Το γεωπολιτικό "σκάκι" της Λιβύης και οι κινήσεις της Ελλάδας
του Χάρη Καρανίκα
Στις 5 Απριλίου 2024, ένα tweet με φωτογραφίες από φορτηγό πλοίο που είχαν τραβηχτεί από την Κωνσταντινούπολη κέντρισε το ενδιαφέρον της Interpol.
“Πλοίο ενδιαφέροντος: Barbaros, με σημαία Καμερούν, εκπέμποντας στο αυτόματο σύστημα αναγνώρισης ως Techgros (άλλαξε όνομα 12 φορές σε 10 χρόνια), διέσχισε τον Βόσπορο καθοδόν από το Νοβοροσίσκ προς άγνωστο προορισμό στην Αφρική μεταφέροντας φορτηγά StroyTransKom KamAZ και άλλα φορτία. Αναμονή 6 ημερών στο νότιο αγκυροβόλιο”.
Το συγκεκριμένο tweet προερχόταν από τον λογαριασμό του Γιορούκ Ισίκ, Τούρκου ειδικού - αναλυτή σε θέματα ναυτιλιακής δραστηριότητας. Στις φωτογραφίες που ανέβασε στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης Χ διακρινόταν το πλοίο Barbaros να μεταφέρει φορτηγά που χρησιμοποιούνται συχνά σε στρατιωτικές αποστολές και που κατασκευάζονται από ρωσική εταιρεία που τελεί υπό διεθνείς κυρώσεις.
Στην αναφορά που ετοίμασε η Interpol επισημαινόταν ότι στο Barbaros είχαν “πειράξει” το αυτόματο σύστημα αναγνώρισης, τη συσκευή που μεταδίδει πληροφορίες σχετικά με την τοποθεσία του ,σε μια προσπάθεια να παραπλανήσουν σχετικά με τη θέση του. Επιπλέον, περιλαμβανόταν η εκτίμηση ότι το πλοίο “ενδέχεται να μεταφέρει πυροβόλα όπλα με προορισμό τη Λιβύη”, ενώ υπήρξε και σύσταση προς τις εθνικές αρχές να παρακολουθούν στενά το φορτηγό πλοίο. Τελικά το Barbaros είχε προορισμό το λιβυκό λιμάνι Τομπρούκ, το οποίο διοικείται από τον Χαλίφα Χαφτάρ, τον στρατιωτικό ηγέτη που κυριαρχεί στο ανατολικό τμήμα της χώρας.
Σε πρόσφατη έρευνα του International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ), της Διεθνούς Σύμπραξης Ερευνητών Δημοσιογράφων, η οποία στο παρελθόν έφερε στο φως τα Panama Papers και άλλες διαρροές εγγράφων, αναφέρεται ότι πίσω από το Barbaros βρίσκεται το Κρεμλίνο.
Και ότι εκτός από τον σκιώδη στόλο που χρησιμοποιεί η Ρωσία για τη μεταφορά πετρελαίου ώστε να παρακάμπτει τις διεθνείς κυρώσεις, προμηθεύει μέσω γερασμένων πλοίων με συγκαλυμμένη ιδιοκτησία στρατιωτικό εξοπλισμό στον Χαλίφα Χαφτάρ. Από τις αποκαλύψεις του ICIJ προκύπτει ότι μέλη της Επιχείρησης “Ειρήνη”, της ευρωπαϊκής αποστολής που ελέγχει την τήρηση του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη, επιβιβάστηκαν στο Barbaros ενώ αυτό όδευε προς το Τομπρούκ και βρήκαν 115 φορτηγά ρωσικής κατασκευής.
Ενώ τα φορτηγά ήταν παρόμοιου τύπου με αυτά που χρησιμοποιούν οι στρατιώτες, δεν είχαν τροποποιηθεί ειδικά για στρατιωτική χρήση και επομένως δεν παραβίαζαν το εμπάργκο όπλων, οπότε επετράπη στο πλοίο να συνεχίσει το ταξίδι του προς το Τομπρούκ. Ωστόσο, τα μέλη της αποστολής της ΕΕ έγραψαν στην αναφορά τους, που βρίσκεται στη διάθεση του ICIJ, ότι η μεταφορά αυτών των φορτηγών αποτελούσε επιβεβαίωση της “τάσης στρατιωτικοποίησης της περιοχής”.
