησης όλων των δομών που κράτησε πάνω από δυο χρόνια. Τα νέα οργανογράμματα έχουν πιο λιτές, πιο συνεκτικές δομές, καλύτερα καθορισμένους ρόλους και συνδράμουν και αυτά στο να δημιουργήσουμε ένα Κράτος λιγότερο γραφειοκρατικό, στην εξυπηρέτηση του πολίτη. Μέσα από αυτή τη διαδικασία εξοικονομούνται 11.000.000 ευρώ και τίθενται οι βάσεις για να μπορέσει επιτέλους η Δημόσια Διοίκηση να προσαρμοστεί στις ανάγκες του 21ου αιώνα».

Τα καινούργια οργανογράμματα των υπουργείων