Μη κρατικά πανεπιστήμια - ΣτΕ: “Συνταγματικός” ο νόμος Πιερρακάκη
H μείζονα Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, σε διάσκεψη κεκλεισμένων των θυρών, έκρινε κατά πλειοψηφία ότι στο πλαίσιο του άρθρου 16 του Συντάγματος είναι συνταγματικά ανεκτή η εγκατάσταση και λειτουργία αλλοδαπών ιδιωτικών πανεπιστήμιων στη χώρα.
Ακόμη, κρίθηκε ότι «δεν αποκλείεται κατά το Σύνταγμα η ίδρυση και λειτουργία παραρτημάτων αλλοδαπών πανεπιστημίων προερχομένων από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή από χώρα συμβεβλημένη στην GATS, κατά τους όρους ειδικού νόμου, με τον οποίον διασφαλίζεται υψηλό επίπεδο σπουδών και προστατεύεται η ακαδημαϊκή ελευθερία».
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με ανακοίνωση του προέδρου του ΣτΕ Μιχάλη Πικραμένου:
«Στις 2.6.2025 και 13.6.2025 η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας συνήλθε σε διασκέψεις υποθέσεων σχετικών με την εγκατάσταση και λειτουργία στην Ελλάδα Παραρτημάτων - Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΝΠΠΕ). Οι υποθέσεις αυτές συζητήθηκαν κατά τη δικάσιμο της 11.4.2025, προκειμένου να επιλυθούν τα ζητήματα συνταγματικότητας και συμβατότητας με το ενωσιακό δίκαιο των διατάξεων του ν. 5094/2024.
Το Δικαστήριο έκρινε τα εξής:
Α. Οι διατάξεις των παρ. 5 και 8 του άρθρου 16 του Συντάγματος, ενόψει και του σκοπού τους, που συνίσταται στην παροχή υψηλού επιπέδου ανώτατης εκπαίδευσης, σε συνδυασμό με την παρ. 1 του άρθρου 16, η οποία κατοχυρώνει την ελευθερία της εκπαίδευσης και την ακαδημαϊκή ελευθερία, ερμηνεύονται - σύμφωνα και με την ερμηνευτική δήλωση του άρθρου 28 του Συντάγματος αλλά και επί τη βάσει των αρχών της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και της καλόπιστης συνεργασίας των κρατών μελών (αρ. 2 και 4 παρ.3 ΣΕΕ) - σε αρμονία με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα, οι ως άνω συνταγματικές διατάξεις ερμηνεύονται ενόψει των νεότερων νομοθετικών και νομολογιακών δεδομένων του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία αφορούν την παροχή ανώτατης εκπαίδευσης (αρ. 165 ΣΛΕΕ), την ελευθερία εγκατάστασης (αρ. 49 ΣΛΕΕ), καθώς και το θεμελιώδες δικαίωμα ίδρυσης εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με σεβασμό των δημοκρατικών αρχών (αρ. 14 παρ. 3 του Χάρτη). Επί τη βάσει των ανωτέρω, δεν αποκλείεται κατά το Σύνταγμα η ίδρυση και λειτουργία παραρτημάτων αλλοδαπών πανεπιστημίων προερχομένων από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή από χώρα συμβεβλημένη στην GATS, κατά τους όρους ειδικού νόμου, με τον οποίον διασφαλίζεται υψηλό επίπεδο σπουδών και προστατεύεται η ακαδημαϊκή ελευθερία.
Κατόπιν τούτων, απορρίπτονται, κατά πλειοψηφία, τρεις αιτήσεις ακυρώσεως που έχουν ασκηθεί από Καθηγητές Α.Ε.Ι. και την ΠΟΣΔΕΠ.
Β. Το σύστημα του ως άνω νόμου, ως προς τους όρους αδειοδότησης και λειτουργίας, δεν εισάγει υπέρμετρους περιορισμούς στην ελευθερία εγκατάστασης (άρθρο 49 ΣΛΕΕ).
Κατόπιν τούτου, απορρίπτεται, κατά πλειοψηφία, αίτηση ακυρώσεως των κολλεγίων».
Στην Ολομέλεια του ΣτΕ με πρόεδρο τον κ. Πικραμένο και με εισηγήτριες τις συμβούλους Επικρατείας Κωνσταντίνα Κονιδιτσιώτου-Κόλλια και Χριστίνα Μπολόφη, είχαν συζητηθεί 11.4.25 τέσσερις αιτήσεις ακύρωσης, που ήταν της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού ΑΕΙ (ΠΟΣΔΕΠ), καθηγητών των ΑΕΙ και Κολεγιών, που στρέφονται κατά της υπουργικής απόφασης που εκδόθηκε στο πλαίσιο των διατάξεων του νόμου 5094/2024, για την εγκατάσταση ιδιωτικών Πανεπιστημίων στην Ελλάδα.
Πιερρακάκης: Με την ιστορική αυτή απόφαση πραγματοποιείται ένα μεγάλο βήμα προόδου
Ως "δικαίωση της βούλησής μας να γκρεμίσουμε τείχη, να σπάσουμε ριζωμένα ταμπού, να ξεπεράσουμε ιδεοληψίες και να δώσουμε περισσότερες επιλογές και ευκαιρίες στους φοιτητές που θέλουν να σπουδάσουν στη χώρα μας", χαρακτήρισε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που κρίνει συνταγματικό τον νόμο 5094/24 για την εγκατάσταση και λειτουργία μη κρατικών μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων στη χώρα.
Στη δήλωσή του, ο υπουργός ανέφερε και τα εξής:
"Το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο με την απόφασή του πιστοποιεί ότι η κυβέρνηση λειτούργησε με σεβασμό στους θεσμούς. Όσοι τόσα χρόνια χρησιμοποιούσαν το Σύνταγμα ως πρόσχημα για να μην αλλάξει τίποτα στη χώρα, σήμερα καλούνται να εξηγήσουν στους πολίτες την ακινησία ετών που αποστέρησε από την Ελλάδα φοιτητές, την αποδυνάμωσε από εκείνους που μετανάστευσαν σε χώρες του εξωτερικού για να σπουδάσουν ελλείψει άλλης εναλλακτικής, προκάλεσε ταλαιπωρία στις οικογένειες τους και είχε ως συνέπεια τεράστιες απώλειες στην αναπτυξιακή δραστηριότητα της χώρας μας.
Η Ελλάδα από σήμερα τελεσίδικα σταματά να αποτελεί εξαίρεση σε έναν παγκόσμιο εκπαιδευτικό κανόνα. Η συνύπαρξη του Δημόσιου πανεπιστημίου με τα μη κρατικά μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια ενισχύει την ακαδημαϊκή ανταγωνιστικότητα, την προσέλκυση επενδύσεων για έρευνα, καινοτομία και διεθνή συνεργασία.
Με την ιστορική αυτή απόφαση πραγματοποιείται ένα μεγάλο βήμα προόδου και αυτοπεποίθησης. Ένα βήμα που καταδεικνύει ότι το μέλλον ανήκει σε όσους τολμούν να το οραματιστούν και να το χτίσουν".
Παρασκευή και 13: Η ιστορία, οι προλήψεις και οι μύθοι για την “καταραμένη μέρα”
