EUMED 9: H διακήρυξη για την κλιματική αλλαγή

Διακήρυξη για την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον στη Μεσόγειο υιοθέτησαν οι 9 χώρες της Μεσογείου, οι ηγέτες των οποίων βρίσκονται στην Αθήνα και συγκεκριμένα στο στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής των Μεσογειακών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που πλέον ονομάζεται EUMED 9, καθώς συμμετέχουν και η Κροατία και η Σλοβενία.

Στη διακήρυξη οι ηγέτες των χωρών της Μεσογείου υπογραμμίζουν την κοινή και ισχυρή πεποίθησή τους πως η επείγουσα και φιλόδοξη παγκόσμια δράση σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδα, με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων μερών, ιδίως της κοινωνίας των πολιτών και του ιδιωτικού τομέα , είναι πλέον, περισσότερο από ποτέ, αναγκαία για την αντιμετώπιση της κλιμακούμενης κλιματικής και περιβαλλοντικής κρίσης και για τη δημιουργία ενός ασφαλούς ευημερούντος, δίκαιου και βιώσιμου μέλλοντος για τις κοινωνίες μας κατά τον 21ο αιώνα, επί τη βάσει των προτύπων κυκλικής οικονομίας.

Σχετικά με τη Σύνοδο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι είναι «ευκαιρία να επαναβεβαιώσουμε την προσήλωσή μας στην επίτευξη των σημαντικών στόχων». Σημειώνεται πως την διακήρυξη υπογράφουν Γαλλία, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Κροατία, Κύπρος, Μάλτα, Πορτογαλία και Σλοβενία. Αναλυτικότερα οι χώρες του Νότου της Ε.Ε.

Τι δεσμέυονται οι ηγέτες για το περιβάλλον και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης

Οι ηγέτες στη «Διακήρυξη της Αθήνας για την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον στη Μεσόγειο» επανέλαβαν τη σταθερή δέσμευσή τους στην εφαρμογή της Συμφωνίας των Παρισίων και στον στόχο του περιορισμού αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Ξεχωριστές είναι οι αναφορές στη βιοποικιλότητα, τα δάση, το θαλάσσιο περιβάλλον/γαλάζια οικονομία καθώς και την πολιτική προστασία, την πρόληψη και την ετοιμότητα.

Στο τέλος της διακήρυξης, «τονίζουν τον επείγοντα χαρακτήρα ενίσχυσης και εμβάθυνσης της συνεργασίας μεταξύ των Μεσογειακών εταίρων, δεδομένου ότι οι προκλήσεις που σχετίζονται με φυσικές καταστροφές έχουν κοινό προφίλ, είναι συχνά διασυνοριακές και απαιτούν πρωτοβουλίες για ανταλλαγή ειδικών, εξαγωγής διδαγμάτων, βέλτιστων πρακτικών, μέσων και εμπειρογνωμοσύνης».

