Ωτόρροια στα παιδιά

Είμαστε στη μέση του καλοκαιριού, τα παιδιά κολυμπούν στη θάλασσα και στις πισίνες, τι προβλήματα θα μπορούσαν να προκύψουν που θα χρειαστούν την δική σας εκτίμηση; (αυτιά, μύτη, στόμα, λάρυγγας). 

Αυτή την περίοδο τα πιο συχνά προβλήματα που αφορούν και χρειάζονται εξέταση από τον ειδικό Παιδο ΩΡΛ ,είναι τα αυτιά γι’ αυτό και θα μιλήσουμε για την πιο συχνή κατάσταση που λέγεται ΩΤΟΡΡΟΙΑ.

Τι είναι η ωτόρροια;

Κατ’ αρχήν να διευκρινίσω ότι συνήθως όλα σχεδόν τα παιδιά (όπως κ όλοι μας) βγάζουν ένα υποκίτρινο -καφεοειδές υγρό που είναι το φυσιολογικό ‘’κεράκι ‘’ και καθαρίζεται εύκολα.

Ωτόρροια επομένως είναι η εκροή υγρού από το αυτί ο πόρος είναι γεμάτος τρέχει προς τα έξω και σε σοβαρές καταστάσεις,  λερώνει τα μαλλιά το πρόσωπο κ το μαξιλάρι.

Έχει διάφορες αποχρώσεις, διαφορετική υφή (πυκνόρρευστο-παχύρευστο) και οσμή (δύσοσμο-άοσμο).

Μπορεί να συνοδεύεται με πόνο ή πυρετό, συνήθως όμως είναι ‘’αθόρυβη‘’(χωρίς συμπτώματα).

Ποια μπορεί να είναι η αιτία;

Πολλές και διαφορετικές (με την ανατομική έννοια) όπως θα δούμε στη συνέχεια.

Μπορεί να προέρχεται από:

Α. Tο Εξωτερικό τμήμα του αυτιού: Εξωτερική ωτίτιδα, Μυκητιάσεις, Δερματίτιδες έξω ακουστικού πόρου.

Αυτές οι καταστάσεις είναι χαρακτηριστικές του καλοκαιριού γιατί ευνοούνται από την υγρασία (θαλασσινά μπάνια και ιδίως μπάνια στις πισίνες).

Η πιο συχνή είναι η  εξωτερική ωτίτιδα με χαρακτηριστικό πόνο και ωτόρροια (Δεν μπορείς να του αγγίξεις το αυτί - πονάει όταν προσπαθείς να του φορέσεις την μπλούζα).

Β. Το Μεσαίο τμήμα του αυτιού:    

Ι. Οξείες παθήσεις

Οξεία Μέση Ωτίτιδα πού καταλήγει σε  ρήξη του τυμπάνου  (φυσιολογική κατάληξη της νόσου αν ο οργανισμός δεν έχει την άμυνα να την αντιμετωπίσει ή αν δεν προλάβει να δράσει το αντιβιοτικό) συνήθως  προηγείται πόνος στο αυτί και πιθανόν πυρετός.

Μια άλλη κατάσταση που πρέπει να ξεχωρίσουμε (γιατί έχει παρόμοια συμπτώματα) είναι

Η Φυσαλιδώδης Μυριγγίτιδα  δηλαδή παρουσιάζει φυσαλίδες στην επιφάνεια του τυμπάνου που προκαλούν ιδιαίτερο πόνο.

Είναι χαρακτηριστικό και στις δύο περιπτώσεις ότι το παιδί ανακουφίζεται όταν παρουσιάσει την ωτόρροια. Είναι πιο συχνές τον χειμώνα.

ΙΙ. Χρόνιες Παθήσεις

Χρόνια Μέση Ωτίτιδα

Γνωστά  ρήγματα (τρύπες) του τυμπάνου (με η χωρίς υποκείμενη συνοδό παθολογία).

