Φεστιβάλ Επιδαύρου 2025: Λαμπρή επέτειος - Σπουδαίες παραστάσεις
Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου παρουσίασε τις παραστάσεις στα δύο Αρχαία Θέατρα στην Αργολίδα ενώ το συνολικό πρόγραμμα όλων των χώρων του Φεστιβάλ θα ανακοινωθεί σε Συνέντευξη Τύπου που θα ακολουθήσει στις αρχές Απριλίου.
Το επετειακό πρόγραμμα της Επιδαύρου 2025 περιλαμβάνει παγκόσμιες πρεμιέρες, σπουδαίες συμπαραγωγές, ειδικές αναθέσεις, αξεπέραστα κλασικά κείμενα σε σύγχρονη ανάγνωση, νέες δημιουργίες και κορυφαία ονόματα της ελληνικής και διεθνούς σκηνής. Περιλαμβάνει επίσης μία συνεργασία-έκπληξη με την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, καθώς και μία μεγαλειώδη συναυλία με μία από τις πιο περιζήτητες συμφωνικές ορχήστρες στον κόσμο, γεγονός εξαιρετικά σπάνιο για το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Είναι ένα «χορταστικό», εορταστικό πρόγραμμα, που θα προκαλέσει αίσθηση αλλά θα μας δημιουργήσει και «διλήμματα», καθώς δεν θα ξέρουμε ποια παράσταση να πρωτοδιαλέξουμε!
Αναφερόμενος στην ιδιαίτερη φυσιογνωμία του φετινού προγράμματος, ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του Φεστιβάλ Δημήτρης Πασσάς, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Φθάσαμε αισίως σε μία χρονιά που συμπίπτει με την συμπλήρωση 70 ετών από τη σύσταση του θεσμού. Αποφασίσαμε λοιπόν το πρόγραμμα αυτής της χρονιάς να είναι πραγματικά ξεχωριστό και να τιμά με πανηγυρικό τρόπο όλη την διαδρομή του Φεστιβάλ από το 1955 μέχρι σήμερα. Με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και τη γενναιόδωρη προσφορά των δωρητών και των χορηγών μας, έχουμε την πεποίθηση ότι θα ανταποκριθούμε στις προσδοκίες των φίλων μας, παρουσιάζοντας σημαντικούς καλλιτέχνες με ιστορικό ίχνος στο Φεστιβάλ, χωρίς να εγκαταλείπουμε τις νεωτερικές ιδέες και τους πειραματισμούς που, άλλωστε, βρίσκουν σε ένα τέτοιο θεσμό τον φυσικό τους χώρο».
Στο ίδιο πνεύμα, η Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Κατερίνα Ευαγγελάτου, ξεκινώντας την παρουσίαση του προγράμματος επεσήμανε: «Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου συμπληρώνει φέτος 70 χρόνια λειτουργίας. Αυτά τα 70 χρόνια αδιάκοπης καλλιτεχνικής δραστηριότητας και δημιουργικής συνομιλίας τόσο με την εγχώρια όσο και με τη διεθνή σκηνή επιθυμούμε να τιμήσουμε με μία σειρά ξεχωριστών και μεγάλης κλίμακας έργων τα οποία εντάξαμε στο πρόγραμμά μας».
