Εκστρατεία της Καλλίπολης: εκδηλώσεις για τους πεσόντες (εικόνες)

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου συμμετείχε με τον Γενικό Κυβερνήτη της Κοινοπολιτείας της Αυστραλίας David Hurley σε εκδήλωση τιμής και μνήμης, που πραγματοποιήθηκε στη Λήμνο για τους πεσόντες στην Εκστρατεία της Καλλίπολης.

Μετά την κατάθεση στεφάνου στο Κοινοπολιτειακό Κοιμητήριο Μούδρου, η κυρία Σακελλαροπούλου απηύθυνε τον ακόλουθο χαιρετισμό:

«Με συγκίνηση αποτίνουμε φόρο τιμής σε όλους όσους έχασαν τη ζωή τους στην εκστρατεία της Καλλίπολης, στο πλαίσιο ενός πρωτοφανούς, μέχρι εκείνη την εποχή, πολέμου σε κλιμάκωση, έκταση και αιματοχυσία.

Η εκστρατεία αυτή, μια προσπάθεια της Αντάντ να ανακοπεί η προέλαση των Κεντρικών Δυνάμεων και να εξασφαλιστεί θαλάσσια δίοδος προς τη Μεσόγειο για τη Ρωσική Αυτοκρατορία μέσω της διάνοιξης των στενών των Δαρδανελίων, χαρακτηρίστηκε ως ένα από τα μείζονα γεγονότα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Λήμνος ήταν νησί καίριας σημασίας για την εξέλιξη της επιχείρησης και το λιμάνι του Μούδρου χρησιμοποιήθηκε ως ορμητήριο των συμμαχικών δυνάμεων. Αποτέλεσε επίσης κέντρο για την ιατρική περίθαλψη των τραυματιών, καθώς χιλιάδες στρατιώτες νοσηλεύτηκαν εδώ, με τη συνδρομή και Αυστραλών νοσηλευτριών. Και είναι συγκινητικός ο τρόπος που οι κάτοικοι τους υποδέχθηκαν όλους και τους αγκάλιασαν, με αποτέλεσμα να αναπτυχθούν ανάμεσά τους ισχυροί δεσμοί, οι οποίοι έχουν αφήσει ως σήμερα το αποτύπωμά τους.

Η απόβαση στη χερσόνησο από τη ναυτική βάση της νήσου καθυστέρησε δύο ημέρες λόγω κακοκαιρίας, ενώ ήδη είχαν αρχίσει να σημειώνονται απώλειες στα συμμαχικά στρατεύματα, με γνωστότερη εκείνη του Άγγλου ποιητή Ρούπερτ Μπρουκ που πέθανε από σηψαιμία καθ’ οδόν προς την Καλλίπολη και ετάφη στη Σκύρο.

Ανάμεσα σε αυτούς που συμμετείχαν στην Εκστρατεία της Καλλίπολης, ιδιαίτερη θέση κατέχουν οι θρυλικοί ANZAC, τα μέλη του Εκστρατευτικού Σώματος της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας, οι οποίοι, πολύ μακριά από την πατρίδα τους, αψήφησαν τον κίνδυνο με μοναδική αυταπάρνηση. Και μολονότι η εκστρατεία οδηγήθηκε σε οδυνηρή αποτυχία, είχε και ένα μακροπρόθεσμα θετικό αποτέλεσμα: η συμμετοχή του Αυστραλιανού Εκστρατευτικού Σώματος, για πρώτη φορά σε στρατιωτικές επιχειρήσεις της Κοινοπολιτείας, το 1915, λίγα μόνο χρόνια από την σύσταση του ομοσπονδιακού κράτους της Αυστραλίας, ενίσχυσε την εθνική συνοχή και συνείδηση των Αυστραλών.

Ήταν μια σκληρή και βάναυση εποχή, ένας άγριος, αιματηρός πόλεμος. Οι μαρτυρίες που διασώζονται περιγράφουν την απόλυτη φρίκη. Οι ομάδες που συμμετείχαν στην απόβαση στην Καλλίπολη ήταν εντελώς εκτεθειμένες, χωρίς καμία κάλυψη. Οι συνδυασμένες δυνάμεις των ANZAC αντιμετώπιζαν έναν αόρατο εχθρό που γνώριζε πολύ καλά το ανάγλυφο της περιοχής και μπορούσε να εκμεταλλεύεται κάθε πτυχή του εδάφους. Όσοι κατάφερναν να επιβιώσουν μεταφέρονταν στο πρόχειρο νοσοκομείο της Λήμνου, ενώ πολλοί άφησαν σ’ αυτή τη γωνιά του Αιγαίου την τελευταία τους πνοή και αναπαύονται στα συμμαχικά κοιμητήρια του Μούδρου και του Πορτιανού. Με τη θυσία τους έγιναν δικά μας παιδιά, τη μνήμη των οποίων διαφυλάσσουμε με συγκίνηση και ευγνωμοσύνη. Από το 1998, όταν ξεκίνησαν οι εκδηλώσεις μνήμης στο νησί χάρη στην ευαισθησία και την εγρήγορση και των Λημνιών ομογενών μας στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, μνημονεύουμε συνεχώς αυτούς τους γενναίους, που όπως έγραψε ένας Αυστραλός ποιητής το 1919 “διδάξανε τη νιότη μας πώς πρέπει να πεθαίνει”.

Σήμερα, που ένας άλλος πόλεμος μαίνεται στην ήπειρό μας, μετά από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, είναι ακόμη πιο σημαντικό να θυμόμαστε και να τιμάμε τη θυσία όλων εκείνων που υπερασπίστηκαν την ελευθερία, τη δημοκρατία και την ειρηνική συμβίωση των λαών. Η θυσία τους αυξάνει ακόμη περισσότερο το βάρος της δικής μας ευθύνης»

Στη συνέχεια, η Πρόεδρος και ο Γενικός Κυβερνήτης μετέβησαν στην Αυστραλιανή Προβλήτα Μούδρου. Εκεί, σε ειδική τελετή θεμελίωσαν το Μονοπάτι Μνήμης Λήμνου, αφιερωμένο στους πεσόντες του Αυστραλιανού και Νεοζηλανδέζικου Εκστρατευτικού Σώματος (ANZAC), καθώς και στους Αυστραλούς γιατρούς, νοσηλευτές και λοιπό προσωπικό, που υπηρέτησαν στο νησί κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.