Κλιματική αλλαγή

• Επαναλαμβάνουν τη σταθερή δέσμευσή τους στην εφαρμογή της Συμφωνίας των Παρισίων και στον στόχο του περιορισμού αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1,5°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, καθώς και τη δέσμευσή τους στην επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το 2050, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό δίκαιο για το κλίμα και τον στόχο της ΕΕ για μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, από τα επίπεδα του 1990.
• Λαμβάνουν υπόψιν με προβληματισμό την έκθεση της Διακυβερνητικής Ομάδας των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, που δημοσιεύθηκε την 9η Αυγούστου 2021, η οποία υπογραμμίζει πως η άμεση και ενισχυμένη δράση για ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής και τον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1,5°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα είναι απαραίτητη.
• Υπενθυμίζουν τη Δήλωση του Γενικού Γραμματέα των ΗΕ της 9ης Αυγούστου 2021 αναφορικά με τον επικείμενο κίνδυνο ο πλανήτης να φτάσει τους 1,5 βαθμούς στο εγγύς μέλλον. Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί η υπέρβαση αυτού του ορίου είναι να εντείνουμε επειγόντως τις προσπάθειές μας και να ακολουθήσουμε ένα πιο φιλόδοξο δρόμο, ανταποκρινόμενοι ενεργά στην έκκλησή του να περιορισθεί η άνοδος της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου.
• Εκφράζουν την εκτίμησή τους για το έργο της Ιταλικής Προεδρίας της G20 ως προς την ενίσχυση της συναφούς παγκόσμιας φιλοδοξίας και χαιρετίζουν τα αποτελέσματα της Υπουργικής Συνόδου για το Κλίμα και για την Ενέργεια στη Νάπολη.
• Αναγνωρίζουν πως η Μεσόγειος είναι εξόχως ευάλωτη στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, καθώς είναι επιρρεπής σε ακραία καιρικά φαινόμενα, και ήδη βιώνει εκτενέστερα, συχνότερα και εντονότερα κύματα καύσωνα, ξηρασίες, έντονες βροχοπτώσεις, πλημμύρες και δασικές πυρκαγιές. Ως αποτέλεσμα, η περιοχή υφίσταται τώρα πρωτοφανή οικολογική ζημιά και οι δυνατότητες απόκρισης φθάνουν στα όριά τους.
• Υπογραμμίζουν πως η ευπάθεια αυτή πρόκειται να αυξηθεί λόγω των επιταχυνόμενων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην περιοχή, με αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις και απώλειες, τόσο επί του παρόντος όσο και στο μέλλον. Συναφώς, οι επιπτώσεις αυτές και η κλιματική συνοχή πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την ανάπτυξη και την υλοποίηση των πολιτικών της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια, και να αντιμετωπισθούν και να αναγνωρισθούν κατάλληλα ώστε να διασφαλισθεί πως οι χώρες μας δεν βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, στο πλαίσιο ενός μεταβαλλόμενου κλίματος.
• Αναγνωρίζουν την ανάγκη για αποφασιστικές πολιτικές προσαρμογής και ανθεκτικότητας, σύμφωνα με τη νέα Στρατηγική της ΕΕ για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή και για μέτρα πρόληψης σε όλους τους τομείς που αναμένεται να επηρεασθούν σημαντικά από την κλιματική αλλαγή στην περιοχή της Μεσογείου – συμπεριλαμβανομένου του περιβαλλοντικού και του κοινωνικοοικονομικού τομέα –, με διατομεακό τρόπο, δεδομένου ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δημιουργούν σοβαρούς κινδύνους για το περιβάλλον, την κοινωνία και την οικονομία.
• Συμφωνούν να εντατικοποιήσουν την πολυμερή συνεργασία μέσω της ανταλλαγής εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών ως προς τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των αναγκαίων πολιτικών προσαρμογής και των μέτρων πρόληψης για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, με την εμπλοκή όλων των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των κύριων δημόσιων αρχών, της κοινωνίας των πολιτών και των επιχειρήσεων.
• Υπογραμμίζουν την ανάγκη να εμπλακούν σε ενεργό διάλογο και να προωθήσουν κοινές πρωτοβουλίες και απαντήσεις με όλα τα μεσογειακά κράτη, υιοθετώντας μια περιφερειακή προσέγγιση για την κλιματική κρίση, σε ευθυγράμμιση με τη δράση της ΕΕ.
• Δεσμεύονται στην τήρηση των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και την προώθηση συναφών νομοθετικών προσαρμογών, ως μέρος της δέσμης «Fit for 55».
• Επισημαίνουν την ανάγκη να εξετασθούν οι ακόλουθες αρχές καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων της εν λόγω δέσμης μέτρων: διασφάλιση απεξάρτησης από τον άνθρακα, κοινωνική δικαιοσύνη και τεχνολογική ουδετερότητα, στήριξη της καινοτομίας και των βιομηχανικών μεταβάσεων, λαμβάνοντας υπόψιν τις μέχρι στιγμής προσπάθειες.
