Έλλειμμα 929 εκατ. ευρώ στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών

Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών το Φεβρουάριο του 2015 παρουσίασε έλλειμμα 929 εκατ. ευρώ, κατά 200 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο του Φεβρουαρίου του 2014.

Σύμφωνα με στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην επιδείνωση των ισοζυγίων των πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων, καθώς επίσης και στον περιορισμό του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών. Οι ανωτέρω εξελίξεις αντισταθμίστηκαν, ως ένα βαθμό, από τη βελτίωση του ισοζυγίου αγαθών.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών μειώθηκε σημαντικά, κατά 357 εκατ. ευρώ, σε σχέση με εκείνο του Φεβρουαρίου του 2014, κυρίως λόγω του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων, γεγονός που αντανακλά την πτώση της τιμής του πετρελαίου. Επίσης, περιορίστηκαν και οι καθαρές δαπάνες για αγορές πλοίων. Αντίθετα, το έλλειμμα στο ισοζύγιο αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία σημείωσε μικρή αύξηση, παρά την άνοδο, κατά 5%, των εισπράξεων από εξαγωγές, δεδομένου ότι οι αντίστοιχες εισαγωγές αυξήθηκαν περισσότερο.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε, λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων πρωτίστως από κατασκευαστικές υπηρεσίες και υπηρεσίες χρήσεως δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και δευτερευόντως από υπηρεσίες μεταφορών, ως επί το πλείστον θαλάσσιων. Πάντως, το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου κατέγραψε μικρή άνοδο, ως αποτέλεσμα της σημαντικής αύξησης (κατά 56%) των αφίξεων μη κατοίκων ταξιδιωτών το Φεβρουάριο και της ανόδου των αντίστοιχων εισπράξεων κατά 16,2%, η οποία αντισταθμίστηκε σε μεγάλο βαθμό από την αύξηση των ταξιδιωτικών δαπανών κατοίκων στο εξωτερικό.

Το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων κατέγραψε έλλειμμα 175 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος τον ίδιο μήνα του 2014, κυρίως λόγω της αύξησης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη και του περιορισμού των καθαρών λοιπών πρωτογενών εισοδημάτων, τα οποία περιλαμβάνουν φόρους και επιδοτήσεις επί των προϊόντων και της παραγωγής.  

Το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων σημείωσε έλλειμμα 108 εκατ. ευρώ, κατά 87 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο του Φεβρουαρίου του 2014, κυρίως λόγω της αύξησης των καθαρών πληρωμών της γενικής κυβέρνησης προς την ΕΕ.

Το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2015, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα 1,8 δισεκ. ευρώ, αυξημένο κατά 711 εκατ. ευρώ έναντι εκείνου της ίδιας περιόδου του 2014. Η αύξηση αυτή οφείλεται πρωτίστως στην επιδείνωση των ισοζυγίων πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων και δευτερευόντως στην επιδείνωση του ισοζυγίου υπηρεσιών. Αντίθετα, το ισοζύγιο αγαθών παρουσίασε μικρή βελτίωση.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών μειώθηκε λόγω της πτώσης των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων, ως αποτέλεσμα της πτώσης της τιμής του πετρελαίου, και για αγορές πλοίων, η οποία αντισταθμίστηκε από την αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία. Σημειώνεται ότι οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία είναι μειωμένες στο δίμηνο του 2015, λόγω της πτώσης τους τον Ιανουάριο, ενώ το Φεβρουάριο παρουσίασαν άνοδο σε σχέση με τα αντίστοιχα μεγέθη του 2014.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε, καθώς η μείωση των καθαρών εισπράξεων από μεταφορές και λοιπές υπηρεσίες αντισταθμίστηκε μόνο μερικώς από την άνοδο των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2015, οι συνολικές αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 52,7% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2014, αλλά οι αντίστοιχες εισπράξεις αυξήθηκαν μόνο κατά 12,4%.

Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω εξελίξεων, το συνολικό ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασε έλλειμμα, αυξημένο κατά 32 εκατ. ευρώ, σε σχέση με εκείνο του πρώτου διμήνου του 2014.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων, το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2015, συρρικνώθηκε κυρίως λόγω της αύξησης των καθαρών πληρωμών που αφορούν εισοδήματα από επενδύσεις (τόκους, μερίσματα, κέρδη). Τέλος, το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων κατέγραψε έλλειμμα, έναντι πλεονάσματος στο ίδιο διάστημα του 2014.

