Ανήλικοι στο δρόμο για την Ευρώπη
«Πιο μετανάστες από όλους!» θα πει η κυρά Μαρία που ζει σε ένα σπιτάκι απέναντι από το σταθμό λεωφορείων του Μολύβου, στα βόρεια της Λέσβου.
Κάθε πρωί βλέπει εκατοντάδες παράτυπους μετανάστες και πρόσφυγες να φτάνουν μούσκεμα. Ανάμεσά τους πολλά παιδιά. Και μερικά… μόνα! Τα παρακολουθεί. Αν δει κάποιον ενήλικα να τα φροντίζει, ησυχάζει. Αν τα δει να κάθονται μόνα, την πιάνει πόνος. «Αυτά τα παιδιά, κορίτσι μου, είναι πιο μετανάστες από όλους, γιατί τα έχασαν όλα»!
Αν και κουβαλούν λίγα χρόνια στην πλάτη τους, είναι σαν έχουν ζήσει ήδη πολλές ζωές. Ξέρουν τι σημαίνει χαμός, διωγμός, εγκλεισμός και φόβος. Έφυγαν από τα σπίτια τους μόνα για να φτάσουν στην πλούσια Ευρώπη, να εργαστούν και να βοηθήσουν τις φτωχές οικογένειές τους που έμειναν πίσω. Άλλα τα έδιωξαν οι δικοί τους, για να τα γλυτώσουν από τον πόλεμο. Και άλλα έμειναν μόνα γιατί οι δικοί τους χάθηκαν στο ταξίδι! Σε ναυάγια, από τα οποία τα ίδια σώθηκαν… και τώρα πρέπει να συνεχίσουν να περπατούν… είτε στο πλευρό όσων με αφέλεια εμπιστευτούν, είτε απλώς να ακολουθήσουν το κύμα μετανάστευσης προς την Ευρώπη.
Στο σταθμό των λεωφορείων, στο Μόλυβο της Λέσβου, οι μικροί μοναχικοί ταξιδευτές ξεχωρίζουν. Ο Σαϊφάρι είναι μόλις 13ετών από το Αφγανιστάν. Είναι ο μόνος που χαμογελάει. Είναι περήφανος που απέδειξε στους μεγαλύτερους συνταξιδιώτες του ότι δεν θα φοβηθεί την θάλασσα, παρ ότι την έβλεπε για πρώτη φορά! Οι δικοί τους τον έστειλαν μόνο, ώστε όταν φτάσει Γερμανία να εργαστεί σκληρά, και έτσι να στείλει χρήματα πίσω! «Μα, είσαι μόλις 13, δεν μπορείς να εργαστείς» του εξηγούμε, καθώς εκείνο μας κοιτά με απορία. «Κανένα πρόβλημα» μας λέει με τα λιγοστά αγγλικά του.
Δίπλα του, έναν ακόμη παιδί, γύρω στα 14. Δεν μιλάει, παρά κοιτάει συνέχεις γύρω του, και πίσω του. Σφίγγει με αμηχανία ένα μπουκάλι με νερό τόσο δυνατά που νομίζεις ότι θα εκτιναχθεί το καπάκι. Το παιδί αυτό δεν είναι ούτε χαρούμενο, που γλύτωσε από το ελληνοτουρκικό θαλάσσιο πέρασμα με την υπερφορτωμένη βάρκα, ούτε περήφανο που κατάφερε να μην φοβηθεί. Αυτό το παιδί θέλει να λυγίσει, να ζητήσει βοήθεια, αλλά; έχει πολύ ταξίδι ακόμη μπροστά του! Οι μόνοι δικοί του άνθρωποι αυτή τη στιγμή είναι η κυρά Μαρία, η οποία - χωρίς να το γνωρίζει - τον παρακολουθεί με πόνο από απέναντι, και αυτό το μπουκάλι με το εμφιαλωμένο νερό, που το σφίγγει με όση μοναξιά μπορεί να κουβαλά ένας μικρός ασυνόδευτος ταξιδευτής!
Εκτιμάται ότι κάθε χρόνο πάνω από 4000 ασυνόδευτα παιδιά ηλικίας 10 έως 15ετών διασχίζουν τα σύνορα σε αυτό το επικίνδυνο και αβέβαιο ταξίδι τους προς την Ευρώπη. Αριθμός που στα σίγουρα αυξάνεται καθώς αυξάνονται οι μεταναστευτικές ροές. Τα περισσότερα από αυτά ξεκινούν από το Αφγανιστάν αλλά και από τη Συρία και το Πακιστάν. Τα τελευταία 4χρόνια μόλις 2000 παιδιά έχουν εντοπιστεί σε κέντρα κράτησης, και με την βοήθεια των εθελοντών της ΜΚΟ «Μετάδρασης» έχουν συνοδευτεί με ασφάλεια σε κοινωνικές δομές φιλοξενίας. Εκεί θα αναζητηθούν δρόμοι επανασύνδεσης με τις οικογένειές τους ή τρόποι προετοιμασίας για μια ομαλή ένταξη στην ελληνική κοινωνία μόλις ενηλικιωθούν. Θα μάθουν την γλώσσα, θα επιστρέψουν στο σχολείο, θα επιστρέψουν στην παιδική τους ηλικία.