Ολική αρθροπλαστική ισχίου: μέθοδος ASI

 Η ολική αρθροπλαστική του ισχίου, είναι μια από τις πιο επιτυχημένες και αποτελεσματικές χειρουργικές πράξεις.

Ο όρος αρθρίτιδα χρησιμοποιείται για να περιγράψει την φθορά του αρθρικού χόνδρου. Η άρθρωση του ισχίου αποτελείται από το μηριαίο οστό που καταλήγει στην κεφαλή η οποία αρθρώνεται με μία κοιλότητα της λεκάνης, που ονομάζεται κοτύλη. Οι δυο αυτές επιφάνειες καλύπτονται από μαλακό ιστό, που ονομάζεται χόνδρος ο οποίος βοηθάει στην απορρόφηση των κραδασμών και στην ομαλή-ανώδυνη λειτουργία της άρθρωσης. Όταν ο χόνδρος φθείρεται και τα οστά έρχονται σε επαφή μιλάμε για αρθρίτιδα του ισχίου. Εξαιτίας της φθοράς του χόνδρου προκαλούνται τριβές και περιορισμός κατά την κίνηση, δημιουργούνται οστικές προεκβολές (τα οστεόφυτα) και τελικά ο ασθενής πονά. Οι αιτίες της αρθρίτιδας είναι ποικίλες: ιδιοπαθής, η ηλικία, το αυξημένο βάρος, η οστεονέκρωση, ένα παλαιό τραύμα- κάταγμα ,τα αυτοάνοσα νοσήματα π.χ. ρευματοειδής αρθρίτιδα ή άλλες φλεγμονώδεις αρθρίτιδες.

Η αρθρίτιδα είναι μια πάθηση μη αναστρέψιμη και η συντηρητική θεραπεία μπορεί μόνο να επιβραδύνει την εξέλιξή ή να βελτιώσει παροδικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.  

Θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας του ισχίου

Η θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας του ισχίου αφορά την μείωση του πόνου και τη βελτίωση της κινητικότητας της άρθρωσης. Αρχικά η θεραπεία είναι συντηρητική: λήψη φαρμάκων  (παρακεταμόλη ή Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη), παγοθεραπεία, ασκήσεις ενδυνάμωσης, φυσιοθεραπεία ή έγχυση ουσιών εντός της  άρθρωσης. Όταν τα συμπτώματα προχωρήσουν και «χαλάει» η καθημερινή ποιότητα ζωής του ασθενή, η χειρουργική επέμβαση είναι η μόνη λύση.  Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει την τοποθέτηση μιας τεχνητής άρθρωσης η οποία αντικαθιστά την φθαρμένη (πρόθεση). Η επέμβαση ονομάζεται ολική αρθροπλαστική ισχίου.

Κατά την επέμβαση ο ορθοπεδικός αφαιρεί τις περιοχές που έχουν υποστεί βλάβη και τις αντικαθιστά με τεχνητά μέρη που εξασφαλίζουν την ανώδυνη και σωστή λειτουργία της άρθρωσης. Ο χειρουργός «κόβει», βάσει προηγούμενων υπολογισμών, το ανώτερο τμήμα του μηριαίου (κεφαλή μηριαίου), που παρουσιάζει φθορά του χόνδρου και το αφαιρεί. Στη συνέχεια με ειδικές ράσπες δημιουργεί στο εσωτερικό του μηριαίου οστού ένα τούνελ και τοποθετεί τη μηριαία πρόθεση. Το ίδιο κάνει και στην κοιλότητα της λεκάνης, δηλαδή στην κοτύλη, ώστε να εφαρμόζει απόλυτα και εκεί η νέα πρόθεση.

Ποιες είναι οι ενδείξεις της αρθροπλαστικής ισχίου;

Βασικό σύμπτωμα είναι ο πόνος που εστιάζεται στη βουβωνική περιοχή. Η άρθρωση γίνεται δύσκαμπτη, δυσλειτουργική στις στροφικές κινήσεις (δυσκολία να βάλει κάποιος τα παπούτσια ή τις κάλτσες του), ενώ συχνά συνυπάρχει χωλότητα και αστάθεια. Σταδιακά προκαλούνται προβλήματα στο γόνατο, στη σπονδυλική στήλη ή στο άλλο ισχίο. Η ολική αρθροπλαστική ισχίου γίνεται για:

1. τον πόνο, την χωλότητα ή την αστάθεια.
2. για να προστατέψουμε τις άλλες αρθρώσεις.
3. για να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής.

Στην ακτινογραφία υπάρχει σημαντική ελάττωση του «διαστήματος» ανάμεσα στην κεφαλή του μηριαίου και στην κοτύλη, κύστεις ή οστεόφυτα.

Πλεονεκτήματα της ελάχιστα επεμβατικής μεθόδου ASI

1. Μικρότερη τομή, καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.
2. Ειδική πρόσθια προσπέλαση που δεν τραυματίζει τους  υποκείμενους ιστούς (μυς, τένοντες).
3. Ακριβής τοποθέτηση προθέσεων υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο.
4. Σχετικά αναίμακτη επέμβαση – συνήθως δεν χρειάζεται μετάγγιση.
5. Μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος.
6. Επιτρέπει ακριβή έλεγχο του μήκους του ποδιού έτσι ώστε να αποκλείεται ο κίνδυνος ανισοσκελίας. 
7. Μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο (1-2 μέρες), γρήγορη κινητοποίηση και φόρτιση του ισχίου.

Σκοπός του χειρουργείου είναι η σωστή (ανατομική) σταθερή τοποθέτηση της πρόθεσης και η ακριβής αναπαραγωγή της εμβιομηχανικής του ισχίου και η «εξισορρόπηση των μαλακών μορίων».

Οι επιπλοκές, αν και σπάνιες σε έμπειρες χειρουργικές ομάδες, μετά από μια ολική αρθροπλαστική ισχίου είναι  (0.5-2%):

• Λοίμωξη
• Εξάρθρημα
• Τραυματισμός νεύρων ή αγγείων
• Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση
• Ανισοσκελία
• Περιπροθετικό κάταγμα

• Εξάλειψη ή σημαντική μείωση του πόνου.
• Βελτίωση της ποιότητας ζωής.
• Επιστροφή στις καθημερινές φυσιολογικές δραστηριότητες και σε αθλήματα χαμηλής έντασης.
• Ύπνο χωρίς πόνο.
• Βελτίωση στη δύναμη του ποδιού σαν αποτέλεσμα της επιστροφής σε πιο φυσιολογικά επίπεδα δραστηριότητας.

*Άρθρο του Παναγιώτη Ι. Κοντοβαζαινίτη, Ορθοπαιδικού Χειρουργού, Διευθυντή Δ’ Ορθοπαιδικής Κλινικής Αθλητικών κακώσεων και Αρθροπλαστικών Γόνατος και Ισχίου (MIS) ΜΗΤΕΡΑ.