Φώκια «Monachus monachus» εμφανίστηκε στην Κύπρο
Η μεσογειακή φώκια, με την επιστημονική ονομασία «Monachus monachus» έκανε την εμφάνισή της στα αβαθή νερά δύο παραλιών της Λεμεσού, στην Ακτή του Κυβερνήτη και στον Άγιο Γεώργιο τον Αλαμάνο, προς μεγάλη έκπληξη των λουομένων, οι οποίοι θαύμασαν το εξαιρετικό κολύμπι και τα παιχνιδίσματα στο νερό του συμπαθούς θαλάσσιου θηλαστικού.
Σύμφωνα με το Τμήμα Αλιείας Κύπρου, η μεσογειακή φώκια «Monachus monachus» είναι είδος, που απειλείται με εξαφάνιση και υπολογίζεται ότι στις θάλασσες της Κύπρου ζουν περίπου δέκα τέτοια θηλαστικά. Ωστόσο, το 2011 καταγράφηκε επίσημα γέννα «Monachus monachus» σε θαλάσσια σπηλιά της Κύπρου.
Η κυρία Μελίνα Μάρκου, του Κλάδου Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών, Ειδών και Οικοτόπων του Τμήματος Αλιείας Κύπρου, η οποία έχει κάνει έρευνες και για σπάνια θαλάσσια είδη των νήσων Φόκλαντ, φωτογράφισε την «Monachus monachus» τον περασμένο Απρίλιο στα νερά του ακρωτηρίου του Ακάμα, στην Επαρχία Πάφου, που είναι το δυτικότερο ακρωτήριο της Κύπρου.
Η κυρία Μάρκου ήταν στην ομάδα, που βρήκε σε θαλάσσια σπηλιά τον Νοέμβριο του 2011 την νεογέννητη φώκια, περίπου ενός μηνός . Σε σημείωμα, που έστειλε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, τονίζει: «Ήταν ένα σημαντικό εύρημα, δεδομένου ότι τώρα έχουμε επιβεβαιώσει ότι πρόκειται για άκρως απειλούμενο είδος, που χρησιμοποιεί τις θαλάσσιες σπηλιές στην Κύπρο, όχι μόνο για λόγους ανάπαυσης, αλλά και για αναπαραγωγή. Είναι εξαιρετικά σημαντικό για την επιβίωση αυτού του άκρως απειλούμενου είδους, η προστασία των οικοτόπων τους».
Οι μεγάλες απειλές για τη μεσογειακή φώκια στην Κύπρο, σημειώνει η ίδια, είναι η απώλεια και υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων, η αστικοποίηση των αμέσως γειτονικών περιοχών, καθώς και ο τουρισμός αναψυχής.
Έρευνες για την φώκια είχαν πραγματοποιηθεί στην Κύπρο το 1997, 2005-2006 και 2011. Οι έρευνες, μαζί με τα αρχεία παρατήρησης, προσδιόρισαν ένα μικρό αριθμό (περίπου 10) της μεσογειακής φώκιας , που εξακολουθεί να κατοικεί στις κυπριακές θάλασσες . Μια σειρά από σπηλιές εξετάστηκαν κατά μήκος της ακτογραμμής της Κύπρου κατά τη διάρκεια των ερευνών για την ύπαρξη κατάλληλων οικοτόπων της μεσογειακής φώκιας. Σύμφωνα με τα ευρήματα, αναφέρει η κ. Μάρκου, θαλάσσιες σπηλιές που βρίσκονται στην περιοχή του Ακάμα και Κάβο Γκρέκο, εντάσσονται στο δίκτυο Natura 2000, είναι πιθανόν να είναι κατάλληλα ενδιαιτήματα φώκιας. Επιπλέον, καταγράφηκαν θαλάσσιες σπηλιές στη Λεμεσό και Ξυλοφάγου, όπου η παρουσία της φώκιας επιβεβαιώθηκε.
Εκτός από τις έρευνες, το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ), έχει θέσει σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα παρακολούθησης από το 2011, με επισκέψεις στα μέρη που ανακαλύφθηκαν θαλάσσιες σπηλιές, σημειώνοντας την παρουσία/απουσία της μεσογειακής φώκιας. Επιπλέον, μια βάση δεδομένων που διατηρείται σημειώνει θεάσεις της μεσογειακής φώκιας γύρω από την Κύπρο.
Οι φώκιες προστατεύονται, μεταξύ άλλων ειδών, στην Κύπρο από το 1971 με τον νόμο περί Αλιείας και με κανονισμούς του 1990. Επιπλέον, οι φώκιες, περιλαμβάνονται στο παράρτημα ΙΙ του πρωτοκόλλου για τις ειδικά προστατευόμενες περιοχές και τη βιοποικιλότητα (Πρωτόκολλο SPA) της Σύμβασης της Βαρκελώνης, το οποίο η Κύπρος επικύρωσε με το νόμο το 2001. Επίσης, υπάρχουν και μια σειρά από άλλες διατάξεις της νομοθεσίας για την αλιεία, που έχουν έμμεση σχέση με την προστασία της μεσογειακής φώκιας.
Όπως γράφει η εφημερίδα «Φιλελεύθερος», η κυρία Λίντα Στοκς, που ασχολείται με την προστασία των θαλάσσιων χελωνών, καθώς περπατούσε, νωρίς το πρωί, στις αρχές του μήνα, στην ακτή σε περιοχή μεταξύ της Ακτής Κυβερνήτη και του Αγίου Γεωργίου Αλαμάνου, είδε στη θάλασσα δύο φώκιες να κινούνται αμέριμνα σε σημείο που το βάθος του νερού δεν ξεπερνά τα τρία μέτρα. Μάλιστα οι δύο φώκιες παρέμειναν στην περιοχή για δύο περίπου ώρες και μετά εξαφανίστηκαν. «Η προηγούμενη φορά που είδα φώκια στις κυπριακές ακτές ήταν πριν 12 χρόνια κοντά στα ιχθυοτροφεία, ανοικτά ξενοδοχείου της Λεμεσού, είπε η κ. Στοκς.
