Φορολογικές δηλώσεις: Οι αλλαγές στο Ε1 και το νέο εκκαθαριστικό

Πέρυσι, έσβησε από τα εκκαθαριστικά φορολογίας εισοδήματος η ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Φέτος ήρθε η ώρα να σβήσει και το τέλος επιτηδεύματος για όλα τα φυσικά πρόσωπα, αφήνοντας τα εκκαθαριστικά με δύο μόνο γραμμές φόρου: εκκαθάριση φόρου εισοδήματος και φόρος πολυτελούς διαβίωσης.

Αυτά είναι τα δύο συστατικά των φετινών εκκαθαριστικών (δείτε το έντυπο στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό) που θα εκδίδονται όπως κάθε χρόνο αυτόματα με την υποβολή της δήλωσης, απαιτώντας στη συνέχεια, εφόσον πρόκειται για χρεωστικό εκκαθαριστικό, την πληρωμή του φόρου σε έως οκτώ μηνιαίες δόσεις ή εφάπαξ με εκπτώσεις από 2% έως 4% σε συνάρτηση με τον χρόνο υποβολής της δήλωσης.

• στην κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος,
• την προσθήκη κωδικών για το ψηφιακό τέλος συναλλαγών,
• τις απαλλαγές από τον φόρο εισοδήματος μισθωμάτων κλειστών ακινήτων ή ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, τα οποία μεταφέρονται σε μακροχρόνιες μισθώσεις,
• την απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος φιλοδωρημάτων έως 300 ευρώ τον μήνα, ενώ
• υπάρχουν και διορθώσεις στον πίνακα που αφορά το τεκμαρτό εισόδημα των ελεύθερων επαγγελματιών μετά τις τελευταίες νομοθετικές διευθετήσεις.

Οι αλλαγές αναλυτικά

1. Τέλος επιτηδεύματος. Οι κωδικοί 027-028 στον πίνακα 2 διαγράφηκαν καθώς αφορούσαν στο τέλος επιτηδεύματος το οποίο έχει καταργηθεί για όλα τα φυσικά πρόσωπα με επιχειρηματική δραστηριότητα (και όσους αμείβονται με μπλοκάκι) από το φορολογικό έτος 2024 και εφεξής.

2. Ψηφιακό τέλος συναλλαγών. Μετά την αντικατάσταση του χαρτοσήμου από το ψηφιακό τέλος συναλλαγών, στις περιπτώσεις όπου υπάρχει υποχρέωση καταγραφής του στη φορολογική δήλωση αυτό γίνεται στον πίνακα 4Δ2 και στους κωδικούς 741-742.

3. Απαλλαγές φόρου μισθωμάτων. Στον πίνακα 6 προστέθηκαν οι κωδικοί  119-120 «Απαλλασσόμενο εισόδημα από εκμίσθωση κατοικιών», οι οποίοι προσυμπληρώνονται με το εισόδημα από εκμίσθωση κατοικιών το οποίο απαλλάσσεται του φόρου σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 9 του ν. 5162/2024 ( για όσους ιδιοκτήτες κενών ακινήτων ή ακινήτων σε βραχυχρόνια μίσθωση μεταφέρουν τα ακίνητά τους σε μακροχρόνιες μισθώσεις).

Υπενθυμίζεται ότι εάν εντός της τριετούς περιόδου φοροαπαλλαγής το ακίνητο κενωθεί, παύει να ισχύει η απαλλαγή από το φορολογικό έτος που αυτό γίνεται και πάλι κενό ενώ εάν διατεθεί για βραχυχρόνια μίσθωση, η απαλλαγή παύει να ισχύει από το πρώτο έτος της μίσθωσης.  

Ως διάθεση του ακινήτου για βραχυχρόνια μίσθωση νοείται και η εγγραφή του ή επανεγγραφή του κατόπιν διακοπής του ΑΜΑ στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής. Η απαλλαγή χορηγείται εφόσον κατά τον χρόνο υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος το ακίνητο δεν είναι εγγεγραμμένο στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής.

4. Φιλοδωρήματα. Οι κωδικοί 689-690 και 691-692 οι οποίοι αφορούν στα φιλοδωρήματα και συμπληρώνονται, ανάλογα με το εάν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση. Με διάταξη νόμου η οποία ψηφίστηκε πέρυσι, ορίστηκε  αφορολόγητο έως 300 ευρώ τον μήνα για φιλοδωρήματα που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι (ενδεικτικά σε επιχειρήσεις εστίασης, παροχής υπηρεσιών ατομικής φροντίδας κ.λπ.) με εφαρμογή από 1η Νοεμβρίου 2024.

Παράλληλα, προβλέφθηκε ότι για το σύνολο του ποσού από φιλοδωρήματα, εργαζόμενοι και εργοδότες απαλλάσσονται από ασφαλιστικές εισφορές (εκτός αν προβλέπεται κάτι διαφορετικό από ατομικές ή συλλογικές Συμβάσεις). 

