Έλληνες ερευνητές ανακάλυψαν ένζυμο που προκαλεί "λύκο"

Ομάδα επιστημόνων από το Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess των ΗΠΑ, με επικεφαλής Ελληνίδα ερευνήτρια, ανακάλυψε ένα ένζυμο που αυξάνεται στο αίμα των ασθενών με συστηματικό ερυθηματώδη λύκο. Το «μπλοκάρισμα» αυτού του ενζύμου μπορεί να μειώσει σημαντικά τα συμπτώματα της νόσου.

Η ανάπτυξη ενός φαρμάκου, που θα αναστέλλει τη δράση του εν λόγω ενζύμου SHP-2, μπορεί να προσφέρει μια νέα θεραπευτική δυνατότητα γι’ αυτή τη χρόνια αυτοάνοση πάθηση, η οποία προκαλεί εκτεταμένη φλεγμονή και βλάβη στα όργανα του σώματος. Ο «λύκος», που είναι ανίατη μέχρι στιγμής, πλήττει κυρίως νέες γυναίκες στα 20 και στα 30 τους. Από «λύκο» υπολογίζεται ότι πάσχουν τουλάχιστον πέντε εκατομμύρια ασθενείς παγκοσμίως.

Η ανακάλυψη του ενζύμου-στόχου, που παρουσιάσθηκε στο ιατρικό περιοδικό «The Journal of Clinical Investigation».

Επικεφαλής της ομάδας είναι η Μαρία Κονταρίδη, επίκουρη καθηγήτρια Ιατρικής στο Harvard Medical School και Διευθύντρια του Ερευνητικού Προγράμματος Βασικής Καρδιολογίας στο καρδιαγγειακό Ινστιτούτο BIDMC. Οι γονείς της μετανάστευσαν από την Ελλάδα στις ΗΠΑ το 1971 και η ίδια σπούδασε με υποτροφίες στα Πανεπιστήμια της Φλόριντα και του Yale, προτού γίνει επίκουρη καθηγήτρια ιατρικής στο Χάρβαρντ.

Στην ομάδα συμμετείχαν επίσης μεταξύ άλλων οι Έλληνες, Γιώργος Τσώκος καθηγητής ανοσολογίας και ο Βασίλης Κυττάρης.

«Το SHP-2 μπορεί να οδηγήσει σε μια υπερπαραγωγή των μορίων κυτοκινών. Σε ασθενείς με λύκο, γνωρίζουμε ότι οι κυτοκίνες προκαλούν φλεγμονή, συμβάλλουν στη δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού κυττάρου, και μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη των οργάνων» εξηγεί η Μαρία Κονταρίδη

Η μητέρα της Μ. Κονταρίδη έπασχε από τη νόσο για περισσότερα από 25 χρόνια. Έχει αφιερώσει πάνω από μια δεκαετία στη μελέτη των γενετικών μεταλλάξεων σε μια κατηγορία ενζύμων (πρωτεϊνών), που εμπλέκονται σε σπάνιες εκ γενετής καρδιοπάθειες, όπως το «σύνδρομο Νούναν». Μετά την ανακάλυψη ότι τα παιδιά με αυτό το σύνδρομο, αναπτύσσουν, επίσης, «λύκο», η κα Κονταρίδηανακάλυψε – αρχικά σε πειραματόζωα και μετά σε ανθρώπους – ότι το ένζυμο SHP-2 εμπλέκεται στην εμφάνιση του «λύκου».

Τα πειράματα σε ποντίκια με «λύκο» έδειξαν ότι το «μπλοκάρισμα» του εν λόγω ενζύμου μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση της νόσου, εάν όχι και σε θεραπεία.

«Η ζωή των ζώων παρατάθηκε, οι χαρακτηριστικές ουλές στο δέρμα εξαφανίσθηκαν, οι διογκωμένες σπλήνες μειώθηκαν σε μέγεθος και -το πιο αξιοσημείωτο- τα νεφρά επανήλθαν στην κανονική λειτουργία τους» τόνισε η Ελληνίδα ερευνήτρια.

«Η θεραπεία των ασθενών με συστηματικό ερυθηματώδη λύκο εμφανίζει υστέρηση σε σχέση με άλλες παθήσεις και, δυστυχώς, ακόμη περιορίζεται στη χρήση ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων. Ο εντοπισμός νέων «στόχων», όπως το SHP-2, αφήνει υποσχέσεις ότι, η ανάπτυξη ενός μικρού φαρμακευτικού μορίου-αναστολέα θα επιτρέψει την έναρξη κλινικών δοκιμών, σε ασθενείς με λύκο» δήλωσε ο Γιώργος Τσώκος, διευθυντής ρευματολογίας στο ιατρικό κέντρο Beth Israel Deaconess Medical Cente και καθηγητής παθολογίας στην Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.

«Η μακρά 26ετής μάχη της μητέρας μου με τον «λύκο», μου έδωσε κίνητρα και με ενέπνευσε γι’ αυτή την έρευνα. Τα ευρήματά μας και άλλα όπως αυτό, μας δίνουν μεγάλες ελπίδες ότι μια μέρα σύντομα θα υπάρξουν νεότερες και καλύτερες θεραπευτικές επιλογές, διαθέσιμες για τα εκατομμύρια των ασθενών που υποφέρουν από αυτή τη νόσο» δήλωσε η Μ. Κονταρίδη.