Μέγας Δωρητής το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ)
Οι φιλόδοξες παραγωγές που παρουσιάστηκαν από την Κατερίνα Ευαγγελάτου, υλοποιούνται φέτος χάρη στη γενναιόδωρη δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ). Ως Μέγας Δωρητής Επετειακού Προγράμματος στην Επίδαυρο, το IΣΝ στηρίζει την παραγωγή τεσσάρων κορυφαίων καλλιτεχνικών γεγονότων που σχεδιάστηκαν με αφορμή την επέτειο των 70 χρόνων και ήδη από τη χθεσινή τους ανακοίνωση προκάλεσαν ιδιαίτερη αίσθηση. Πρόκειται για την τραγωδία Αντιγόνη σε σκηνοθεσία Ulrich Rasche με μία εξαιρετική ομάδα Ελλήνων και Ελληνίδων καλλιτεχνών, τη συναυλία του φημισμένου Θεόδωρου Κουρεντζή με την Utopia Orchestra, το θεατρικό έργο Ο Όρκος της Ευρώπης, σε κείμενο και σκηνοθεσία του Wajdi Mouawad, ενός από τους πιο ενδιαφέροντες σύγχρονους δραματουργούς διεθνώς, με πρωταγωνίστρια την Ζυλιέτ Μπινός, και τη θεατρική σύνθεση Οι Δύο Οιδίποδες σε σκηνοθεσία του Γιάννη Χουβαρδά, που φέτος γιορτάζει 50 χρόνια συνεχούς παρουσίας στο Θέατρο.
«Χάρη σε αυτή την πολύτιμη αρωγή και ευγενική στήριξη», τόνισε η κ. Ευαγγελάτου, «πραγματοποιούμε φέτος σπουδαίες παραγωγές και συμπαραγωγές, παρουσιάζοντας στο κοινό της Επιδαύρου κορυφαίους Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες από το χώρο του θεάτρου και της λόγιας μουσικής. Εκφράζουμε τις πιο θερμές ευχαριστίες μας για αυτήν τη μεγάλη δωρεά, η οποία σηματοδοτεί κι εγκαινιάζει μια νέα συνεργασία του Φεστιβάλ με το ΙΣΝ, με αφορμή τη μεγάλη γιορτή Πολιτισμού που σχεδιάσαμε για το καλοκαίρι του Επετειακού έτους 2025».
Εκπροσωπώντας τη Διεύθυνση Δωρεών του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), η κα. Ελίνα Κλαριδοπούλου δήλωσε: «Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που συνεργαζόμαστε εκ νέου με το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, στηρίζοντάς το κατά τη φετινή επετειακή χρονιά των 70 του χρόνων. Ανυπομονούμε να ζήσουμε την εμπειρία των εμβληματικών παραγωγών, Ελλήνων και ξένων δημιουργών, που θα γεμίσουν αυτό το καλοκαίρι το Αρχαίο Θέατρο, γιορτάζοντας την ιστορία αλλά και το μέλλον του θεσμού. Η στήριξή μας αποτυπώνει την πεποίθησή μας για τη δύναμη των συνεργασιών, των πολιτιστικών ανταλλαγών και την ενίσχυση της δημιουργικότητας ως πεδία ανανέωσης και προοπτικής για όλους μας, κοινό και δημιουργούς».
Αξίζει να αναφερθεί πως η φετινή συνεργασία έρχεται σε συνέχεια προγενέστερων δωρεών του ΙΣΝ προς το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, και ειδικότερα για την υλοποίηση μεμονωμένων παραγωγών το 2007 και το 2012 αντίστοιχα, και ευρύτερης υποστήριξης του προγράμματος του Φεστιβάλ το 2014.
«Eπίδαυρος σημαίνει Φεστιβάλ»!