• Υποστηρίζουν την αρχή ενός Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα, ο οποίος χρησιμεύει ως κλιματικό μέτρο που μετριάζει αποτελεσματικά τους κινδύνους διαρροής άνθρακα, ενώ παράλληλα συμμορφώνεται πλήρως με τους κανόνες του ΠΟΕ.
• Δεσμεύονται να εργασθούν προς την κατεύθυνση προστασίας της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της Μεσογείου, η οποία απειλείται από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, αναλαμβάνοντας ενεργό δράση και στηρίζοντας την πρωτοβουλία «Αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική και φυσική κληρονομιά» που ξεκίνησε η Ελλάδα στη Σύνοδο Κορυφής για τη Δράση για το Κλίμα του 2019 και η οποία αναγνωρίσθηκε από τον Γενικό Γραμματέα των ΗΕ, και στην οποία συμμετέχουν πλήρως η UNESCO, η WMO και η UNFCCC. Στο πλαίσιο αυτό, συμφωνούν να συμμετάσχουν σε ένα πιλοτικό σχέδιο για την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς, το οποίο βρίσκεται υπό επεξεργασία.
• Επισημαίνουν την ανάγκη να προβούν στις αναγκαίες δράσεις για την άμεση και ταχεία ευθυγράμμιση των δημόσιων και ιδιωτικών επενδυτικών ροών με την πολιτική χαμηλών εκπομπών ρύπων θερμοκηπίου και κλιματικής ανθεκτικότητας, προκειμένου να επιταχύνουν την ανάπτυξη φιλικών προς στο περιβάλλον υποδομών με χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα.
• Αναγνωρίζουν την ανάγκη για μελλοντικές συντονισμένες δράσεις για την αντιμετώπιση των αδυναμιών που οφείλονται στην περιορισμένη συνδεσιμότητα μεταξύ της Μεσογείου και της ηπειρωτικής Ευρώπης.
• Συμφωνούν να συνεργασθούν στενά για να οικοδομήσουν συνέργειες για την προώθηση της αναγκαίας μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις τεχνολογίες με χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα, μέσω ουσιαστικής συμμετοχής του κοινού στον σχεδιασμό και την ανάπτυξή τους με τη μέγιστη προσοχή στα φυσικά οικοσυστήματα.
• Συμφωνούν να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην επικοινωνιακή ανάδειξη σε παγκόσμιο επίπεδο των ιδιαίτερων κλιματικών ευαισθησιών της περιοχής της Μεσογείου, υπογραμμίζοντας τη σημασία της σχέσης Ωκεανού-Κλίματος και την ανάγκη για κλιματική δράση.
• Συμφωνούν να προωθήσουν λύσεις για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή που θα βασίζονται στη ίδια τη λειτουργία της φύσης και να διασφαλίσουν την επαρκή προστασία ιδίως των οικοσυστημάτων που είναι κρίσιμα για την πρόληψη καταστροφών, όπως οι παράκτιες ζώνες, οι λεκάνες απορροής υδάτων, οι υγρότοποι, τα δάση και οι αστικές περιοχές.
• Αναγνωρίζουν τον θεμελιώδη ρόλο του ωκεανού για τη διατήρηση της ζωής στη Γη και των σημαντικών πιέσεων που υφίσταται, μεταξύ άλλων, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Συμφωνούν στην ανάγκη να ενισχύσουν τις δράσεις για τη διαφύλαξη και προστασία του ωκεανού και δεσμεύονται να προστατεύσουν τουλάχιστον το 30% του παγκόσμιου ωκεανού έως το 2030, καθώς και να ενισχύσουν τη, φιλική προς τους ωκεανούς, προσαρμογή.
• Αναγνωρίζουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής με τη μείωση της απορροής και της ανανέωσης των υδροφόρων οριζόντων, οι οποίες, σε συνδυασμό με την υψηλότερη ζήτηση, αναμένεται να οδηγήσουν σε αυξημένη λειψυδρία, ιδίως στις νότιες και ανατολικές περιοχές που ήδη διαθέτουν περιορισμένα κοιτάσματα νερού, με έναν αυξανόμενο αριθμό πληθυσμού να απειλείται με έλλειψη ύδατος.
• Ενόψει της COP26 της UNFCCC, υπογραμμίζουν την ανάγκη όλα τα μέρη να υιοθετήσουν περισσότερο φιλόδοξους στόχους, με ένα συνεκτικό και ισορροπημένο τρόπο, και να δεσμευθούν για την υλοποίησή τους, και θα εργασθούν εντός της ΕΕ αλλά και με τρίτους εταίρους, με στόχο να επιτευχθεί το πιο φιλόδοξο αποτέλεσμα στην COP26, σύμφωνα με τη δέσμη «Fit for 55» της ΕΕ.
• Τονίζουν, για ακόμη μια φορά, πως η κλιματική κρίση είναι μια παγκόσμια απειλή που απαιτεί συντονισμένη παγκόσμια δράση, και ως εκ τούτου, απευθύνουν έκκληση προς όλες τις χώρες να δράσουν συλλογικά και χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, όπως δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας των ΗΕ την 9η Αυγούστου.
• Συναφώς, καλούν όλους τους διεθνείς εταίρους, ιδίως τις χώρες της G20, να κυρώσουν τη Συμφωνία των Παρισίων και να αυξήσουν το επίπεδο φιλοδοξίας τους, με την ανακοίνωση φιλόδοξων εθνικών προγραμμάτων προσαρμογής (NDCs).
• Αναγνωρίζουν τη δέσμευσή μας για την ταχεία ανάπτυξη τεχνολογιών και πολιτικών που επιταχύνουν έτι περαιτέρω την απομάκρυνση από ένα αμείωτο δυναμικό άνθρακα.
• Καλούν όλες τις χώρες να συμμετάσχουν στην COP26 της UNFCCC σε επίπεδο Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων και να δεσμευθούν για τον στόχο κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.