Μερικές ημέρες μετά την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ από την Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ και τον ηγέτη της Αλ Σάρα, αξιόπιστες πηγές ανέφεραν ότι ο ρωσικός στρατός ετοιμάζεται να μεταφέρει όπλα και εξοπλισμό από τη βάση του στην Ταρτούς της δυτικής Συρίας σε θέσεις στη Λιβύη. Παράλληλα κυκλοφόρησε η πληροφορία ότι η Ρωσία έχει έρθει σε συμφωνία με τον Χαλίφα Χαφτάρ για χρήση του λιμανιού Τομπρούκ.
Σημειώνεται ότι κατά τον εμφύλιο που ξεκίνησε το 2014 και διήρκησε έως και το 2020, ο Χαφτάρ ως διοικητής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (LNA) αντιμαχόταν τον αντίπαλο στρατόπεδο της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας στην Τρίπολη υπό την ηγεσία του Φάγιεζ αλ Σάρατζ. Από το 2022 και μετά δύο διαφορετικές κυβερνήσεις ελέγχουν τη χώρα - η Κυβέρνηση Εθνικής
Σταθερότητας υπό την de facto κυριαρχία του Χαφτάρ στα ανατολικά και κεντρικά και η Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας στα δυτικά, στην οποία πλέον ηγείται ο Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά.
Για σχεδόν μια δεκαετία, η Μόσχα υποστηρίζει τον Χαφτάρ με όπλα, χρήματα και στρατιωτικό προσωπικό, καλλιεργώντας τις συνθήκες για να γίνει ο πλέον σημαντικός σύμμαχός της στη Λιβύη και η πτώση του Άσαντ, στενού συμμάχου της Ρωσίας, φαίνεται ότι την “έσπρωξε” να εντείνει την εμπλοκή της στη Λιβύη.
Τον Ιανουάριο, η ουκρανική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών κατονόμασε συγκεκριμένα ρωσικά σκάφη λέγοντας ότι ετοιμάζονταν να μεταφέρουν όπλα από τη Συρία στη βορειοαφρικανική χώρα. Επιπλέον, η Ουκρανία υποστηρίζει ότι η ρωσική αεροπορία έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον 20 αποστολές για τη μεταφορά στρατιωτικού προσωπικού και εξοπλισμού από τη Συρία σε λιβυκό έδαφος υπό τον έλεγχο του Χαφτάρ και ότι περίπου 3.000 Ρώσοι στρατιώτες βρίσκονται πλέον στη Λιβύη.
Από την πλευρά τους οι ΗΠΑ από την έναρξη του εμφυλίου υποστήριζαν τις προσπάθειες του ΟΗΕ για ενοποίηση της χώρας και την επικράτηση της ειρήνης μεταξύ των αντιμαχόμενων μερών, αλλά η Λιβύη δεν ήταν προτεραιότητα για την πρώτη κυβέρνηση Τραμπ ή για τα πρώτα χρόνια της κυβέρνησης Μπάιντεν. Ωστόσο, με την κατακόρυφη αύξηση της ρωσικής επιρροής, την τελευταία περίοδο παρακολουθούν στενά την κατάσταση.
Τρεις μήνες μετά την μεταφορά των ρωσικών φορτηγών με το Barbaros στο Τομπρούκ, ο διοικητής της Διοίκησης της Αφρικής των ΗΠΑ και ένας κορυφαίος διπλωμάτης των ΗΠΑ συναντήθηκαν με τον Χαφτάρ στη Βεγγάζη. Τον Σεπτέμβριο του 2024, η υψηλόβαθμη αξιωματούχος του Πενταγώνου και ο αναπληρωτής διοικητής της AFRICOM πραγματοποίησαν νέα επίσκεψη και επαίνεσαν τον Χαφτάρ για τη σημαντική συμβολή των στρατευμάτων του “στη διατήρηση της σταθερότητας και την προώθηση της ενότητας” στη χώρα.