Ταυτόχρονα, υιοθετήθηκε μια αντικαταχρηστική διάταξη για τυχόν εργοδότες που θα σκεφτούν να μειώσουν τεχνητά τους μισθούς δηλώνοντας μέρος αυτών ως φιλοδωρήματα: Σε περίπτωση μείωσης των τακτικών αποδοχών, με ταυτόχρονη ισόποση αύξηση των αποδοχών από φιλοδωρήματα, ο εργοδότης θα κληθεί να πληρώσει εισφορά 22% επί της μείωσης των τακτικών αποδοχών.

Σημειώνεται ότι τα φιλοδωρήματα άνω του ποσού των τριακοσίων ευρώ μηνιαίως εξακολουθούν να αποτελούν πρόσθετες αποδοχές για τον μισθωτό, οι οποίες φορολογούνται με την παρ. 1 του άρθρου 15 του ν. 4172/2013 (ΚΦΕ) . Η απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος δεν καταλαμβάνει φιλοδωρήματα που καταβάλλονται στους εργαζόμενους ως συγκεκριμένο ποσοστό του μισθού ή ημερομισθίου, ή σταθερό ποσό με βάση όρο ατομικής συμφωνίας, σύμβασης εργασίας ή συλλογικής σύμβασης ή διαιτητικής απόφασης και εισπράττονται τακτικά, επαυξάνοντας τις αποδοχές τους.

5. Τεκμαρτά εισοδήματα. Στον πίνακα της ανάλυσης του προσδιορισμού του ελάχιστου (τεκμαρτού) ποσού καθαρού εισοδήματος των ατομικών επιχειρήσεων έγιναν οι απαραίτητες τροποποιήσεις για να ενσωματωθούν οι αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού του εισοδήματος, σύμφωνα  με το άρθρο 6 του ν. 5162/2024.

Στον ίδιο πίνακα προστέθηκε και η περίπτωση της μείωσης κατά το ήμισυ του ελάχιστου ποσού καθαρού εισοδήματος για όσους έχουν «Επαγγελματική έδρα και κύρια κατοικία σε οικισμό με πληθυσμό μικρότερο των πεντακοσίων (500) κατοίκων ή σε δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μικρότερο των χιλίων πεντακοσίων (1.500) κατοίκων, εξαιρουμένων των δημοτικών κοινοτήτων που βρίσκονται στην Περιφέρεια Αττικής (πλην της Περιφερειακής Ενότητας Νήσων).

Οι δόσεις

 Σύμφωνα με την απόφαση του Γ. Πιτσιλή, η καταβολή του φόρου των εκκαθαριστικών φορολογίας εισοδήματος γίνεται σε οκτώ ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου και οι υπόλοιπες επτά μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των επόμενων επτά μηνών.

 Όταν ο φόρος που οφείλεται με βάση την εμπρόθεσμη δήλωση καταβάλλεται μέχρι την καταληκτική ημερομηνία καταβολής της πρώτης δόσης, παρέχεται στο συνολικό ποσό του φόρου και των λοιπών συμβεβαιούμενων με αυτόν οφειλών έκπτωση:

• 4%, εφόσον η δήλωση υποβληθεί μέχρι την 30ή Απριλίου,
• 3%, εφόσον η δήλωση υποβληθεί μέχρι τη 15η Ιουνίου και
• 2%  εφόσον η δήλωση υποβληθεί μέχρι τη 15η Ιουλίου.

Στους φορολογούμενους που συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που τηρούν απλογραφικά βιβλία παρέχεται έκπτωση 4% στο συνολικό ποσό του φόρου και των λοιπών συμβεβαιούμενων με αυτόν οφειλών, εφόσον η δήλωση υποβληθεί μέχρι την 30ή Απριλίου, 3% εφόσον η δήλωση υποβληθεί μέχρι τη 15η Ιουνίου και 2% εφόσον η δήλωση υποβληθεί μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου και ο φόρος που οφείλεται καταβληθεί μέχρι την καταληκτική ημερομηνία καταβολής της πρώτης δόσης.

Εάν υποβληθεί εμπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση από την οποία προκύπτει επιπλέον ποσό φόρου προς καταβολή, θα παρέχεται στο επιπλέον αυτό ποσό η έκπτωση που ισχύει κατά τον χρόνο υποβολής της τροποποιητικής δήλωσης.

Τα ανωτέρω δεν καταλαμβάνουν τα φυσικά πρόσωπα που έχουν υπαχθεί στην εναλλακτική φορολόγηση εισοδήματος του άρθρου 5Β ΚΦΕ για το εισόδημα που προκύπτει στην αλλοδαπή. Ο φόρος του άρθρου 5Β, για το εν λόγω εισόδημα, καταβάλλεται σε μία δόση μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου εκάστου έτους και δεν συμψηφίζεται με άλλες φορολογικές υποχρεώσεις ή τυχόν πιστωτικά υπόλοιπα του προσώπου που έχει υπαχθεί στις συγκεκριμένες διατάξεις.

Με την καταβολή του φόρου αυτού εξαντλείται κάθε φορολογική υποχρέωση του φυσικού προσώπου για το εισόδημα αυτό. Επί του φόρου που προκύπτει κατ’ εφαρμογή του άρθρου 5Β για το εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης από επιχειρηματική δραστηριότητα, δεν βεβαιώνεται η προβλεπόμενη από το άρθρο 69 ΚΦΕ προκαταβολή φόρου.