Πώς δημιουργούνται πέτρες στα νεφρά και πώς αντιμετωπίζονται;
Λίθο ή αλλιώς πέτρα νεφρού ονομάζουμε μια σκληρή μάζα η οποία αρχικά σχηματίζεται από κρυστάλλους που καθιζάνουν στα ούρα, στην περιοχή του νεφρού.
«Με τον όρο λιθίαση ονομάζουμε την παρουσία ενός ή περισσοτέρων λίθων σε οποιοδήποτε σημείο της αποχετευτικής μοίρας του ουροποιητικού, καθώς μπορεί να βρίσκονται σε διαφορετικά σημεία, όπως στους νεφρούς, στους ουρητήρες, στην ίδια την ουροδόχο κύστη ή ακόμη και στην ουρήθρα. Οι λίθοι που έχουν μέγεθος μικρότερο των 5 χιλιοστών συνήθως αποβάλλονται αυτόματα, με την ούρηση. Αν δεν αποβληθούν ή αν έχουν μεγαλύτερο μέγεθος παραμένουν στον ουρητήρα και τότε προκαλούν πόνο, τον λεγόμενο κολικό νεφρού.
Τα μεγέθη των λίθων ποικίλουν από λίγα χιλιοστά έως αρκετά εκατοστά, καθώς ορισμένοι μεγαλώνουν σε μέγεθος μέσα στο νεφρό. Ενώ υπάρχουν και οι λεγόμενοι «κοραλλιογενείς λίθοι» που καταλαμβάνουν ολόκληρο το αποχετευτικό σύστημα του νεφρού, την πύελο και τους κάλυκες, σχηματίζοντας εκμαγείο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η λιθίαση συναντάται συχνότερα σε άντρες και σε ηλικίες μεταξύ 20 και 60 ετών, ενώ περίπου το 25% των ασθενών αναφέρει ιστορικό λιθίασης στο στενό οικογενειακό του περιβάλλον» αναφέρει η κ. Ματίνα Βλάχου Διευθύντρια Ουρολόγος στο Metropolitan Hospital.
«Ο λίθος του νεφρού ή του ουρητήρα είναι μία συχνή πάθηση, καθώς περίπου ένας στους δέκα ανθρώπους θα εμφανίσει λίθο τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του. Στη Νότια Ευρώπη και στις θερμότερες χώρες εμφανίζεται ακόμη συχνότερα, με τους άνδρες να εμφανίζουν πιο συχνά λίθους σε αναλογία 3 προς 1. Η αναλογία αυτή τείνει να μεταβάλλεται εξαιτίας των αλλαγών στην καθημερινότητα και τη διατροφή», συμπληρώνει.
Ποιες αιτίες συμβάλλουν στην εμφάνιση της λιθίασης;
Η λιθίαση μπορεί να δημιουργηθεί είτε τυχαία είτε από κάποιο αίτιο καμιά φορά αναπάντεχο. Μια περίοδος αφυδάτωσης, μία παρατεταμένη κατάκλιση ή κάποιες παθήσεις του εντέρου είναι μερικές συνηθισμένες καταστάσεις που όμως μπορεί να προκαλέσουν λιθίαση.
Άλλες αιτίες μπορεί να είναι:
- Αφυδάτωση
- Διατροφικές συνήθειες
- Ανωμαλίες του ουροποιητικού που δημιουργούν απόφραξη της ροής των ούρων, όπως στένωση του ουρητήρα, σπογγοειδής ή πεταλοειδής νεφρός, ουρητηροκήλη και νεφρασβέστωση
- Αποφρακτικές νόσοι του ουροποιητικού, όπως η υπερπλασία προστάτη
- Αύξηση ουσιών στο αίμα και στα ούρα, όπως το ασβέστιο, το ουρικό οξύ και η κυστίνη
- Παθήσεις του θυρεοειδούς και κυρίως των παραθυρεοειδών αδένων
- Λήψη σκευασμάτων ασβεστίου
- Οικογενειακό ιστορικό λιθίασης
- Λοίμωξη του ουροποιητικού
- Γαστρεντερικές παθήσεις, όπως νηστιδοειλεϊκή παράκαμψη, εντερική εκτομή, νόσος του Crohn, παθήσεις δυσαπορρόφησης, εκτροπή των ούρων
- Σαρκοείδωση
Ποια είναι τα συμπτώματα της λιθίασης;
«Όταν μία πέτρα βρίσκεται ψηλά στο νεφρό, συνήθως εμφανίζει σχετικά ήπια συμπτώματα, όπως αίσθημα πόνου στην περιοχή κάτω από τα πλευρά, στη ράχη. Όταν όμως ο λίθος μετακινηθεί μέσα στον ουρητήρα, τότε προκαλείται κολικός νεφρού με έντονο πόνο στη νεφρική χώρα, στο πλάι στην κοιλιά ή και στα γεννητικά όργανα, ο οποίος συνοδεύεται από εφίδρωση, ναυτία ή και έμετο, αίμα στο ούρα, δυσκολία ή πόνο στην ούρηση, ακόμη και πυρετό που καθιστά την κατάσταση επείγουσα. Όταν η πέτρα φύγει και την ουρήσει ο ασθενής, τότε τα συμπτώματα σταματούν.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν φορές που ο πόνος σταματάει, ενώ ο λίθος παραμένει στον ουρητήρα και αποφράσσει το νεφρό. Γι’ αυτό το λόγο συνιστάται πάντοτε μετά από επεισόδιο κολικού, ο ασθενής να υποβάλλεται σε ουρολογικό έλεγχο ώστε να επιβεβαιωθεί η πλήρης αποβολή του λίθου», τονίζει η κ. Βλάχου.