Στις αρχές Φεβρουαρίου του 2025 ξανά συνάντηση - αυτή τη φορά όμως ο αναπληρωτής διοικητής είδε και άλλους πολέμαρχους, συγκεκριμένα από την πλευρά της Τρίπολης, στα πλαίσια ακόμα μίας επίθεσης “φιλίας” για την προώθηση της αυξημένης συνεργασίας ασφαλείας μεταξύ ΗΠΑ-Λιβύης.
Από όλες αυτές τις συναντήσεις γίνεται σαφές ότι οι αμερικανοί αξιωματούχοι άρχισαν να βλέπουν τον Χαφτάρ ως δυνητικό εταίρο αφενός για να συμπράξουν μαζί του κατά των φανατικών ισλαμιστικών οργανώσεων και αφετέρου για να τον απομακρύνουν από την τροχιά επιρροής του Κρεμλίνου. Κάτι το οποίο δεν φαίνεται να είναι και ιδιαίτερα εύκολο: στα μέσα Φεβρουαρίου ο Χαφτάρ μαζί με δύο γιους του πραγματοποίησαν επίσκεψη στην Λευκορωσία -την πλέον στενή σύμμαχο της Ρωσίας- και ήρθαν σε συμφωνία με τον ηγέτη της Αλεξάντρ Λουκασένκο για τη δημιουργία “στρατηγικών εταιρικών σχέσεων” στους τομείς της βιομηχανίας και της γεωργίας. Αυτή η κίνηση, έπειτα από το “φλερτ” των προηγούμενων μηνών, ελήφθη από την Ουάσιγκτον ως σημαντική ένδειξη ότι ο Χαφτάρ παρέμενε στενά ευθυγραμμισμένος με την Μόσχα.
Και έτσι στα τέλη Φεβρουαρίου οι πιέσεις των ΗΠΑ έγιναν έντονες, με την αποστολή δύο βομβαρδιστικών B-52 για να πραγματοποιήσουν κοινή εκπαιδευτική άσκηση με τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας του στρατού της Λιβύης. Το Defense News, ένα αμερικανικό μέσο ενημέρωσης που παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, χαρακτήρισε αυτή την επίδειξη δύναμης των ΗΠΑ ως μία προσπάθεια να δελεάσουν τον Χαφτάρ, τους γιους του και άλλους συνεργάτες του να εκδιώξουν τη ρωσική παρουσία από βάσεις των στρατευμάτων τους.
Η συγκεκριμένη κίνηση φαίνεται να είχε κάποιο αντίκτυπο αν λάβει κανείς υπόψη του ότι στα τέλη Απριλίου ο υιός Μπελγκασίμ Χαφτάρ πραγματοποίησε “roadshow” στην Ουάσιγκτον για τη προσέλκυση αμερικανών επενδυτών στην περιοχή του, ενώ ο υιός Σαντάμ Χαφτάρ συναντήθηκε με σύμβουλο του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, επίσης στην Ουάσιγκτον, όπου συμφωνήθηκε ότι “μια ασφαλής, ενωμένη και ευημερούσα Λιβύη, με ισχυρούς τεχνοκρατικούς θεσμούς, συμπεριλαμβανομένης της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου και της Κεντρικής Τράπεζας της Λιβύης, θα ήταν σε καλύτερη θέση να συνεργαστεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις αμερικανικές εταιρείες”.
Η Ρωσία δεν είναι η μόνη χώρα που παραβιάζει το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη. Από το 2019 η Τουρκία παρείχε στρατιωτική υποστήριξη στο αντίπαλο στρατόπεδο του Χαφτάρ, την Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας στην Τρίπολη και στον τότε ηγέτη της Φάγιεζ αλ Σάρατζ, χρησιμοποιώντας παρόμοιες μεθόδους με πλοία “φαντάσματα” για τη μεταφορά drones, τεθωρακισμένων οχημάτων και προσωπικού.