Αναφερόμενη στους βασικούς πυλώνες που διατρέχουν το φετινό Φεστιβάλ Επιδαύρου και που αποτελούν τον πυρήνα των στόχων του τα τελευταία χρόνια, η Κατερίνα Ευαγγελάτου ανέφερε: «Επίδαυρος σημαίνει Φεστιβάλ. Και Επίδαυρος σημαίνει Αρχαίο Δράμα. Επίκεντρο του προγραμματισμού μας και σταθερός πρωταγωνιστής παραμένει το Αρχαίο Δράμα και η μετεξέλιξή του μέσα στα χρόνια. Ένας θεσμός με 70 χρόνια ιστορίας οφείλει να έχει στραμμένο το βλέμμα του στο μέλλον, να παίρνει ρίσκα και να τολμάει. Αποστολή μας είναι η σύνδεση της κληρονομιάς του Αρχαίου Δράματος με τις σύγχρονες παραστατικές φόρμες και δραματουργικές αναζητήσεις, και όχι η μουσειακή αναπαράσταση μιας εικασίας για το ποια ήταν κάποτε η μορφή αυτών των έργων/παραστάσεων. Στόχος μας είναι η δημιουργία παραστάσεων που να αφορούν τον σύγχρονο θεατή και να εξελίσσουν την οπτική του – στον κόσμο και στην τέχνη. Προς την επίτευξη αυτού του στόχου, οι τρεις πυλώνες του Φεστιβάλ στην Επίδαυρο είναι ο Κύκλος Contemporary Ancients, η συστηματική πρόσκληση διακεκριμένων σκηνοθετών από το εξωτερικό να εργαστούν με ταλαντούχους ηθοποιούς και καλλιτεχνικούς συντελεστές από την Ελλάδα, και τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα».
Το πρόγραμμα με μια ματιά
Το πρόγραμμα στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου αρχίζει την τελευταία Παρασκευή του Ιουνίου με την παγκόσμια πρεμιέρα της Αντιγόνης του Ulrich Rasche, μία συμπαραγωγή του Φεστιβάλ με το Εθνικό Θέατρο, που θα παρουσιαστεί σε τρεις διαδοχικές βραδιές, Παρασκευή 27, Σάββατο 28 και Κυριακή 29 Ιουνίου -γεγονός εξαιρετικό καθώς οι παραστάσεις στην Επίδαυρο συνηθίζεται να παρουσιάζονται μόνο Παρασκευή και Σάββατο.
Ακολουθούν σημαντικά ονόματα του ελληνικού και διεθνούς θεάτρου: Δημήτρης Τάρλοου με την Ηλέκτρα του Σοφοκλή, Μιχαήλ Μαρμαρινός με τον Ξένο – Μια επιστροφή στις πηγές: Επίσκεψη σε τρεις ραψωδίες της Οδύσσειας, Γιάννης Χουβαρδάς με τους Δύο Οιδίποδες – σύνθεση των έργων του Σοφοκλή Οιδίπους Τύραννος και Οιδίπους επί Κολωνώ -, Ουαζντί Μουαουάντ με το έργο Ο Όρκος της Ευρώπης, Μαρία Πρωτόπαπα με την Ανδρομάχη του Ευριπίδη.
Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται το Σάββατο 23 Αυγούστου με ένα ακόμα πολύ ξεχωριστό γεγονός, την επανάληψη της συγκλονιστικής Ορέστειας του Αισχύλου από το Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία Θεόδωρου Τερζόπουλου, που αποτέλεσε ένα από τα κορυφαία γεγονότα της περυσινής θεατρικής χρονιάς.
Ξεχωριστή θέση στο πρόγραμμα 2025 είναι η συναυλία του Θεόδωρου Κουρεντζή με την ορχήστρα UTOPIA σε έργα Γκούσταβ Μάλερ (Συμφωνία αρ. 4 και Τραγούδια για τον θάνατο των παιδιών).
Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου
Το πρόγραμμα στο Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου αρχίζει την Παρασκευή 4 Ιουλίου και ολοκληρώνεται το Σάββατο 30 Αυγούστου. Σημαντικοί σύγχρονοι καλλιτέχνες και σημαντικές καλλιτέχνιδες (Όλια Λαζαρίδου, Χρήστος Στέργιογλου, Αλέξανδρος-Δράκος Κτιστάκης, Γιάννης Σκουρλέτης και οι συγγραφείς Άρης Αλεξανδρής και Γιάννης Παλαβός) θα παρουσιάσουν νέα έργα εμπνευσμένα από το Αρχαίο Δράμα στον κύκλο Contemporary Ancients, που συνεχίζεται για 5η χρονιά. Στον ίδιο κύκλο περιλαμβάνεται εξάλλου και η σπονδυλωτή ταινία Ηλέκτρα 7, σε σύμπραξη με τη Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου και σε σκηνοθεσία του Παναγιώτη Χριστόπουλου, εμπνευσμένη από την Ηλέκτρα του Σοφοκλή, την οποία σκηνοθετούν επτά διαφορετικοί σκηνοθέτες. Η ταινία πραγματοποιείται σε παραγωγή του Φεστιβάλ με ευγενική χορηγία της ΔΕΗ.