Βιοποικιλότητα

• Αναγνωρίζουν ότι το μοναδικό κέντρο για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα και τον ενδημισμό της περιοχής της Μεσογείου απειλείται από την απώλεια και από την υποβάθμιση των βιοτόπων, η οποία επιδεινώνεται περαιτέρω από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
• Τονίζουν την ανάγκη ανάληψης επείγουσας δράσης για την αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων στη βιοποικιλότητα και στα οικοσυστήματα της περιοχής και, ως εκ τούτου, την ανάγκη για τον απαραίτητο μετασχηματισμό με στόχο την ανάκαμψη της βιοποικιλότητας έως το 2030, σύμφωνα με τη Στρατηγική της ΕΕ για τη Βιοποικιλότητα για το 2030.
• Δεσμεύονται να αναλάβουν δράση για τη διεύρυνση και για την καλύτερη διαχείριση του δικτύου προστατευόμενων περιοχών της ΕΕ, συμβάλλοντας στην επίτευξη του στόχου της προστασίας του 30% της ξηράς και της θάλασσας της ΕΕ έως το 2030, το ένα τρίτο εκ των οποίων υπό αυστηρή προστασία, μέσω συλλογικής δράσης από όλες τις χώρες που συμμετέχουν σε αυτήν την κοινή προσπάθεια, λαμβάνοντας υπόψιν τις εθνικές περιστάσεις.
• Θεωρούν την ενσωμάτωση της διάστασης της βιοποικιλότητας σε όλες τις τομεακές πολιτικές ως απαραίτητη προϋπόθεση για μια πράσινη και βιώσιμη ανάκαμψη από την πανδημία COVID-19.
• Δεσμεύονται να ηγηθούν με το παράδειγμα τους στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας κρίσης βιοποικιλότητας και, ενόψει της CBD COP-15, να εργασθούν προς την κατεύθυνση της κατάρτισης ενός φιλόδοξου Παγκόσμιου Πλαισίου για τη Βιοποικιλότητα μετά το 2020.
• Συμφωνούν να συνεργασθούν για την ανάπτυξη ισχυρών και αποτελεσματικών μηχανισμών εφαρμογής και εναρμονισμένων πλαισίων παρακολούθησης, υποβολής εκθέσεων και αξιολόγησης για τη βιοποικιλότητα.
• Αναγνωρίζουν τη σημασία των αποτελεσμάτων της Διάσκεψης της Διεθνούς Ένωσης Προστασίας της Φύσης (IUCN) που πραγματοποιήθηκε στη Μασσαλία τον Σεπτέμβριο 2021, όπου αναγνωρίζεται πως οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για το κλίμα και για τη βιοποικιλότητα δεν είναι διακριτές, αλλά δύο πτυχές της ίδιας κρίσης, που απαιτούν αμοιβαία εντατικοποίηση των δράσεων και έχουν ως στόχο να αναδείξουν την προστασία της φύσης ως κορυφαία παγκόσμια προτεραιότητα και να θέσουν τα θεμέλια για μια παγκόσμια στρατηγική για τη βιοποικιλότητα, που είναι επιτακτικά αναγκαία για την υγιή λειτουργία των οικοσυστημάτων και για την ανθρωπότητα.