Για αυτή τη στήριξη, η οποία βοήθησε του αντιπάλους του Χαφτάρ να ανακαταλάβουν στρατηγικές τοποθεσίες εκείνη την περίοδο, η Τουρκία “ανταμείφθηκε” τον Νοέμβριο του 2019 με το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο για τα θαλάσσια όρια προκειμένου να δημιουργήσουν αποκλειστική οικονομική ζώνη στη Μεσόγειο. Όμως, η κυβέρνηση Σάρατζ δεν νομιμοποιούνταν να υπογράψει τέτοιου είδους μνημόνιο για τη χώρα.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η εν λόγω συμφωνία “παραβίαζε τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνονταν με τον νόμο της θάλασσας και δεν θα μπορούσε να έχει νομικές συνέπειες για τρίτα κράτη”, ενώ Ελλάδα, Κύπρος και Αίγυπτος την απέρριψαν ως παράνομη, άκυρη και γεωγραφικά παράλογη, επειδή αγνοούσε την παρουσία των νησιών. Το μνημόνιο Τουρκίας - Κυβερνήσεως Εθνικής Συμφωνίας ακυρώθηκε από Εφετείο της Λιβύης τον Ιανουάριο του 2021.
Με τη στήριξη της Τουρκίας προς τους αντιπάλους του Χαφτάρ να συνεχίζεται, τον Οκτώβριο του 2022 η κυβέρνηση Ερντογάν υπέγραψε άλλη προκαταρκτική συμφωνία ερευνών για ενεργειακά κοιτάσματα με την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας. Οι αντιδράσεις και αυτή τη φορά ήταν έντονες, τόσο από τη χώρα μας και την ΕΕ όσο και από την Αίγυπτο.
Η υπογραφή αυτού του μνημονίου προκάλεσε μία επεισοδιακή ματαίωση της επίσκεψης του τότε υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στην Τρίπολη, καθώς επιχειρούνταν να δοθεί συνέχεια στην παράνομη συμφωνία του 2019. Και αυτό το μνημόνιο ακυρώθηκε αρχικά από διοικητικό δικαστήριο τον Ιανουάριο του 2023 και έπειτα σε δεύτερο βαθμό από εφετείο της Τρίπολης έναν χρόνο μετά.
Πριν από λίγες εβδομάδες υπήρξαν έντονα σημάδια για την αλλαγή τακτικής της Τουρκίας στην σκακιέρα της Λιβύης. Στις αρχές Απριλίου ο υιός Σαντάμ Χαφτάρ, διοικητής των χερσαίων δυνάμεων του LNA, ταξίδεψε στην Άγκυρα και συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του αλλά και τον υπουργό Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ, με τους οποίους βρίσκονταν σε αντίπαλα στρατόπεδα κατά τη διάρκεια του εμφυλίου στη Λιβύη.
Η επίσκεψη του γιού του Χαφτάρ πραγματοποιήθηκε κατόπιν πρόσκλησης της Τουρκίας, λίγες ημέρες μετά την αποδοχή εκδήλωσης ενδιαφέροντος της Chevron για έρευνες κοιτασμάτων υδρογονανθράκων σε θαλάσσια οικόπεδα νότια της Κρήτης από το ελληνικό υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Συγκεκριμένα, στις 26 Μαρτίου, ο αρμόδιος υπουργός Σταύρος Παπασταύρου δήλωσε:
“Σήμερα έχουμε μια σημαντική και ευχάριστη εξέλιξη. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποδέχεται το ενδιαφέρον που εκδήλωσε η Chevron για τα θαλάσσια οικόπεδα Νότια της Κρήτης Ι και ΙΙ. Η Chevron, 2η μεγαλύτερη παγκοσμίως ιδιωτική αμερικανική εταιρεία που δραστηριοποιείται στον κλάδο των υδρογονανθράκων, εκδηλώνει συνεχές και εντεινόμενο ενδιαφέρον για έρευνες στην Πατρίδα μας. Το γεγονός αυτό είναι μια ψήφος εμπιστοσύνης στην Ελλάδα”.
