1ο Συνέδριο Διαφορετικότητας για την Τοπική Αυτοδιοίκηση: Η Συμπερίληψη Γίνεται Πράξη!
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα διοργανώθηκε το 1ο Συνέδριο Διαφορετικότητας για την Τοπική Αυτοδιοίκηση από το Σωματείο ΚΕΑΝ – Κύτταρο Εναλλακτικών Αναζητήσεων Νέων, τον Δήμο Αθηναίων, το Ινστιτούτο Εργασίας ΓΣΕΕ και την Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ), την Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου 2025, στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.
Στόχοι του συνεδρίου ήταν η δημιουργία στρατηγικών για την ενίσχυση της συμπερίληψης και της διαφορετικότητας στις τοπικές κοινωνίες, καθώς και η ανάδειξη καλών πρακτικών, εργαλείων και γνώσεων για την ανάπτυξη στρατηγικών ενσωμάτωσης της διαφορετικότητας στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Στο Συνέδριο, όπου συγκεντρώθηκαν εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, επιχειρηματικοί φορείς και οργανισμοί, αναδείχθηκαν βέλτιστες πρακτικές για την προώθηση της διαφορετικότητας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Παράλληλα, παρέχονταν στους συμμετέχοντες τα κατάλληλα εργαλεία για την ανάπτυξη και την εφαρμογή στρατηγικών ενσωμάτωσης. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη διαμόρφωση συνεργασιών μεταξύ τοπικών αρχών, θεσμικών φορέων και πολιτών, ενισχύοντας την ευαισθητοποίηση και την προώθηση της σημασίας της συμπερίληψης. Στο πρόγραμμα περιλαμβανόταν και η παρουσίαση της Χάρτας Διαφορετικότητας, η οποία συνιστά δέσμευση των τοπικών αρχών για την ενσωμάτωση της διαφορετικότητας. Συντονιστής του συνεδρίου ήταν ο πρόεδρος και γενικός διευθυντής του ΑΠΕ-ΜΠΕ, Αιμίλιος Περδικάρης.
Ο πρόεδρος του ΚΕΑΝ και ιδρυτής της Diversity Charter, Σταύρος Μηλιώνης, ανοίγοντας τις εργασίες του Συνεδρίου, μεταξύ άλλων σημείωσε: «Είμαστε εδώ για να ενώσουμε τις φωνές μας και να δηλώσουμε πως αγκαλιάζουμε τη διαφορετικότητα, πως αναγνωρίζουμε ότι είμαστε ΟΛΟΙ διαφορετικοί και ΟΛΟΙ ΙΣΟΙ… αλλά χωρίς τις ίδιες ευκαιρίες. Η Χάρτα έπρεπε να απευθυνθεί και σε δημόσιους φορείς και οργανισμούς, δεδομένου ότι εκεί εργάζεται ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Σήμερα, στον 21ο αιώνα, εξακολουθούμε να βλέπουμε ανισότητες στα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, στις προσβάσεις, στις φυλετικές και θρησκευτικές διακρίσεις. Παρά την πρόοδο, τα στερεότυπα παραμένουν. Οι δήμοι είναι ο πιο κοντινός θεσμός στον πολίτη, το άμεσο σημείο αναφοράς του. Η υιοθέτηση της Χάρτας Διαφορετικότητας στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα δημοκρατίας και ενσυναίσθησης».
Η υφυπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας και εκπρόσωπος της κυβέρνησης, Κατερίνα Παπακώστα, στον χαιρετισμό της τόνισε πως η κυβέρνηση θεωρεί την Τοπική Αυτοδιοίκηση έναν από τους σημαντικότερους συμμάχους της στον αγώνα που διεξάγεται για ισότητα και καταπολέμηση των διακρίσεων. «Είναι σημαντικότερο από ποτέ, με αμείωτη ένταση, όχι μόνο να υπερασπιστούμε κεκτημένα ετών, αλλά και να σχεδιάσουμε πολιτικές που θα εξασφαλίζουν τα δικαιώματα όλων των πολιτών», δήλωσε, επισημαίνοντας ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί «τον θεμέλιο λίθο του κοινού μας αγώνα».