Δάση

• Αναγνωρίζουν τις δυσμενείς μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των δασικών πυρκαγιών στη βιοποικιλότητα και στα οικοσυστήματα της περιοχής της Μεσογείου, οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο τα είδη, μεταβάλλουν τα υδρολογικά και γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά των λεκανών απορροής και αυξάνουν την υποβάθμιση ποιότητας των εδαφών, συμπεριλαμβανομένης της έντονης διάβρωσης.
• Συμφωνούν πως η δασική διαχείριση θα πρέπει να βασίζεται στη διαφοροποίηση των ειδών και των τόπων προέλευσής τους, με προσαρμογή στις μελλοντικές κλιματικές συνθήκες και στη διαφοροποίηση των δασικών και στατικών δομών.
• Υπενθυμίζουν τη σημασία υπαγωγής των πρωτογενών και των υπεραιωνόβιων δασών υπό καθεστώς αυστηρής προστασίας.
• Αναγνωρίζουν την όλη σημασία και τον σημαντικό ρόλο των οικοσυστημικών υπηρεσιών και των πράσινων υποδομών και τον κομβικό ρόλο των δασών στη διαχείριση των υδάτων και του κύκλου ζωής του άνθρακα και τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
• Τονίζουν την ανάγκη περαιτέρω προώθησης της βιώσιμης διαχείρισης των δασών, ενδυναμώνοντας τον πολυλειτουργικό ρόλο των δασικών οικοσυστημάτων και διασφαλίζοντας την προστασία και αποκατάστασή τους με τη δημιουργία αποτελεσματικών μηχανισμών για τον σκοπό αυτό. Επιπλέον, τονίζουν την ανάγκη εφαρμογής κατάλληλων έργων αναδάσωσης και, εν προκειμένω, δεσμεύονται να αναλάβουν δράσεις για την αύξηση της ποσότητας, της ποιότητας και της ανθεκτικότητας των δασών, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης να συμβάλουν στη φύτευση τουλάχιστον 3 δισεκατομμυρίων επιπλέον δέντρων στην ΕΕ έως το 2030, με πλήρη σεβασμό στις αρχές της οικολογίας.
• Συμφωνούν ότι απαιτούνται επείγουσες, συντονισμένες, ολοκληρωμένες και συνεκτικές πολιτικές αποκρίσεις, με στόχο την προσαρμογή των δασών στην κλιματική αλλαγή.
• Αναγνωρίζουν, συναφώς, πως η Ανανεωμένη Στρατηγική της ΕΕ για τα Δάση, η οποία υιοθετήθηκε από την Επιτροπή τον Ιούλιο 2021, μπορεί να υποστηρίξει περιφερειακές και εθνικές δράσεις.
• Δεσμεύονται να επενδύσουν τους απαραίτητους πόρους, να αξιοποιήσουν τις καλύτερες διαθέσιμες επιστημονικές μεθόδους και τεχνικές και να κινητοποιήσουν τις κοινωνίες προκειμένου να σχεδιάσουν τον καθαρισμό των δασών, να δημιουργήσουν αντιπυρικές ζώνες και να αναπτύξουν όλα τα αποτελεσματικά εθνικά και τοπικά μέτρα πρόληψης δασικών πυρκαγιών, χρησιμοποιώντας εργαλεία πληροφορικής και ψηφιακής οικονομίας.
• Συμφωνούν να εκκινήσουν την εκπόνηση σχεδίων, σε επίπεδο κοινότητας, και να εφαρμόσουν αρχές διαχείρισης κινδύνου, επί τη βάσει επιστημονικής γνώσης αναφορικά με τα οικοσυστήματα, με στόχο την αποτροπή κινδύνων από κλιματικές απειλές, την ανταλλαγή εμπειριών και τη συνεργασία σε μέτρα μείωσης κινδύνου.
• Ενθαρρύνουν την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και εμπειριών για την ανάκαμψη και αποκατάσταση των οικοσυστημάτων των υποβαθμισμένων περιοχών, εντός και εκτός προστατευόμενων περιοχών, και την ανάληψη πρωτοβουλιών που συμβάλλουν στη συνδεσιμότητα των οικοσυστημάτων.
• Στηρίζουν τον στρατηγικό ρόλο των δασών και του δασικού τομέα στην εξεύρεση λύσεων για την αύξηση βιώσιμης χρήσης προϊόντων ξυλείας, προς αντικατάσταση άλλων υλικών, που προκαλούν έντονες εκπομπές αερίων.
• Συμφωνούν να προωθήσουν λύσεις για την προσαρμογή και τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες θα είναι συμβατές με το φυσικό περιβάλλον, και να διασφαλίσουν τα οφέλη από τη βιοποικιλότητα, καθώς και επαρκή προστασία, ιδίως των οικοσυστημάτων που είναι κρίσιμα για την πρόληψη φυσικών καταστροφών, όπως οι παράκτιες ζώνες, οι λεκάνες απορροής, οι υγρότοποι και τα δάση.
• Πέρα από τα Μεσογειακά δάση, τονίζουν την ανάγκη να αντιμετωπίσουν την εισαγόμενη αποψίλωση των δασών και την παγκόσμια υποβάθμιση των δασών, μέσω μιας νέας νομοθετικής πρωτοβουλίας σε επίπεδο ΕΕ.