Σημειώνεται ότι η παραπάνω εξέλιξη και η επικείμενη προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για έρευνες στα δύο θαλάσσια οικόπεδα βάζει επί της ουσίας “ταφόπλακα” στα παράνομα τουρκολιβυκά μνημόνια που αμφισβητούσαν περιοχές νότια της Κρήτης, καθώς διασφαλίζονται στην πράξη τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.
Σύμφωνα με πληροφορίες οι οποίες δεν έχουν επιβεβαιωθεί προς το παρόν, κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Χαφτάρ στην Άγκυρα, υπήρξε μία επί της αρχής συμφωνία για προμήθειες από την πλευρά του LNA τουρκικών οπλισμένων drones και άλλου είδους εξοπλισμό, ενώ οι Τούρκοι φέρονται να προσφέρθηκαν να εκπαιδεύσουν και στρατιωτικό προσωπικό.
Όπως και στην πρόσφατη περίπτωση του roadshow στις ΗΠΑ, έτσι και με την Τουρκία: ο υιός Μπελγκασίμ Χαφτάρ ήταν και εκείνος την ίδια περίοδο με τον αδερφό του εκεί και ως διευθυντής του Ταμείου Ανάπτυξης και Ανασυγκρότησης της Λιβύης (με έδρα την ανατολική Λιβύη) υπέγραψε μια σειρά συμβάσεων με τουρκικές εταιρείες για έργα υποδομών, οδοποιίας αλλά και την κατασκευή νοσοκομείων.
Ωστόσο, η Τουρκία δεν έχει παρατήσει εντελώς την άλλη πλευρά. Ανήμερα την Πρωτομαγιά, ο Τούρκος υπουργός Εμπορίου Ομέρ Μπολάτ, συνοδευόμενος από εκπροσώπους τουρκικών κατασκευαστικών εταιρειών, πραγματοποίησε επίσκεψη στην Τρίπολη και έκανε συναντήσεις με κυβερνητικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού Ντμπεϊμπά.
“Συμφωνήσαμε με τη λιβυκή πλευρά να συστήσουμε μια Κοινή Οικονομική και Εμπορική Επιτροπή για την ενίσχυση και αναζωογόνηση των οικονομικών σχέσεων Τουρκίας-Λιβύης”, δήλωσε ο Μπολάτ, προσθέτοντας ότι επιτεύχθηκε επίσης συμφωνία για τη σύγκληση της Κοινής Οικονομικής Επιτροπής εντός του έτους. Η Τουρκία και η κυβέρνηση της Τρίπολης έθεσαν ως στόχο την αύξηση του ετήσιου όγκου συναλλαγών από 3,7 δισεκατομμύρια δολάρια σε πάνω από 4 δισεκατομμύρια δολάρια φέτος και σε 5 δισεκατομμύρια δολάρια το 2026, δήλωσε ο Μπολάτ.
Από την πλευρά της η Ελλάδα από νωρίς είχε επιλέξει τη στήριξη του Χαφτάρ. Τον Δεκέμβριο του 2019, αμέσως μετά την υπογραφή του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, ο τότε υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας είχε ταξιδέψει στην Βεγγάζη για να τον συναντήσει, ενώ ο Λίβυος στρατάρχης είχε επισκεφθεί τη χώρα μας εντός του Ιανουαρίου του 2020, οπότε είδε και τον πρωθυπουργό.
“Είχαμε μια μακρά συνομιλία με τον στρατάρχη Χαφτάρ για όλα τα θέματα (…) Επιθυμούμε κατάπαυση πυρός, την αποκατάσταση της ασφάλειας στη Λιβύη, απομάκρυνση των μισθοφόρων, την αναγνώριση της ακυρότητας των παράνομων μνημονίων ανάμεσα στην Τουρκία και την κυβέρνηση Σαράζ. Και ο στρατάρχης Χαφτάρ συμφώνησε σε όλες τις παραπάνω παρατηρήσεις μας”, είχε δηλώσει τότε ο Νίκος Δένδιας.
