Βουβωνοκήλη στα παιδιά: διάγνωση και θεραπεία
Η βουβωνοκήλη είναι από τις συχνότερες χειρουργικές παθήσεις στα παιδιά. Προκύπτει όταν κάποιο από τα περιεχόμενα της κοιλιάς (συνήθως λεπτό έντερο), προβάλλει προς τα έξω στη βουβωνική περιοχή (κάτω πλάγιο μέρος της κοιλιάς).
Ποια είναι η συχνότητα της βουβωνοκήλης στα παιδιά;
Η συχνότητα της βουβωνοκήλης στα τελειόμηνα νεογνά είναι περίπου 5%, ενώ είναι 5 με 10 φορές συχνότερες στα αγόρια. Εμφανίζεται με διπλάσια συχνότητα δεξιά, ενώ και από τις δύο πλευρές (αμφοτερόπλευρη βουβωνοκήλη) παρατηρείται σε περίπου 10% των περιπτώσεων. Είναι συχνότερη σε πρόωρα νεογνά, ενώ οικογενειακό ιστορικό υπάρχει συνήθως σε 10-25% των περιπτώσεων. Εμφανίζεται, επίσης, με αυξημένη συχνότητα σε παιδιά που πάσχουν από κυστική ίνωση, υδροκέφαλο με κοιλιοπεριτοναϊκή παροχέτευση και νόσους του συνδετικού ιστού. Η βουβωνοκήλη μπορεί να διαγνωστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, όμως οι περισσότερες ανακαλύπτονται στον πρώτο χρόνο της ζωής.
Γιατί δημιουργείται η βουβωνοκήλη στα παιδιά;
Η βουβωνοκήλη στα παιδιά είναι συγγενής πάθηση, υπάρχει δηλαδή από τη γέννηση. Δημιουργείται λόγω της ύπαρξης ενός καναλιού, του ελυτροπεριτοναϊκού πόρου. Αυτός είναι μια προέκταση του περιτοναίου, της μεμβράνης που καλύπτει εσωτερικά την κοιλιά και συνοδεύει τους όρχεις στην κάθοδό τους προς το όσχεο κατά την εμβρυική ζωή, ή το στρογγύλο σύνδεσμο της μήτρας προς τα μεγάλα χείλη του αιδοίου στα κορίτσια.
Όταν ο ελυτροπεριτοναϊκός πόρος δεν κλείσει, όπως οφείλει να κάνει φυσιολογικά, δημιουργείται ένα κανάλι (που ονομάζεται σάκος της βουβωνοκήλης) μέσω του οποίου όργανα από το εσωτερικό της κοιλιάς μπορεί να βγαίνουν προς τα έξω (επίπλουν, λεπτό έντερο ή και οι ωοθήκες στα κορίτσια).
Πώς εκδηλώνεται;
Η βουβωνοκήλη εκδηλώνεται ως διόγκωση στη βουβωνική περιοχή. Συνήθως η διάγνωση γίνεται από τους ίδιους τους γονείς κατά την αλλαγή της πάνας, όταν και παρατηρούν ένα φούσκωμα χαμηλά και πλάγια στην κοιλιά ή από τον παιδίατρο κατά τη διάρκεια της κλινικής εξέτασης ρουτίνας.
Η διάγνωση μπαίνει από το ιστορικό και την κλινική εξέταση. Καταστάσεις που αυξάνουν την πίεση στην κοιλιά, όπως το κλάμα, μπορεί να αποκαλύψουν την κήλη. Αυτή θα πρέπει αυτόματα, ή με μικρή πίεση με το χέρι μας να επιστρέφει στην κοιλιά, δηλαδή να ανατάσσεται.