Το πρόγραμμα του Μικρού Θεάτρου Αρχαίας Επιδαύρου για τον Αύγουστο είναι αμιγώς μουσικό και θα ανακοινωθεί προσεχώς μαζί με το πρόγραμμα του Φεστιβάλ στην Αθήνα.
Ο εκθεσιακός χώρος της Αρχαίας Επιδαύρου θα φιλοξενήσει φέτος την έκθεση Αντιγόνη. Νόμος και Ανυπακοή, στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικτύου Αρχαίου Δράματος με αφορμή την παγκόσμια πρεμιέρα της παράστασης Αντιγόνη, συμπαραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου και του Εθνικού Θεάτρου, σε σκηνοθεσία του Ούλριχ Ράσε. (Διάρκεια έκθεσης: 27 Ιουνίου - 23 Αυγούστου).
Με τα λόγια των δημιουργών
Στη Συνέντευξη Τύπου, εκτός από τους εκπροσώπους των ΜΜΕ και συνεργάτες του Φεστιβάλ, παρευρέθηκαν και οι δημιουργοί καθώς και καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες που συμμετέχουν στις παραστάσεις της Επιδαύρου. Από το εξωτερικό, απηύθυναν χαιρετισμό με video ο Ulrich Rasche και ο Wajdi Mouawad.
Στο δικό του video, ο δημιουργός της παράστασης Ο Όρκος της Ευρώπης Wajdi Mouawad, όπου πρωταγωνιστεί η διάσημη Γαλλίδα ηθοποιός Juliette Binoche, δήλωσε: «Η σχέση μου με την ελληνική τραγωδία είναι πολύ παλιά. Στην πραγματικότητα, αυτή η σχέση είναι που με ώθησε να ασχοληθώ με το θέατρο. Τα περισσότερα από τα έργα που έχω γράψει έχουν πάντα αντλήσει την έμπνευσή τους από τις ελληνικές τραγωδίες. Tο να λάβω αυτήν την πρόσκληση ήταν εξαιρετικά συγκινητικό και δεν μπορούσα να την αρνηθώ. Επιπλέον, η δυνατότητα να γνωρίσω έναν χώρο όπως η Επίδαυρος, να τον ανακαλύψω μαζί με τους ηθοποιούς μου και να δω πώς μπορεί να γίνει χώρος συγγραφής, ήταν κάτι που με γοήτευσε. Θα γράψω για αυτόν τον χώρο, έχοντας υπόψη το τοπίο και τη σχέση της σκηνής με το κοινό».
