Παυλόπουλος: η Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία “οδηγός” του ευρωπαϊκού οικοδομήματος
«Η καταγωγή και η ιδιοσυστασία της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας προϋποθέτουν ένα γνησίως φιλελεύθερο -και όχι ακραίως νεοφιλελεύθερο- πρότυπο οικονομικής οργάνωσης», τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος μιλώντας στο 14ο Διεθνές Σεμινάριο Ναυπλίου και στην αντίστοιχη Διεθνή Διάσκεψη με θέμα «Διασφαλίζοντας τα δημοκρατικά θεσμικά όργανα σε μια Ευρώπη που βρίσκεται σε κρίση: Προκλήσεις και απαντήσεις».
Και τούτο διότι, όπως υπογράμμισε, «τα ακραίως νεοφιλελεύθερα πρότυπα ευνοούν ένα είδος επικυριαρχίας του "οικονομικού" επί του "θεσμικού", η οποία υποσκάπτει τα θεμέλια της δημοκρατικής αρχής και, συνακόλουθα, της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας».
Οι 4 κίνδυνοι υπονόμευσης της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας
Εστιάζοντας αναλυτικά στους κινδύνους υπονόμευσης της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, ο κ. Παυλόπουλος επεσήμανε τέσσερις συγκεκριμένους: «Ο πρώτος κίνδυνος υπονόμευσης της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας στον καιρό μας εκπορεύεται από έναν ιδιότυπο "κυβερνητικό δεσποτισμό", ο οποίος οφείλεται, κατά βάση, στη σταδιακή κορύφωση της υπεροχής της εκτελεστικής εξουσίας έναντι της νομοθετικής, σε σημείο μάλιστα ώστε να γίνεται λόγος για πραγματική περιθωριοποίηση της τελευταίας. Άρα, σε περιθωριοποίηση του οργάνου που εκφράζει γνησιότερα την έννοια της λαϊκής εκπροσώπησης και, επέκεινα, την δημοκρατική αρχή».
Ο δεύτερος κίνδυνος σχετίζεται με την προστασία, την οποία οφείλει να παρέχει στα μέλη του κοινωνικού συνόλου η Δικαστική Εξουσία και σημείωσε: Η ραγδαία ποιοτική υποβάθμιση και η μείωση της κανονιστικής εμβέλειας του κανόνα δικαίου, τις οποίες μοιραίως συνεπάγεται η κατά τ’ ανωτέρω «ηχηρή» επέμβαση της εκτελεστικής εξουσίας στο πεδίο της νομοθετικής, έχουν σοβαρότατες επιπτώσεις στον τρόπο, με τον οποίο ασκείται το θεμελιώδες δικαίωμα αίτησης και παροχής δικαστικής προστασίας, άρα στον ίδιο τον τρόπο λειτουργίας της Δικαιοσύνης. Και υπενθυμίζω, για μιαν ακόμη φορά, ότι η αποτελεσματική λειτουργία της Δικαιοσύνης, ως κυρωτικού μηχανισμού σε περίπτωση παραβίασης της αρχής της νομιμότητας από τα κρατικά όργανα, συνιστά πραγματικό πυλώνα της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, αφού η Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία, υπό τη σύγχρονη έννοιά της, δεν είναι νοητή χωρίς την κορυφαία, πολυπρισματική, θεσμική αντηρίδα του Κράτους Δικαίου.
Ο τρίτος κίνδυνος εκπορεύεται από τις παρενέργειες της, ολοένα και εντεινόμενης, ανεξέλεγκτης οικονομικής παγκοσμιοποίησης. Ειδικότερα, στο πλαίσιο της διαρκώς και διευρυνόμενης, σε πλάτος αλλά και σε βάθος, παγκοσμιοποίησης του οικονομικού συστήματος και της κυριότερης συνιστώσας του, του χρηματοπιστωτικού συστήματος, παρατηρείται ένας εξαιρετικά ανησυχητικός πολλαπλασιασμός μη κρατικών οντοτήτων με διεθνή δράση, οι οποίες όχι μόνον οικειοποιούνται σημαντικό μέρος της εξουσίας και των αρμοδιοτήτων που ανήκαν παραδοσιακώς στο δημοκρατικώς οργανωμένο κράτος. Αλλά, επιπλέον, φθάνουν ν’ ασκούν ισχυρό –από πλευράς επερχόμενων κυρώσεων- έλεγχο πάνω σ’ αυτό τούτο το δημοκρατικώς οργανωμένο κράτος. Αυτή η "αθέμιστη" γέννηση και δράση των κατά τ’ ανωτέρω μη κρατικών οντοτήτων, θίγει την ουσία της ίδιας της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, ως συστήματος δημοκρατικής οργάνωσης κάθε κράτους, αφού δίχως δημοκρατικώς νομιμοποιημένα όργανα άσκησης εξουσίας δεν είναι καν νοητή η εφαρμογή των αρχών της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας.
Και ο τέταρτος κίνδυνος αφορά τον πυλώνα του κοινωνικού κράτους, το οποίο συνθέτει μια conditio sine qua non για την διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και αποτελεί, δίχως αμφιβολία, αναπόσπαστο τμήμα όχι μόνο της Ευρωπαϊκής Δημοκρατίας, αλλ’ αυτού τούτου του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Η, ευκρινώς παρατηρούμενη στην εποχή μας, φθίνουσα πορεία του Κοινωνικού Κράτους Δικαίου δημιουργεί, από την ίδια της την φύση, εξαιρετικά "τοξικό" κίνδυνο υπονόμευσης της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας. Τούτο είναι το αναγκαίο συμπέρασμα, το οποίο προκύπτει εκ του ότι η καταγωγή και η ιδιοσυστασία της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας προϋποθέτουν ένα γνησίως φιλελεύθερο -και όχι ακραίως νεοφιλελεύθερο- πρότυπο οικονομικής οργάνωσης. Και τούτο διότι τα ακραίως νεοφιλελεύθερα πρότυπα ευνοούν ένα είδος επικυριαρχίας του "οικονομικού" επί του "θεσμικού", η οποία υποσκάπτει τα θεμέλια της δημοκρατικής αρχής και, συνακόλουθα, της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας».
Εξαιρετικά “ευαίσθητο” αγαθό η Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία
Στο πλαίσιο αυτό, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέδειξε τη σημασία της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, τονίζοντας πως αποτελεί το σύστημα εκείνο δημοκρατικής διακυβέρνησης το οποίο υπηρετεί, με τον πιο πρόσφορο τρόπο, το δημοκρατικό ιδεώδες και το επίκεντρό του, τον άνθρωπο.
Συνεχίζοντας στο ίδιο πνεύμα, ο κ. Παυλόπουλος προέταξε πως η Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία πρέπει να είναι οδηγός του ευρωπαϊκού οικοδομήματος στην πορεία ολοκλήρωσής του και συμπλήρωσε: «Εξίσου όμως ουδείς μπορεί να παραγνωρίσει το γεγονός ότι η Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία –όπως και η ίδια η Δημοκρατία άλλωστε- είναι ένα εξαιρετικά "ευαίσθητο" αγαθό. Με την έννοια ότι δεν μπορεί, σε καμία περίπτωση και περίσταση, να θεωρηθεί ότι είναι πλήρως εμπεδωμένο και ασφαλές, δοθέντος ότι οι κίνδυνοι υπονόμευσής του, σ’ έναν κόσμο εκ καταγωγής εχθρικό έναντι του κλασικού "δημόσιου συμφέροντος", είναι υπαρκτοί, ορατοί και διαρκώς μεταλλασσόμενοι».