Είναι επικίνδυνη;
Ο κίνδυνος της βουβωνοκήλης είναι η περίσφιξη, ο στραγγαλισμός δηλαδή του οργάνου που προβάλλει μέσα στο βουβωνικό κανάλι, το οποίο δε μπορεί να επιστρέψει στην κοιλιά. Το περιεχόμενο του κηλικού σάκου, συνήθως εντερική έλικα, δεν αιματώνεται καλά μπορεί να νεκρωθεί. Επίσης, στα αγόρια, επειδή από το ίδιο σημείο περνούν τα αγγεία του όρχι, μπορεί να επηρεάσουν την αιμάτωσή του.
Ο κίνδυνος περίσφιξης είναι μεγαλύτερος όσο μικρότερη είναι η ηλικία του παιδιού.
Σε αυτή την περίπτωση, σε μέγιστο χρονικό όριο των 6 ωρών, θα πρέπει με ειδικούς χειρισμούς από τον παιδοχειρουργό, η βουβωνοκήλη να αναταχθεί, δηλαδή το περιεχόμενο του κηλικού σάκου να επιστρέψει στην κοιλιά. Εάν αυτό δεν επιτευχθεί, χρειάζεται επείγουσα χειρουργική επέμβαση.
Ποια είναι η θεραπεία της βουβωνοκήλης;
Η θεραπεία της βουβωνοκήλης είναι χειρουργική, σε χειρουργείο μιας ημέρας (το παιδί το απόγευμα επιστρέφει στο σπίτι), εκτός από συγκεκριμένες περιπτώσεις που χρειάζεται παρακολούθηση για 24 ώρες στο νοσοκομείο. Υπό γενική αναισθησία, με μια μικρή τομή στη βουβωνική χώρα πρέπει να κλείσουμε τον ανοιχτό ελυτροπεριτοναϊκό πόρο, με προσοχή και με τη χρήση οπτικής μεγέθυνσης (χειρουργικές λούπες), ώστε να μην τραυματιστούν τα αγγεία του όρχι και ο σπερματικός πόρος (το σωληνάκι που μεταφέρει τα σπερματοζωάρια). Από την επομένη του χειρουργείου το παιδί μπορεί να επανέλθει στην φυσιολογική του δραστηριότητα, με περιορισμό των αθλητικών δραστηριοτήτων για περίπου 3 εβδομάδες στα μεγαλύτερα παιδιά.
Πότε πρέπει να προγραμματίζεται η χειρουργική επέμβαση;
Η χειρουργική διόρθωση της βουβωνοκήλης πρέπει να προγραμματίζεται σύντομα μετά τη διάγνωση. Μέχρι τη χειρουργική διόρθωση, οι γονείς πρέπει να ενημερώνονται ώστε να αναγνωρίζουν την περιεσφιγμένη βουβωνοκήλη και να αναζητούν άμεσα ιατρική φροντίδα.
Με βάση τη βιβλιογραφία, τα παιδιά κάτω του έτους έχουν διπλάσιο κίνδυνο περίσφιξης αν η χειρουργική επέμβαση καθυστερήσει περισσότερο από 2 εβδομάδες μετά τη διάγνωση.
Χρειάζεται χειρουργική επέμβαση και από την άλλη μεριά;
Αν κλινικά διαπιστωθεί αμφοτερόπλευρη βουβωνοκήλη, η χειρουργική επέμβαση γίνεται και από τις 2 πλευρές στον ίδιο χειρουργικό χρόνο. Αν υπάρχει αμφιβολία, ένα υπερηχογράφημα των βουβωνικών περιοχών μπορεί να αποκαλύψει την ύπαρξη ελυτροπεριτοναϊκής επικοινωνίας που δεν είναι εμφανής κλινικά.
*Άρθρο του Γεώργιου Καμπούρογλου, MD, MSc, PhD - Επιμελητή Γ΄ Παιδοχειρουργικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ.
Ευλογιά των πιθήκων: 7 κρούσματα στην Ελλάδα
Ξυλοδαρμός διασώστη του ΕΚΑΒ: “Λεπτή η γραμμή μεταξύ ζωής και θανάτου”
