Ηλιακή καταιγίδα “τρύπησε” το μαγνητικό πεδίο της γης

Δορυφόρος της NASA κατέγραψε, στις 21 Ιουνίου 2015, μια μάζα από δισεκατομμύρια τόνους ιονισμένου αερίου να εκτινάσσεται από την επιφάνεια του Ήλιου κατευθείαν προς τη Γη. Σχεδόν δυο μέρες αργότερα, το σύννεφο πλάσματος προκάλεσε διακοπές στις ραδιοεπικοινωνίες και έκανε το βόρειο σέλας να κατέβει νότια μέχρι το Τέξας.

Μελέτη που δημοσιεύεται στην έγκριτη επιθεώρηση Physical Review Letters αποκαλύπτει ότι η ηλιακή καταιγίδα του 2015 άνοιξε μια παροδική «τρύπα» στο γήινο μαγνητικό πεδίο, η οποία επέτρεψε σε επικίνδυνα σωματίδια να φτάσουν μέχρι την επιφάνεια του πλανήτη.

Κινούμενο με ταχύτητα 1.300 χιλιομέτρων ανά ώρα, το σύννεφο έφτασε στη Γη περίπου 40 ώρες αργότερα, τυλιγμένο στο δικό του μαγνητικό πεδίο.

Το πεδίο αυτό έτυχε να έχει αντίθετο προσανατολισμό, ή πολικότητα, σε σχέση με το μαγνητικό πεδίο της Γης, κάτι που έκανε τα δύο πεδία να έλκονται.Η αλληλεπίδραση ανάμεσα στα δύο μαγνητικά πεδία μετέτρεψε ένα μέρος της μαγνητικής τους ενέργειας σε κινητική ενέργεια. Ως αποτέλεσμα, πρωτόνια και άλλα φορτισμένα σωματίδια εκτινάχθηκαν μέσα στο γήινο μαγνητικό πεδίο και έφτασαν μέχρι το έδαφος.

Στην πενταβάθμια κλίμακα της αμερικανικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA), η γεωμαγνητική καταιγίδα που προκάλεσε η εκτίναξη στεμματικού υλικού βαθμολογήθηκε με 4.

Η ιστορία έχει δείξει ότι τέτοιες ισχυρές καταιγίδες μπορούν να προκαλέσουν διακοπή των ραδιοεπικοινωνιών, όπως συνέβη εξάλλου και σε αυτήν την περίπτωση, καθώς και μπλακάουτ στο σύστημα GPS και εκτεταμένες διακοπές ηλεκτροδότησης (λόγω της εμφάνισης επαγωγικών ρευμάτων στο δίκτυο).

Η νέα μελέτη δείχνει ότι οι εκτινάξεις στεμματικού υλικού μπορούν επιπλέον να προκαλέσουν παροδικές βλάβες στο γήινο μαγνητικό πεδίο, αφήνοντας ένα μέρος του ηλιακού πλάσματος να πλησιάσει τη Γη και να εισέλθει στην ατμόσφαιρα.

Επιπλέον, η παροδική «τρύπα» στο μαγνητικό πεδίο αφήνει τον πλανήτη ευάλωτο στις λεγόμενες κοσμικές ακτίνες, φορτισμένα σωματίδια υψηλής ενέργειας που καταστρέφουν το DNA και μπορούν δυνητικά να προκαλέσουν καρκίνο. Οι αστροναύτες και οι επιβάτες πτήσεων που περνούν κοντά από τους πόλους είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε αυτήν την εισερχόμενη ακτινοβολία.

Σε κάθε περίπτωση, η μελέτη αναδεικνύει τους κινδύνους των γεωμαγνητικών καταιγίδων, οι οποίες, σύμφωνα με την αμερικανική Εθνική Ακαδημία Επιστημών, μπορούν να προκαλέσουν ζημίες αρκετών τρισεκατομμυρίων δολαρίων στη χειρότερη περίπτωση.