Τον Νοέμβριο του 2022, μετά την υπογραφή της παράνομης συμφωνίας Τουρκίας-Λιβύης για τις έρευνες, ο Νίκος Δένδιας ξαναβρέθηκε στη Βεγγάζη με τον Χαφτάρ να καταδικάζει ξεκάθαρα τόσο την παρουσία τουρκικών στρατευμάτων στη Λιβύη όσο και τα τουρκολιβυκά μνημόνια.
Ήταν σε εκείνη την αποστολή που ματαιώθηκε η επίσκεψη του Νίκου Δένδια στην Τρίπολη, όπου είχε προγραμματιστεί να συναντήσει τον πρόεδρο της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας Μοχάμεντ Μένφι. Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών είχε θέσει ως όρο ο υπουργός να συναντηθεί μόνο με τον Μένφι αλλά όταν προσγειώθηκε το αεροπλάνο στην Τρίπολη τον περίμενε εκεί η υπουργός Εξωτερικών Νάιλα Μανγκούς, η οποία είχε υπογράψει τον προηγούμενο μήνα την τουρκολιβυκή συμφωνία για τις έρευνες.
“Το λιβυκό υπουργείο Εξωτερικών αθέτησε τη συμφωνία που υπήρχε όσον αφορά τη συνάντηση με τη Λίβυα ΥΠΕΞ”, ανέφερε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του για το λόγο ματαίωσης της επίσκεψης. Για να συνεχίσει ο Νίκος Δένδιας το ταξίδι του στη Βεγγάζη, όπου συναντήθηκε με τον Χαφτάρ, θα έπρεπε να ταξιδέψει μέσω εναέριου χώρου Μάλτας, καθώς η λιβυκή πλευρά δεν ενέκρινε τα σχέδια πτήσης του ελληνικού κυβερνητικού αεροπλάνου για απευθείας μετάβαση.
Το καλοκαίρι του 2023 η Αθήνα άρχισε να επανεξετάζει τη στάση της απέναντι στην Τρίπολη, αναβαθμίζοντας στη συνέχεια τη διπλωματική εκπροσώπησή της στην πρεσβεία εκεί. Ταυτόχρονα οι σχέσεις με την πλευρά της Βεγγάζης παρέμεναν στενές: τον Σεπτέμβριο του 2023, όταν η πόλη της Ντέρνα χτυπήθηκε από την καταιγίδα “Ντάνιελ” η ελληνική βοήθεια ήταν πολύτιμη, τόσο σε απαραίτητο εξοπλισμό όσο και σε διασώστες.
Κάτι το οποίο φάνηκε να εκτίμησε ιδιαίτερα ο Χαφτάρ, αν λάβει κανείς υπόψη του ότι δέκα ολόκληρους μήνες μετά, όταν συναντήθηκε με τον Έλληνα πρέσβη, πέρα από το ότι εξήρε τη σχέση μεταξύ των δύο χωρών τονίζοντας τις σχέσεις καλής γειτονίας και φιλίας, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για τη βοήθεια της χώρας μας στις καταστροφές που προκάλεσε η καταιγίδα “Ντάνιελ”.
Οι “γέφυρες” με την πλευρά της Τρίπολης, πέρα από την αναβάθμιση της διπλωματικής εκπροσώπησης, συνεχίζονται. Στις αρχές Απριλίου o υφυπουργός Εξωτερικών Τάσος Χατζηβασιλείου υποδέχθηκε τον Πρόεδρο της Αρχής Επενδύσεων της Λιβύης Αλί Μαχμούντ Χασάν Μοχάμεντ, που εδρεύει στην Τρίπολη. “Κοινή βούληση είναι η αναθέρμανση των διμερών οικονομικών και εμπορικών μας σχέσεων. Του παρουσίασα τη δυνατότητα των ελληνικών επιχειρήσεων να συμβάλουν στην ανοικοδόμηση της Λιβύης, με έμφαση στα έργα υποδομής, ενέργειας και δικτύων.
Υπογράμμισα ότι ο σεβασμός στις αρχές καλής γειτονίας συμβάλλει στην άνθηση των διμερών οικονομικών σχέσεων, καθώς και στην ενίσχυση της περιφερειακής σταθερότητας”, δήλωσε ο υφυπουργός Εξωτερικων μετά τη συνάντηση.