Πώς αντιμετωπίζουμε τη λιθίαση;
«Στο Metropolitan Hospital, συστήνουμε επιμελή διερεύνηση της νόσου, ώστε να ανακαλύψουμε και το είδος αλλά και τη θέση της λιθίασης. Τη σημερινή εποχή και με τις νέες απεικονιστικές δυνατότητες, μπορούμε να εντοπίσουμε το λιθιασικό φορτίο γρήγορα και εύκολα.
Πολλοί ασθενείς ουρούν την πέτρα, ιδιαιτέρως αν είναι μικροί λίθοι ως 3mm που δεν προκαλούν ιδιαίτερη απόφραξη και δεν συνοδεύονται από λοίμωξη. Σε άλλες περιπτώσεις μεγαλύτερων και ενσφηνωμένων λίθων που προκαλούν σημαντική απόφραξη και ιδιαίτερα όταν συνοδεύονται από λοίμωξη, είναι επιβεβλημένη η επεμβατική άρση της απόφραξης, ώστε να αποφευχθούν μόνιμες βλάβες του νεφρού, καθώς και η νοσηρότητα της πάθησης που μπορεί να απειλήσει τη ζωή του ασθενούς. Σε αυτήν την περίπτωση, με τη χρήση μιας σειράς λεπτών, εύκαμπτων, ατραυματικών ενδοσκοπίων, προσεγγίζουμε τη λιθίαση σε όποια θέση και αν βρίσκεται και ακολούθως, με ειδικά λέιζερ υψηλής ισχύος που μαγνητίζουν τον λίθο, μπορούμε να τον κονιορτοποιήσουμε και να τον απορροφήσουμε.
Στο σημείο αυτό αξίζει να τονίσουμε ότι πάρα το γεγονός ότι η λιθίαση ακούγεται σαν μία συχνή κατάσταση, η θέση το μέγεθος και η σκληρότητα της πέτρας μπορεί να απαιτήσει ιδιαίτερα περίπλοκους και εξατομικευμένους χειρισμούς.
Συχνά καλούμαστε να χρησιμοποιήσουμε συνδυασμούς μεθόδων, εκτός των ψηφιακών ενδοσκοπίων και των Laser υψηλής ισχύος με τα οποία μπορούμε να αφαιρέσουμε λίθους υπό όραση ατραυματικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί συνδυαστικά και το πιο σύγχρονο ρομποτικό σύστημα Da Vinci Si, πραγματοποιώντας ελάχιστα επεμβατικά και αναίμακτα δύσκολες επεμβάσεις», καταλήγει η κ Βλάχου.
*To Metropolitan Hospital διαθέτει μια πρότυπη, πλήρως εξοπλισμένη και οργανωμένη Ουρολογική Κλινική, με έμπειρο και άριστα καταρτισμένο επιστημονικό και νοσηλευτικό προσωπικό, καθώς και προηγμένης τεχνολογίας εξοπλισμό. Στην κλινική μας, αντιμετωπίζεται επιτυχώς όλο το φάσμα της λιθίασης του ουροποιητικού αλλά κυρίως προσεγγίζεται η αιτία της λιθίασης ώστε να μειωθεί σημαντικά ο κίνδυνος επανεμφάνισής της.
