Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά να διαχειριστούν τις φυσικές καταστροφές;
Τις θλιβερές αυτές ημέρες που διανύουμε, έχουμε γίνει όλοι μάρτυρες τραγικών στιγμών και απωλειών συνανθρώπων μας.
Χρώματα μαύρα, που έρχονται να σκεπάσουν τη συνηθισμένη καθημερινότητα και τη χαρά των παιδιών.
Αυτές ακριβώς τις στιγμές είναι που τα παιδιά μας χρειάζονται περισσότερο από ποτέ δίπλα τους.
Αυτές τις στιγμές αξίζει να αναρωτηθούμε πώς μπορούμε να προστατέψουμε τα παιδιά, που είναι ιδιαίτερα ευάλωτα, από την έκθεση σε όλες αυτές τις σκληρές εικόνες και τα ακούσματα.
Τα παιδιά βλέπουν, ακούν, ρωτούν… Πώς να το διαχειριστούμε;
«Σε περιόδους και γεγονότα κρίσης, δύο σημαντικές διαστάσεις που οφείλουμε να λαμβάνουμε υπόψη μας είναι η τραυματική εμπειρία και οι πιθανές συνέπειές της, καθώς και η αποτελεσματική επικοινωνία» επισημαίνει ο διευθυντής της Παιδαγωγικής Υπηρεσίας των “Παιδικών Χωριών SOS”, Παναγιώτης Σοφίος, ψυχολόγος. «Μια φυσική καταστροφή, όπως οι πρόσφατες πυρκαγιές, μπορεί να διακινήσει πολλά και έντονα συναισθήματα στα παιδιά, διαταράσσοντας την ψυχική τους ισορροπία. Η ατμόσφαιρα στην ευρύτερη κοινότητα, στο σπίτι, στα πρόσωπα των δικών τους ανθρώπων και στις συζητήσεις τους, προκαλούν μεγάλη συναισθηματική επιβάρυνση με κίνδυνο να προκληθούν τραυματικές εμπειρίες, ακόμα κι αν τα ίδια τα παιδιά δεν ήταν άμεσα παρόντα στην περιοχή της καταστροφής. Διαταραχές άγχους, προβλήματα στον ύπνο, φοβίες, πανικός, παρατεταμένη λύπη, μελαγχολία ή κατάθλιψη είναι ορισμένοι από τους πιθανούς κινδύνους. Οι γονείς είναι απαραίτητο να βρίσκονται δίπλα στα παιδιά με σκοπό να τα βοηθήσουν να καταλάβουν, να εκφράσουν και να διαχειριστούν τη φόρτιση που βιώνουν».
Ο κ. Σοφίος συνεχίζει, τονίζοντας ότι «τα παιδιά ζουν την καθημερινότητα όπως όλοι μας και αναπόφευκτα εκτίθενται σε εικόνες και ακούσματα, τόσο από τα μέσα επικοινωνίας όσο και από τις συζητήσεις των ενηλίκων και των φίλων τους. Στις ερωτήσεις των παιδιών είναι σημαντικό να είμαστε “παρόντες”, δηλαδή να συγκεντρωθούμε στη στιγμή, να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε το συναίσθημα του παιδιού, το τι πραγματικά θέλει να μάθει ρωτώντας μας. Είναι επίσης σημαντικό να έχουμε βλεμματική επαφή μαζί του στη διάρκεια της συζήτησης και να προσπαθήσουμε να ανταποκριθούμε με ειλικρίνεια και στο επίπεδο που το παιδί είναι σε θέση να κατανοήσει και να διαχειριστεί. Το βοηθάμε να βάλει σε λόγια το συναίσθημά του και την όποια ανησυχία βιώνει, ενώ παράλληλα ανταποκρινόμαστε σε αυτό, παρέχοντάς του την ασφάλεια που αναζητά».
«Μια ανοιχτή, λειτουργική επικοινωνία συμβάλλει ουσιαστικά στην αποφυγή συσσώρευσης αρνητικών συναισθημάτων στο παιδί, δίνοντας παράλληλα χώρο για την κατάλληλη διαχείρισή τους. Αντίθετα, η απόκρυψη από την πλευρά των ενηλίκων της πραγματικότητας και η άρνησή της δεν διευκολύνουν ούτε την επεξεργασία ούτε την αποκόμιση μιας εμπειρίας μάθησης για το παιδί. Τα παιδιά διαθέτουν μεγάλη συναισθηματική ευφυΐα παρά το γεγονός ότι δεν μπορούν ακόμα να εκφραστούν ως ενήλικες. Ας αποφύγουμε λοιπόν δυσλειτουργικές συμπεριφορές που στρεβλώνουν ή αρνούνται την πραγματικότητα, ας ακούσουμε τις ανάγκες τους και ας σταθούμε δίπλα τους. Ας τα βοηθήσουμε να κατανοήσουν, να μάθουν ακόμα περισσότερα, να γίνουν πιο δυνατά!»
