Κολπική μαρμαρυγή: Νεότερες τεχνολογίες στην επεμβατική αντιμετώπισή της

Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί την συχνότερη καρδιακή αρρυθμία και χαρακτηρίζεται από  τη γρήγορη, χαοτική δραστηριότητα των κόλπων της καρδιάς.

Με βάση τα ευρήματα από επιδημιολογικές μελέτες, η αρρυθμία αυτή ανευρίσκεται στο γενικό πληθυσμό σε ποσοστό 0,5-1%, ποσοστό το οποίο αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω τα επόμενα χρόνια λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, αλλά και της ευρείας χρήσης νεότερων τεχνολογιών για την ανίχνευσή της.

Η συμπτωματολογία των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή ποικίλει, καθώς ορισμένοι ασθενείς είναι ασυμπτωματικοί, ενώ άλλοι βιώνουν ήπια συμπτώματα, όπως αίσθημα παλμών, κόπωση ή/και σοβαρότερα, όπως  δύσπνοια και συγκοπή. Επιπλέον, η κολπική μαρμαρυγή συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και καρδιακή ανεπάρκεια. Ως εκ τούτου, η θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής και η διατήρηση του φυσιολογικού φλεβοκομβικού ρυθμού είναι ζωτικής σημασίας για τους ασθενείς. Πρωταρχικό θεραπευτικό μέσο για τη μείωση των υποτροπών της κολπικής μαρμαρυγής αποτελεί η επεμβατική μέθοδος της  κατάλυσης («ablation») στην οποία επιχειρείται ηλεκτρική απομόνωση των «αρρυθμιογόνων»  περιοχών της καρδιάς (κυρίως των πνευμονικών φλεβών). Οι πιο διαδεδομένες μέθοδοι  κατάλυσης είναι η χρήση ειδικού καθετήρα εκπομπής υψίσυχνου ρεύματος (RF ablation) και η χρήση καθετήρα μπαλονιού κρυοκατάλυσης (Cryoablation).

Νεότερες τεχνολογίες

Νεότερες τεχνολογίες που εφαρμόζονται στην κατάλυση της κολπικής μαρμαρυγής συμβάλλουν στη βελτίωση της ασφάλειας, της αποτελεσματικότητας αλλά και στη μείωση της διάρκειας της επέμβασης. Παραδείγματα νεότερων τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο στην καθημερινή πρακτική αποτελούν η κατάλυση παλμικού πεδίου - Pulsed Field Ablation (PFA), η πολύ υψηλής ευκρίνειας τρισδιάστατη ηλεκτροανατομική χαρτογράφηση και ο ενδοκαρδιακός υπέρηχος (Intracardiac echocardiography - ICE).

1. Κατάλυση παλμικού πεδίου  - Pulsed Field Ablation (PFA)

Η κατάλυση παλμικού πεδίου - Pulsed Field Ablation (PFA) είναι μια νεότερη τεχνολογία με τη χρήση της οποίας αποδίδονται ηλεκτρικοί παλμοί υψηλής έντασης μέσω ειδικού καθετήρα στο κολπικό μυοκάρδιο για πολύ βραχύ χρονικό διάστημα. Με αυτή τη διαδικασία, η οποία ονομάζεται ηλεκτροπόρωση, δημιουργούνται πολύ μικρές οπές στην κυτταρική μεμβράνη με αποτέλεσμα τη νέκρωση των μυοκαρδιακών κυττάρων και τη διακοπή της επικοινωνίας μεταξύ αριστερού κόλπου και πνευμονικών φλεβών. Επιπλέον, τα κύτταρα της καρδιάς επηρεάζονται πιο εκλεκτικά σε σχέση με τους γύρω ιστούς με όφελος την αποφυγή σοβαρών σπάνιων  επιπλοκών, όπως κολπο-οισοφαγικό συρίγγιο και παράλυση φρενικού νεύρου.

2. Τρισδιάστατη ηλεκτροανατομική χαρτογράφηση πολύ υψηλής ευκρίνειας

Με την εξέλιξη των συστημάτων ηλεκτροανατομικής χαρτογράφησης προσφέρονται σημαντικές πληροφορίες κατά την διάρκεια της κατάλυσης αναφορικά με το είδος/εστία της αρρυθμίας, το υπόστρωμα του αριστερού κόλπου, αλλά και την επιτυχία της επέμβασης. Τα σύγχρονα συστήματα ηλεκτροανατομικής χαρτογράφησης με τη χρήση ειδικών πολυπολικών καθετήρων παρέχουν τρισδιάστατες εικόνες πολύ υψηλής ευκρίνειας, με λεπτομερέστατες πληροφορίες μέσω διαφορετικών χρωμάτων για την πορεία του ερεθίσματος και το μηχανισμό της ταχυκαρδίας (χαρτογράφηση ενεργοποίησης). Επιπλέον, στην ηλεκτροανατομική χαρτογράφηση υποστρώματος τα χρώματα που απεικονίζονται αντιστοιχούν στα δυναμικά του κόλπου παρέχοντας πληροφορίες αναφορικά με τη σύσταση του υποκείμενου ιστού (χαρτογράφηση δυναμικού).

Ενδοκαρδιακός υπέρηχος (ICE)

Η χρήση καθετήρα ενδοκαρδιακού υπέρηχου προσφέρει πληροφορίες σχετικά με την ακριβή ανατομία της καρδιάς του ασθενούς συμβάλλοντας στην επιτυχία, αλλά κυρίως, μεγιστοποιώντας την ασφάλεια της κατάλυσης. Συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα καθετήρα ο οποίος εισέρχεται στην καρδιά μέσω της μηριαίας φλέβας και παρέχει υψηλής ανάλυσης εικόνες των καρδιακών δομών σε πραγματικό χρόνο. Κατά αυτόν τον τρόπο, διευκολύνεται η επέμβαση και ειδικά η διαφραγματοστομία, δηλαδή η παρακέντηση μιας λεπτής μεμβράνης στο μεσοκολπικό διάφραγμα και η μετάβαση των καθετήρων από τον δεξιό στον αριστερό κόλπο. Επιπρόσθετα, συμβάλλει στην παρακολούθηση της θέσης των καθετήρων στην καρδιά κατά την επέμβαση, ενώ παίζει σημαντικό ρόλο στην έγκαιρη διαπίστωση πιθανών επιπλοκών, όπως η περικαρδιακή συλλογή και ο σχηματισμός θρόμβου.

Στο ηλεκτροφυσιολογικό εργαστήριο του ΜΗΤΕΡΑ, η εφαρμογή όλων των τελευταίων τεχνολογικών εξελίξεων στον τομέα της κατάλυσης (“ablation”) συμβάλλει στην αποτελεσματική και ασφαλή επεμβατική αντιμετώπιση ακόμη και σύμπλοκων καρδιακών αρρυθμιών.

*Άρθρο του Στέλιου Τζέη, Καρδιολόγου - Ηλεκτροφυσιολόγου, Διευθυντή Καρδιολογικής Κλινικής Ενηλίκων ΜΗΤΕΡΑ