Παθολογικές καταστάσεις (χολοστεατωμα), όταν βρίσκονται σε έξαρση.

Σωληνίσκοι Αερισμού (tubes) .Τα γνωστά σωληνάκια που τοποθετούνται με μυριγγοτομή λόγω μακράς παραμονής του υγρού στο μέσο αυτί.

Σε μικρό ποσοστό μπορεί να παρουσιάσουν ωτόρροια.

Γ. Τραύματα κεφαλής. Μετά από τραυματισμό της κεφαλής η ωτόρροια (συνήθως διαυγής) είναι ενδεικτική σοβαρής κατάστασης που χρήζει προσεκτικής αντιμετώπισης (σε συνεργασία με νευροχειρουργό).

Πότε και πως αντιμετωπίζεται η ωτόρροια.

Κάθε ωτόρροια πρέπει να ελέγχεται -ιδιαίτερα αν είναι σιωπηλή δηλαδή δεν έχει έντονα συμπτώματα (πόνο, πυρετό).

Εδώ είναι σημαντικός ο ρόλος του ειδικού Παιδο ΩτοΡινοΛαρυγγολόγου.

Ο γιατρός αφού θα καθαρίσει προσεκτικά το αυτί (που συνήθως είναι γεμάτο με υγρό) θα μπορέσει να διαγνώσει πιο είναι το πρόβλημα .

Ίσως σε κάποιες πιο σοβαρές περιπτώσεις χρειαστεί να ζητήσει κάποιες εξετάσεις (πχ αξονική ή μαγνητική τομογραφία).

Στη συνέχεια θα χορηγήσει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.

Συνήθως οι τοπικές σταγόνες σε συνδυασμό με τον επιμελή καθαρισμό αρκούν. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθεί και αγωγή από το στόμα (ή ενδοφλέβια).

Η λήψη καλλιέργειας είναι απαραίτητη;

Όχι πάντα γιατί ο έξω ακουστικός πόρος είναι αποικισμένος με αρκετούς μικροοργανισμούς (φυσιολογικά). Θα μπορούσε να βοηθήσει σε περιπτώσεις οξείας μέσης ωτίτιδας ή σε έξαρση χρόνιας μέσης ωτίτιδας πριν την χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, αλλά χρειάζεται ιδιαίτερη τεχνική κατά την λήψη του υγρού.

Τι προτείνετε για τις προφυλάξεις στα παιδιά με σωληνίσκους αερισμού του μέσου τός (σωληνάκια);

Οι σύγχρονες μελέτες αναφέρουν ότι δεν πρέπει να είμαστε τόσο αυστηροί με τις προφυλάξεις από το νερό. Γενικά η ωτόρροια στα παιδιά με σωληνάκια αντιμετωπίζεται με τοπικές σταγόνες αντιβιοτικού με ή χωρίς κορτιζόνη.

Πότε ανησυχούμε σε περιπτώσεις ωτόρροιας;

Κατ’ αρχήν όταν έχει προηγηθεί τραυματισμός της κεφαλής.

Όταν συνδυάζεται με έντονο πόνο και πυρετό.

Και όταν έχουν ήδη χορηγηθεί ωτικές σταγόνες και η ωτόρροια επιμένει και τα συμπτώματα επιδεινώνονται.

Τι συμβουλεύετε τους γονείς;

Σε κάθε περίπτωση που τρέξει το αυτί του παιδιού τους να ζητήσουν άμεσα τη συμβουλή του Παιδο ΩΡΛ διότι έτσι μπορεί να προληφθούν καταστάσεις πού δυνητικά εξελίσσονται σε σοβαρές, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, παρ‘ όλο που οι περισσότερες είναι ήπιες και αντιμετωπίζονται με ωτικές σταγόνες.

*Άρθρο του Μιχαήλ Τσακανίκου, Παιδο – ΩτοΡινοΛαρυγγολόγου, Συντονιστή – Διευθυντή Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής Ωτορινολαρυγγολογίας ΜΗΤΕΡΑ.