Στον δικό της χαιρετισμό, η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Σοφία Βούλτεψη, μεταξύ άλλων ανέφερε: «Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ως λειτουργία και ως πολιτική, αποτελεί την επιτομή της δράσης για τη λεγόμενη συμπερίληψη, έναν παρεξηγημένο όρο που έπεσε κι αυτός θύμα των διαφόρων ακροτήτων». Επισήμανε τις διεθνείς προκλήσεις που σχετίζονται με τη διαφορετικότητα, τονίζοντας ότι «η εργασία είναι δικαίωμα και ο καθένας μπορεί να προσφέρει». Μίλησε για την ανάγκη ένταξης των μεταναστών στην αγορά εργασίας και κάλεσε τις επιχειρήσεις να συμπεριλάβουν το προσφυγικό στις δράσεις κοινωνικής ευθύνης τους. «Η ριζοσπαστικοποίηση και η εξτρεμιστική βία είναι απειλές που απαιτούν άμεσες δράσεις. Η σωστή αντιμετώπιση των προβλημάτων της μετανάστευσης σχετίζεται απόλυτα με τη βιωσιμότητα της οικονομίας μας», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Για εμάς, η συμπερίληψη δεν είναι πολυτέλεια είναι ανάγκη», δήλωσε ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, κατά την ομιλία του στο πλαίσιο του 1ου Συνεδρίου Διαφορετικότητας για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, επισημαίνοντας ότι «στην Αθήνα, κάθε πολίτης – ανεξαρτήτως καταγωγής, φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού, ηλικίας, θρησκείας ή αναπηρίας – είναι πολύτιμο κομμάτι ενός σπάνιου μωσαϊκού». Πρόσθεσε, τονίζοντας πως «οι πόλεις μας δεν είναι απλώς ένα σύνολο κτηρίων και υποδομών. Καμία κοινωνία δεν μπορεί να προχωρήσει μπροστά αν δεν γίνει πρώτα κοινότητα».
Αναφερόμενος στη σημασία της κοινωνικής ισότητας, ο δήμαρχος υπογράμμισε πως «δεν μπορούμε να αγνοούμε ότι ορισμένοι άνθρωποι γεννιούνται με λιγότερες ευκαιρίες και ότι υπάρχουν συστημικές διακρίσεις που τους εμποδίζουν να ευημερήσουν». Όπως είπε, «η κοινωνία και οι θεσμοί έχουν την ευθύνη να παρέχουν δίχτυ ασφαλείας σε εκείνους που το έχουν περισσότερο ανάγκη». Ο κ. Δούκας αναφέρθηκε στις δράσεις του δήμου για την προώθηση της ισότητας, επισημαίνοντας ότι «η ενσωμάτωση δεν είναι μια πράξη φιλανθρωπίας, αλλά μια επένδυση στο μέλλον μας».
Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης, δήλωσε πως η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει τη δύναμη να εφαρμόζει πολιτικές που προάγουν την ισότιμη συμμετοχή όλων των πολιτών. «Ο Δήμος Θεσσαλονίκης θα υπογράψει τη Χάρτα Διαφορετικότητας, αναγνωρίζοντας ότι η προώθηση της ισότητας και της πολυμορφίας δεν είναι μόνο ζήτημα δικαιοσύνης, αλλά ανάπτυξης, καινοτομίας και κοινωνικής συνοχής», ανέφερε, παρουσιάζοντας παράλληλα τις δράσεις του δήμου για την υποστήριξη ηλικιωμένων, την προσβασιμότητα και την ισότητα των φύλων.
Ο Α’ Αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, επεσήμανε ότι η Χάρτα Διαφορετικότητας αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο δέσμευσης για ίσες ευκαιρίες σε επιχειρήσεις και δήμους. «Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει την ευθύνη να πρωτοστατεί στην προώθηση της ισότητας και της κοινωνικής συνοχής», σημείωσε, ενώ δεσμεύτηκε ότι ο δήμος του θα συνεχίσει να εργάζεται για τη διαμόρφωση ενός συμπεριληπτικού και προοδευτικού περιβάλλοντος.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Αναπτυξιακής Εταιρείας Πάρνωνα, Μαρίνης Μπερέτσος, παρουσίασε το έργο της εταιρείας στην προώθηση της διαφορετικότητας, τονίζοντας ότι «πάνω από το 50% των εργαζομένων μας είναι νέοι επιστήμονες 25-35 ετών» και πως η υλοποίηση του προγράμματος Estia μέσω της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ αποτέλεσε «μια πρωτόγνωρη εμπειρία που μας έκανε σοφότερους». Όπως ανέφερε, η εταιρεία έχει εντάξει στη λειτουργία της αρχές διαφορετικότητας, υπογράφοντας τη Χάρτα Διαφορετικότητας.
Μία από τις πιο σημαντικές στιγμές του συνεδρίου ήταν η υπογραφή της Χάρτας Διαφορετικότητας, αν και κάποιοι δήμοι είχαν ήδη υπογράψει, ως κίνηση προτροπής για όλη την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Μεταξύ άλλων, ήταν οι Δήμοι Αθηναίων, Πειραιά, Θεσσαλονίκης, Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Ελληνικού-Αργυρούπολης, Ευρώτα, Νότιας Κυνουρίας, Αλίμου, Λυκόβρυσης-Πεύκης, Ν. Ηρακλείου, Ν. Ιωνίας, Μεγάρων, Γορτυνίας, Βοΐου, Λίμνης Πλαστήρα, καθώς και οργανισμοί όπως η ΚΕΔΕ, η ΕΕΤΑΑ και ο ΠΕΣΥΔΑΠ.