Ο Ulrich Rasche, δημιουργός της παράστασης Αντιγόνη, στο video που μας έστειλε, ανέφερε μεταξύ άλλων: «Πάντοτε ονειρευόμουν να ανεβάσω στην Επίδαυρο την Αντιγόνη του Σοφοκλή. Ίσως ακουστεί κάπως παράξενο, αλλά η επιλογή μου δεν είχε να κάνει τόσο με τον χαρακτήρα της ίδιας της Αντιγόνης όσο με τη φιγούρα του βασιλιά Κρέοντα. Η Αντιγόνη, όπως γνωρίζουμε, είναι η ηρωίδα του έργου. Αντιστέκεται στην αυταρχική εξουσία του βασιλιά. Προτάσσει τις δικές της ιδέες για το τι πρέπει να συμβεί. Η δύναμη και η αντίστασή της απέναντι στην εξουσία είναι αξιοθαύμαστες. Αλλά μήπως δεν ζούμε σήμερα σε μια κοινωνία όπου είναι πανεύκολο για όλους να παριστάνουν τις ηρωίδες ή τους ήρωες, να μιλούν και να πράττουν με τα δικά τους μέτρα και σταθμά; Μήπως πολλές φορές ξεχνάμε ότι αποστολή του Κρέοντα ως βασιλιά είναι να υπερασπίζεται το κράτος και τους νόμους; Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να ρίξουμε μια ματιά στον βασιλιά και στα επιχειρήματά του, που διατυπώνονται τόσο εύστοχα από τον Σοφοκλή στην τραγωδία».
Αναφερόμενος στις τρεις ραψωδίες της Οδύσσειας (ζ-η-θ) που θα ανεβάσει σε παράσταση με τίτλο Ο ξένος Μια επιστροφή στις πηγές : Επίσκεψη σε τρεις ραψωδίες της Οδύσσειας, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός αναρωτήθηκε: «Τι μπορεί να μας διδάξει σήμερα η Εποχή του Χαλκού; Γιατί περί αυτού πρόκειται. Για 1360 στίχους περίπου παρακολουθούμε την περιπέτεια ενός ξένου, πεταμένου σε ένα ακρογιάλι. Βρέθηκε σε μια ακροθαλασσιά που δεν την επέλεξε, […] σε μια χώρα που δεν είναι φιλική προς τους ξένους, και σ’ όλο αυτό το διάστημα ψάχνει να ανακαλύψει το σώμα του, το μέλλον του και το όνομά του.[…] νομίζουμε ότι ξέρουμε το έπος αλλά ευτυχώς δεν το ξέρουμε, είναι ανεξάντλητο».
Ο Γιάννης Χουβαρδάς, σκηνοθέτης της παράστασης Οι Δύο Οιδίποδες, επεσήμανε ότι η κεντρική ιδέα του έργου, το οποίο είναι ακόμα στο στάδιο της συγγραφής, περιστρέφεται γύρω από «μία οικογένεια που φθάνει σε έναν τόπο για να θάψει τον γενάρχη της που δεν έχει ακόμα πεθάνει. Και όλα όσα έχουν συμβεί στο παρελθόν επιστρέφουν».
Μεταφέροντάς μας στον κόσμο της Ηλέκτρας, ο Δημήτρης Τάρλοου επεσήμανε ότι «Η Ηλέκτρα του Σοφοκλή δεν είναι απλώς μία ιστορία εκδίκησης. Είναι μια τραγωδία για το βάρος της κληρονομιάς. Για τον αντίκτυπο των επιλογών μας. Και για την αδυναμία του ανθρώπου να ξεφύγει από τη μοίρα του – ή από τα πάθη του. Αυτός ακριβώς ο κόσμος ο οποίος είναι αντιφατικός και βασανιστικός θα ζωντανέψει στη σκηνή».
Μιλώντας για την Ανδρομάχη, η Μαρία Πρωτόπαπα, έδωσε τη δική της ανάγνωση του έργου του Ευριπίδη: «Σε αυτό το έργο ο Ευριπίδης, αυτό που ψάχνει, νομίζω, αυτό που κάνει δηλαδή σαν αυτοκριτική, είναι ότι πρέπει να κοιτάμε λίγο τα κριτήρια με τα οποία επιλέγουμε ηγέτες, συμμάχους, συζύγους, και φίλους. Κι έπειτα ότι πρέπει να προσέχουμε επίσης με ποιο τρόπο διαχειριζόμαστε τον εαυτό μας, το σπίτι μας, και την πολιτεία ή τέλος πάντων τον ρόλο που ο καθένας μας έχει αναλάβει».
