Καρκίνος του προστάτη: Νεότερα δεδομένα στην Ακτινοθεραπεία

Η ακτινοθεραπεία αποτελεί ριζική θεραπεία στον καρκίνο του προστάτη, αφορά όλα τα στάδια και όλους τους ασθενείς, ακόμα και εκείνους που δεν μπορούν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση.

Έχει αποδειχθεί ότι έχει τα ίδια αποτελέσματα με την προστατεκτομή ως προς τον τοπικό έλεγχο της νόσου. Το βέλτιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα στην ακτινοθεραπεία επιτυγχάνεται με την αύξηση της δόσης στον προστάτη. Η ενδεδειγμένη ακτινοθεραπευτική τεχνική για την προσέγγιση του προστάτη είναι η IMRT (intensity modulated radiation therapy-διαμορφούμενης ένταση ακτινοθεραπεία) καθώς προκαλεί λιγότερες παρενέργειες στους υγιείς ιστούς για ίδιες δόσεις ακτινοβολίας ενώ παράλληλα μας επιτρέπει να χορηγήσουμε μεγαλύτερες δόσεις αυξάνοντας έτσι την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.

Η ανάγκη για χορήγηση υψηλών δόσεων ακτινοβολίας στην περιοχή της πυέλου προϋποθέτει την χρήση τεχνικών οι οποίες εξασφαλίζουν την ακρίβεια και την επαναληψιμότητα στην στόχευση ώστε να λαμβάνουν τα γειτονικά όργανα την ελάχιστη δυνατή δόση. Τα τελευταία χρόνια η χρήση της τρισδιάστατης απεικόνισης στην καθοδήγηση της ακτινοβολίας (IGRT-image guided radiation therapy) έχει αυξήσει την ακρίβεια στον σχεδιασμό του όγκου από τον ακτινοθεραπευτή, την ακρίβεια στη τοποθέτηση του ασθενούς στο μηχάνημα αλλά και την ακρίβεια στην χορήγηση της ημερήσιας ακτινοθεραπευτικής δόσης. Με αυτόν τον τρόπο έχει αποδειχθεί η δραστική μείωση της τοξικότητας.

Τα κλασικά σχήματα ακτινοθεραπείας διαρκούν 7-8 εβδομάδες συνήθως. Η υποκλασματοποίηση, όπου έχει ένδειξη, προσφέρει προτερήματα όπως o μειωμένος συνολικός χρόνος θεραπείας, άρα και ευκολία στην ολοκλήρωσή της και το  μειωμένο κόστος. Τα παραπάνω έχουν ιδιαίτερη σημασία σε ειδικές ομάδες ασθενών όπως οι ασθενείς με μεγάλη ηλικία, οι ασθενείς με συνοδά νοσήματα αλλά και ασθενείς οι οποίοι μένουν στην επαρχία.

Τέλος, περιορισμένα είναι τα δεδομένα που υπάρχουν για την στερεοτακτική ακτινοθεραπεία στον προστάτη (SBRT). Πρόκειται για το ακτινοθεραπευτικό σχήμα κατά το οποίο χορηγείται ολόκληρη η δόση σε πολύ λίγα κλάσματα (1 έως 5). Οι μελέτες για την στερεοταξία στον προστάτη βρίσκονται σε εξέλιξη αλλά επί του παρόντος φαίνεται ότι είναι μια αποδεκτή εναλλακτική για ασθενείς προσεκτικά επιλεγμένους με χαμηλό ή/και ενδιάμεσο ρίσκο.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι ο καρκίνος του προστάτη μπορεί, όχι μόνο να ελεγχθεί τοπικά, αλλά και να ιαθεί πλήρως, είτε με συνδυασμό θεραπευτικών χειρισμών, είτε με τοπική ακτινοβολία ως μονοθεραπεία.

*Άρθρο της Σοφίας Π. Κοσμίδη, Ακτινοθεραπεύτριας Ογκολόγου, Αναπληρώτριας Διευθύντριας Κέντρου Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας ΥΓΕΙΑ.