Κολιέ από φύλλα δάφνης… το αντίδοτο στο μεθύσι

Μπορεί ένα κολιέ από βότανα, περασμένο στο λαιμό ενός μεθυσμένου, να κάνει το θαύμα του;

Αυτό μάλλον πίστευαν οι άνθρωποι του 2ου αιώνα μ.Χ., όπως αποκαλύπτει ένας αρχαίος πάπυρος γραμμένος στα ελληνικά, ο οποίος βρέθηκε στην Αίγυπτο.

Ο ηλικίας περίπου 1.900 ετών ιατρικός πάπυρος είχε βρεθεί, μαζί με τουλάχιστον 500.000 άλλους, στην αρχαία αιγυπτιακή πόλη της Οξυρρύγχου πριν από σχεδόν έναν αιώνα. Η μετάφρασή του έγινε μόλις πρόσφατα και ο πάπυρος φυλάσσεται στη Βιβλιοθήκη Σάκλερ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, στη Βρετανία.

Ανάμεσα σε άλλες θεραπείες και συνταγές, το κείμενο -ένα ελληνιστικό αμάλγαμα ελληνικής και αιγυπτιακής σοφίας- παρέχει συμβουλές για το ξεμέθυσμα, το οποίο προφανώς ανέκαθεν συνιστούσε ένα πρόβλημα για τους ανθρώπους που έπιναν ένα ποτηράκι παραπάνω.

Η οδηγία στον μεθυσμένο ήταν να πλέξει φύλλα αλεξανδρινής χαμαιδάφνης (Ruscus racemosus L.) και να τα φορέσει... κολάρο γύρω από τον λαιμό του. Το εν λόγω φυτό θεωρείτο κατάλληλο για θεραπεία του πονοκέφαλου και κατ' επέκταση για τα μεθεόρτια του μεθυσιού. Το κατά πόσο κάποιος ξεμεθούσε -πολύ περισσότερο όταν δεν το έπινε, αλλά το φορούσε σαν κολιέ- αυτό είναι άλλο θέμα.

Η μετάφραση και παρουσίαση στο ευρύ κοινό των παπύρων της Οξυρρύγχου είναι μία αργή και κοπιώδης εργασία. Μόλις εκδόθηκε ο τόμος υπ. αρ. 80, που περιέχει τη μετάφραση 30 ιατρικών παπύρων, μεταξύ των οποίων αυτός με τις συμβουλές για το μεθύσι.

Όπως δήλωσε η καθηγήτρια Βίβιαν Νάτον του University College του Λονδίνου (UCL), πρόκειται για «τη μεγαλύτερη συλλογή ιατρικών παπύρων, που έχει δημοσιευτεί μέχρι σήμερα». Μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει θεραπείες (;) για τις αιμορροΐδες, το έλκος, τα χαλασμένα δόντια, κολλύρια για τα μάτια κ.α., ενώ δεν λείπουν και περιγραφές για οφθαλμιατρικές χειρουργικές επεμβάσεις (μάλλον χωρίς αναισθητικό...).