Ισοζύγιο Κεφαλαίων

Το Φεβρουάριο του 2015, το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαίων μειώθηκε κατά 1,4 δισεκ. ευρώ, αντανακλώντας τη μείωση των καθαρών κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τη γενική κυβέρνηση, έναντι του Φεβρουαρίου του 2014. Το δίμηνο Ιανουαρίου -  Φεβρουαρίου 2015 το ισοζύγιο κεφαλαίων εμφάνισε μικρό πλεόνασμα 159 εκατ. ευρώ, κατά 1,3 δισεκ. μικρότερο από εκείνο της ίδιας περιόδου του 2014.

Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων

Το Φεβρουάριο του 2015, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) εμφάνισε έλλειμμα 820 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 739 εκατ. ευρώ το Φεβρουάριο του 2014. Το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2015 σημειώθηκε έλλειμμα 1,6 δισεκ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 390 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2014.

Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών

Το Φεβρουάριο του 2015, οι καθαρές απαιτήσεις των κατοίκων από άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό σημείωσαν άνοδο κατά 35 εκατ. ευρώ, ενώ οι αντίστοιχες υποχρεώσεις, που αντιπροσωπεύουν άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα αυξήθηκαν μόνο κατά 4 εκατ. ευρώ (χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές).

Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η καθαρή μείωση των απαιτήσεων των Ελλήνων έναντι κατοίκων του εξωτερικού (κατά 9,6 δισεκ. ευρώ) αντανακλά κυρίως τη μείωση (κατά 11,3 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια έκδοσης μη κατοίκων (συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς ομολόγων αξίας 10,9 δισεκ. ευρώ του EFSF από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στο EFSF). Αντίθετα, οι καθαρές υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού μειώθηκαν (κατά 730 εκατ. ευρώ).

Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, παρατηρήθηκε καθαρή αύξηση των απαιτήσεων (κατά 2,8 δισεκ. ευρώ), η οποία αντανακλά κυρίως τη στατιστική προσαρμογή[1] που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων. Η καθαρή μείωση των υποχρεώσεων (κατά 5,3 δισεκ. ευρώ) αντανακλά κυρίως την καθαρή μείωση κατά 12,3 δισεκ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους (εκ των οποίων 10,9 δισεκ. ευρώ αφορούν τη μείωση του δανεισμού του Δημοσίου ως συνέπεια της μεταφοράς ομολόγων του EFSF από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στο EFSF και 749 εκατ. ευρώ αφορούν αποπληρωμή χρεολυσίων στο ΔΝΤ στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης). Αντίθετα σημειώθηκε καθαρή αύξηση κατά 4,3 δισεκ. ευρώ των καταθέσεων και repos των μη κατοίκων στην Ελλάδα (συμπεριλαμβανόμενου και του λογαριασμού TARGET).

Το δίμηνο Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου 2015, οι καθαρές απαιτήσεις των κατοίκων από άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό σημείωσαν αύξηση 76 εκατ. ευρώ, ενώ οι αντίστοιχες υποχρεώσεις που αντιπροσωπεύουν άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα δεν παρουσίασαν αξιόλογη μεταβολή.

Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, η καθαρή μείωση κατά 8,3 δισεκ. ευρώ των απαιτήσεων των Ελλήνων έναντι κατοίκων του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση κατά 12,1 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια εξωτερικού. Επίσης, οι καθαρές υποχρεώσεις κατοίκων έναντι του εξωτερικού μειώθηκαν κατά 2,2 δισεκ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου αλλά και σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων.

Τέλος, στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η καθαρή αύξηση των απαιτήσεων κατά 12,5 δισεκ. ευρώ αντανακλά κυρίως τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (βλ. υποσημείωση) και  την αύξηση των τοποθετήσεων κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό. Η έκδοση των τραπεζογραμματίων, πέραν της κλείδας συμμετοχής της χώρας στο Ευρωσύστημα, είχε ως αποτέλεσμα και την καθαρή αύξηση των υποχρεώσεων των κατοίκων, καθώς η αύξηση των δανειακών υποχρεώσεών τους αντισταθμίστηκε ως επί το πλείστον από την άνοδο των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα.

Στο τέλος Φεβρουαρίου του 2015, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 5,7 δισεκ. ευρώ, έναντι 5,1 δισεκ. ευρώ στο τέλος Φεβρουαρίου του 2014.