Πιερρακάκης: Η αποκατάσταση των πληγέντων στο Μάτι και τη Μάνδρα ενισχύει την αξιοπιστία του κράτους

Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης τοποθετήθηκε εκτενώς επί του «σχεδίου νόμου για τις κοινωφελείς περιουσίες και ιδρύματα, τις σχολάζουσες κληρονομιές και δωρεές προς το Δημόσιο» στην Ολομέλεια της Βουλής, με την ευκαιρία της ανακοίνωσης της αποκατάστασης των πληγέντων σε Μάτι και Μάνδρα.

Συγκεκριμένα τόνισε ο Κυριάκος Πιερρακάκης:

«Όταν μιλάμε για κοινωφελή ιδρύματα και για το Ζάππειο, δεν μιλάμε απλώς για ακίνητα, ισολογισμούς ή νομικά σχήματα. Μιλάμε για κάτι βαθύτερο: για τον τρόπο με τον οποίο μια κοινωνία συνομιλεί με το παρελθόν της και, ταυτόχρονα, αποφασίζει πως θα επενδύσει στο μέλλον της. Γιατί η συνομιλία με το παρελθόν και το μέλλον αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.

Τα κοινωφελή ιδρύματα γεννήθηκαν από μια γενιά ανθρώπων που πίστευαν ότι ο πλούτος, πέρα από προσωπικό δικαίωμα, συνιστά και κοινωνική ευθύνη. Άφησαν περιουσίες για να λειτουργούν ενεργά. Για να κινούνται, να αποδίδουν, να επιστρέφουν αξία στην κοινωνία και ενίοτε στους τόπους καταγωγής τους. Αυτή ήταν η ουσία της βούλησής τους: Όχι η ακινησία, αλλά η διαρκής προσφορά.

Κι όμως, στη χώρα μας, για πολλά χρόνια, αυτή η βούληση παγιδεύτηκε. Στο όνομα της προστασίας, συγκροτήθηκε ένα σύστημα που τελικά προστάτευε κυρίως την αδράνεια. Στο όνομα του ελέγχου, αποδεχθήκαμε τη στασιμότητα. Έτσι, σημαντικές κοινωφελείς περιουσίες βασικά έμειναν αδρανείς λόγω της απουσίας εργαλείων που επιτρέπουν τη δράση.

Ήδη, όπως ενημέρωσε, το Δημόσιο έχει αποσυρθεί από 52 υποθέσεις για το Μάτι και 17 για τη Μάνδρα, με το ύψος των αποζημιώσεων να φτάνει τα 15,1 εκατ. ευρώ και 3 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.

Ο κ. Πιερρακάκης ανέλυσε τα μέτρα που προβλέπει η νέα νομοθετική πρωτοβουλία:

• Πλήρης θωράκιση αποζημιώσεων που έχουν επιδικαστεί: χαρακτηρίζονται αφορολόγητες, ανεκχώρητες και ακατάσχετες.
• Ειδική σύνταξη 1.700 ευρώ (τετραπλάσιο της εθνικής σύνταξης) για συγγενείς των θυμάτων σε Μάτι και Μάνδρα, καθώς και για τους εγκαυματίες (50% αναπηρία και άνω).
• Δίκαιο πλαίσιο κατανομής της σύνταξης με ειδική μέριμνα για ανήλικα παιδιά, φοιτητές έως 24 ετών και άτομα με αναπηρία (εφ’ όρου ζωής).
• Αφορολόγητη και ακατάσχετη η ειδική σύνταξη, που δεν συμψηφίζεται με οφειλές ούτε στερεί κοινωνικές παροχές.
• Καθολική διαγραφή οφειλών προς Εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ και νομικά πρόσωπα — ακόμη και όσων βρίσκονται σε ρύθμιση ή εξωδικαστικό μηχανισμό. Η ρύθμιση αφορά συγγενείς θυμάτων και εγκαυματίες. Σημαντικό: ο ασφαλιστικός χρόνος διατηρείται ακέραιος.
• Πλήρης κάλυψη νοσηλείας, αποκατάστασης και ψυχολογικής στήριξης για εγκαυματίες και οικογένειες θυμάτων, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Ο υπουργός στάθηκε και στη λειτουργία του 112, σημειώνοντας ότι στις τραγωδίες του Ματιού και της Μάνδρας δεν υπήρξε έγκαιρη προειδοποίηση. Η πλήρης ενεργοποίησή του το 2019, όπως είπε, αποτελεί «την πρώτη έμπρακτη απόδειξη ότι το κράτος μπορεί να μαθαίνει από τα λάθη του».

Ο κ. Πιερρακάκης τόνισε επίσης τις ρυθμίσεις που ενισχύουν τον ρόλο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ):

• Το ΝΣΚ αποκτά ευθύνη να αξιολογεί όχι μόνο τη νομική βασιμότητα, αλλά και τη θεσμική ορθότητα και κοινωνική δικαιοσύνη μιας υπόθεσης.
• Δημιουργείται μηχανισμός εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών για να αποφεύγονται πολυετείς δίκες.
• Ιδρύεται Ειδικό Τμήμα Ταχείας Αντίδρασης για κρίσιμες υποθέσεις.

Το ΝΣΚ θα μπορεί να εισηγείται παραίτηση του Δημοσίου από άσκοπες ή χαμένες δίκες, «όχι από αδυναμία, αλλά από σεβασμό στη Δικαιοσύνη και στον πολίτη».

Όπως τόνισε ο υπουργός, αυτές οι παρεμβάσεις σηματοδοτούν ότι «η σχέση κράτους και πολίτη μετασχηματίζεται», με την Πολιτεία να κάνει ένα βήμα πιο κοντά στην δικαιοσύνη, την ευθύνη και τον σεβασμό προς τον άνθρωπο.