FIRESIDE CHAT
Στα ζητήματα, τις τάσεις και τα προβλήματα που συναντά η αντιμετώπιση των έμφυλων διακρίσεων, καθώς και στην εφαρμογή των πολιτικών για την έμφυλη ισότητα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, αναφέρθηκε η Μαρία Στρατηγάκη, Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Ισότητας του Δήμου Αθηναίων, με συντονιστή τον διευθυντή του website Newsbeast.gr, Βίκτωρα Μοντζέλλι. Η κ. Στρατηγάκη υπογράμμισε πως, για εκείνη, είναι αυταπόδεικτο ότι «οι λύσεις εμπλουτίζονται όταν η κοινωνία είναι διαφορετική» και π ως «η κοινωνία μπορεί να εμπλουτίζεται με διαφορετικές καταστάσεις, απόψεις και ενδιαφέροντα». Τόνισε, επίσης, ότι οι προσπάθειες για την υπέρβαση των έμφυλων διακρίσεων πρέπει να εστιάσουν στο πώς θα πεισθεί η κοινωνία για το πόσο επωφελές είναι «να είναι διαφορετική, ώστε να ακούσουμε, να εντάξουμε, να ενσωματώσουμε, να συμπεριλάβουμε απόψεις, τάσεις και ενδιαφέροντα».
Το 2ο fireside chat, με θέμα: «Η αξία και σημασία της εξωστρέφειας στην ανάδειξη των ελληνικών πρακτικών για την Ένταξη», είχε συντονιστή τον Κωνσταντίνο Κουφάκη, εκδότη του περιοδικού «Πόλη και Πολιτική» και του website «epoli.gr». Η συζήτηση ανέδειξε τον κρίσιμο ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη δημιουργία συμπεριληπτικών κοινωνιών. Συμμετείχαν ο Δήμαρχος Πειραιά, Γιάννης Μώραλης, ο Δήμαρχος Ελληνικού-Αργυρούπολης, Γιάννης Κωνσταντάτος, και ο Δήμαρχος Βοΐου, Χρήστος Ζευκλής.
Στο ζήτημα της ισότητας και των ηλικιακών διακρίσεων, καθώς και στις προκλήσεις και ευκαιρίες που παρουσιάζονται για τη συμπερίληψη, αναφέρθηκαν οι συμμετέχοντες στη σχετική ενότητα: η Δρ. Νανά Τσουμάκη, Σύμβουλος Εκπαίδευσης & Σταδιοδρομίας του NGO 50+, η Ελένη Θεοδωρή, επιστημονική συνεργάτιδα του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, ο Παναγιώτης Μανούρης, Δήμαρχος Νέας Ιωνίας, και ο Γιώργος Γιούλος, Πρόεδρος Δ.Σ. του Κοινωνικού Πολύκεντρου της ΑΔΕΔΥ. Τον συντονισμό έκανε ο Πρόεδρος και Γενικός Διευθυντής του ΑΠΕ-ΜΠΕ, Αιμίλιος Περδικάρης.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσε η συζήτηση με θέμα: «Νευροδιαφορετικότητα: Ένας ανεξερεύνητος πυλώνας με ισχυρή δυναμική». Η βουλευτής Νομού Κυκλάδων, Κατερίνα Μονογιού, μίλησε βιωματικά για τη δυσλεξία, την οποία αντιμετωπίζει από μικρή ηλικία έως σήμερα, ενώ μεγάλο ενδιαφέρον είχε και η τοποθέτηση του βουλευτή Επικρατείας, Γιώργου Σταμάτη. Στη συζήτηση συμμετείχαν, επίσης, ο Καθηγητής Ψυχολογίας και Μαθησιακών Δυσκολιών, Γεώργιος Παυλίδης, καθώς και ο δημοσιογράφος Κωνσταντίνος Ταχτσίδης. Τον συντονισμό ανέλαβε ο δημοσιογράφος του ΑΝΤ1, Αντώνης Σεφερλής.
Το τελευταίο fireside chat συντόνισε η δημοσιογράφος Υβόννη Κλάπα του Mega, με θέμα: «Προσβασιμότητα ατόμων με αναπηρία & Διαχείριση Ψυχικής Υγείας». Πρόκειται για ένα από τα βασικά προβλήματα που απασχολούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση, θέμα στο οποίο υπερθεμάτισαν όλοι οι δήμαρχοι κατά τη διάρκεια του συνεδρίου. Στη συζήτηση συμμετείχαν ο Πρόεδρος της Ελληνικής Παραολυμπιακής Επιτροπής και Χρυσός Ολυμπιονίκης, Γιώργος Καπελλάκης, ο Δήμαρχος Ηρακλείου Αττικής, Νίκος Μπάμπαλος, ο Δήμαρχος Ευρώτα, Δήμος Βέρδος, ο επιστημονικός συνεργάτης της ΕΕΤΑΑ, Κωστής Χατζιμωράκης, και ο Παιδίατρος-Αναπτυξιολόγος, Σύμβουλος του Δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης, Δρ. Ανδρέας Πετρόπουλος.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: https://diversity-charter.gr/diversity-in-cities-conference/
