Πλαστική μιτροειδούς βαλβίδας
Τι είναι η μιτροειδής βαλβίδα;
Η μιτροειδής βαλβίδα, όπως λέει και το όνομά της, είναι ένας βαλβιδικός μηχανισμός ο οποίος βρίσκεται μεταξύ του αριστερού κόλπου και της αριστερής κοιλίας της καρδιάς. Η λειτουργία αυτού του βαλβιδικού μηχανισμού είναι να επιτρέπει τη ροή του αίματος μόνον από τον αριστερό κόλπο προς την αριστερή κοιλία. Τα μέρη του είναι οι δύο γλωχίνες (πρόσθια/οπισθία), ο βαλβδικός δακτύλιος, τενόντιες χορδές και οι θυλοειδείς μύες.
Ποια είναι η παθολογία της μιτροεδούς βαλβίδος;
Όπως αναφέρθηκε, η λειτουργία του βαλβιδικού μηχανισμού είναι να επιτρέπει την εύκολη διέλευση του αίματος από τον αριστερό κόλπο προς την αριστερή κοιλία και να απαγορεύει την αντίθετη ροή του αίματος, δηλαδή από την κοιλία στον κόλπο.
Οι παθολογικές καταστάσεις της μιτροειδούς βαλβίδας είναι η στένωση και η ανεπάρκεια.
Στένωση μιτροειδούς βαλβίδας είναι μία παθολογική κατάσταση όπου έχουμε δυσκολία στη φυσιολογική ροή του αίματος κυρίως λόγω μείωσης της λειτουργικής της επιφάνειας. Συνηθέστερη αιτία στένωσης είναι η ρευματική νόσος η οποία προκαλεί πάχυνση, ασβέστωση των γλωχίνων ή/και του δακτυλίου με αποτέλεσμα τη δύσκολη διέλευση του αίματος από τον αριστερό κόλπο στην αριστερή κοιλία.
Στη στένωση της μιτροειδούς, λόγω της μη εύκολης απορροής του αίματος προς την αριστερή κοιλία θα υπάρξει υπόλειμμα αίματος στον αριστερό κόλπο με αποτέλεσμα τη δυσκολία απορροής αίματος και από τους πνεύμονες προς τον αριστερό κόλπο άρα και διάταση του αριστερού κόλπου. Τα ανωτέρω θα προκαλέσουν πνευμονικό οίδημα και αρρυθμίες.
Ανεπάρκεια μιτροειδούς είναι η κατάσταση όπου η βαλβίδα λόγω παθολογίας δεν είναι στεγανή και επιτρέπει τη ροή αίματος από την αριστερή κοιλία στον αριστερό κόλπο.
Οι αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν ανεπάρκεια είναι διάφορες:
- πρόπτωση γλωχίνων (πρόσθιας ή/και οπισθίας)
- εκφυλιστικές νόσοι του ιστού των γλωχίνων που έχουν ως αποτέλεσμα την περίσσεια του ιστού των γλωχίνων που και αυτό με τη σειρά του προκαλεί ανεπαρκή σύγκλιση γλωχίνων και ανεπάρκεια
- ρήξη των τενοντίων χορδών
- διάταση του μιτροειδικού δακτυλίου λόγω παθολογίας του μυοκαρδίου (διατατική μυοκαρδιοπάθεια, ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια)
- νέκρωση/ρήξη θυλοειδούς μυός λόγω ισχαιμικής νόσου
- λοιμώξεις (ενδοκαρδίτιδα)
Στην ανεπάρκεια της μιτροειδούς λόγω της παλίνδρομης ροής αίματος από την αριστερή κοιλία στον αριστερό κόλπο, πάλι θα υπάρξει διάταση του αριστερού κόλπου αλλά και της αριστερής κοιλίας.
Ποια είναι η αντιμετώπιση;
Στη στένωση της μιτροειδούς βαλβίδος, όπως είπαμε, η κυριότερη αιτία είναι η ρευματική νόσος και η αντιμετώπισή της στην πλειονότητα των περιστατικών είναι η αντικατάσταση της βαλβίδας. Η διόρθωση των προβλημάτων της ανεπάρκειας της μιτροειδούς λύνεται με την αντικατάστασή αυτής ή την επιδιόρθωση της (πλαστική).
Τι είναι η πλαστική μιτροειδούς;
Η πλαστική μιτροειδούς έχει μακροχρόνια και καλύτερα αποτελέσματα από την αντικατάστασή της, με μικρότερα ποσοστά θνησιμότητας και νοσηρότητας και για αυτόν τον λόγο προτιμάται. Η πρώτη προσπάθεια επιδιόρθωσης έγινε το 1957 από τον Starr.
Η προσπέλαση για τη χειρουργική αντιμετώπιση της επιδιόρθωσης της μιτροειδούς γίνεται με μέση θωρακοτομή (κλασσική προσπέλαση για επεμβάσεις ανοιχτής καρδιάς) ή πλάγια θωρακοτομή (θωρακοσκοπικά ή ρομποτικά) πάντοτε, όμως, με τη χρήση εξωσωματικής κυκλοφορίας.
Το ζητούμενο, πάντοτε, είναι η αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας της μιτροειδούς. Για το λόγο αυτό έχουν αναπτυχθεί διαφορετικές τεχνικές.
Η κλινική μας, Α’ Καρδιοχειρουργική Κλινική, χρησιμοποιεί πρόσφατες τεχνικές με τις οποίες δεν γίνεται αφαίρεση ιστού των γλωχίνων, αλλά αναδίπλωση του ιστού, ώστε η βαλβίδα να επανέλθει στη φυσιολογική της μορφή, μειώνοντας την πιθανότητα τυχόν επιπλοκής από ρήξη συρραφής. Τοποθετούνται τεχνητές τενόντιες χορδές, εφόσον είναι απαραίτητες και τοποθέτηση τεχνητού δακτυλίου. Αυτή η τεχνική περιγράφεται ως τεχνική U και έχει επινοηθεί από τον καρδιοχειρουργό Antonio Maria Calafiore, με τον οποίο συνεργαζόμαστε τα τελευταία 30 χρόνια. Τα αποτελέσματα δε, είναι άριστα με παρακολούθηση των ασθενών την τελευταία δεκαπενταετία (άνω των 200 περιστατικών).
Η επέμβαση πρέπει να γίνεται το συντομότερο δυνατό, δηλαδή στην αρχή των συμπτωμάτων (δύσπνοια, αύξηση της πνευμονικής πιέσεως) προκειμένου να έχουμε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.
Τα πλεονεκτήματα της βαλβιδοπλαστικής είναι η διατήρηση της ανατομίας και της φυσιολογικής λειτουργίας της αριστερής κοιλίας με αποτέλεσμα την άριστη και μακροχρόνια επιβίωση των ασθενών.
Σήμερα, η πλαστική της μιτροειδούς αποτελεί παγκοσμίως την επέμβαση εκλογής για την ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας. Για αυτό το λόγο, πάντοτε πρέπει να εξαντλείται η προσπάθεια πλαστικής αποκατάστασης πριν αποφασιστεί η αντικατάσταση της βαλβίδας.
*Άρθρο του Ιάκωβου Παντελιάδη, Καρδιοχειρουργού, Διευθυντή Α’ Καρδιοχειρουργικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ.