Θαλάσσιο περιβάλλον / Γαλάζια οικονομία

• Αναγνωρίζουν το ρόλο μιας βιώσιμης Γαλάζιας Οικονομίας για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας στη Μεσόγειο, μεταξύ άλλων, μέσω επενδύσεων σε καινοτόμες πράσινες τεχνολογίες και μέσω περαιτέρω προώθησης των αρχών της κυκλικής οικονομίας.
• Συμφωνούν να προωθήσουν τα πρότυπα της γαλάζιας οικονομίας της ΕΕ με σκοπό να καταστούν κυκλικά και να μειωθεί το περιβαλλοντικό, κλιματικό και ενεργειακό αποτύπωμα όλων των συναφών υπεράκτιων και χερσαίων/παράκτιων δραστηριοτήτων με ιδιαίτερη προσοχή στη μείωση της ρύπανσης από πλαστικά.
• Υπογραμμίζουν την ανάγκη να προωθήσουν ένα ισχυρό πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ για την υποστήριξη ανάπτυξης της γαλάζιας οικονομίας και μια περισσότερο ενοποιημένη θαλάσσια πολιτική.
• Υπογραμμίζουν ότι θεμελιώδες συστατικό μιας βιώσιμης Γαλάζιας Οικονομίας είναι ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός, ως σημαντικό πολιτικό και νομικό μέσο για τη συνεκτική διαχείριση του θαλάσσιου χώρου, διευκολύνοντας συνέργειες των οικονομικών τομέων της γαλάζιας οικονομίας, διασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων.
• Αναγνωρίζουν την προστιθέμενη αξία και τη συμπληρωματικότητα με τα υφιστάμενα θεσμικά πλαίσια για την προστασία και τη βιώσιμη ανάπτυξη της Μεσογείου, της Πρωτοβουλίας «Μεσόγειος μια υποδειγματική θάλασσα μέχρι το 2030» και του συναφούς Σχεδίου Δράσης, με φιλόδοξες προβλεπόμενες θεματικές.
• Καλούν όλες τις χώρες να συμμετάσχουν ενεργά, στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο, στη 2η Διάσκεψη των ΗΕ για τους Ωκεανούς, που θα διεξαχθεί στη Λισαβόνα το 2022 (27 Ιουνίου – 1η Ιουλίου), προκειμένου να διασφαλισθεί η ενίσχυση της πολιτικής δέσμευσης και έμπρακτης δράσης, σε παγκόσμιο επίπεδο, για την επίτευξη του SDG 14.
• Υποστηρίζουν σθεναρά τον χαρακτηρισμό της Μεσογείου ως Περιοχής Ελέγχου Εκπομπών Θείου (SECA), από την 1η Μαρτίου 2024.

Πολιτική Προστασία, πρόληψη και ετοιμότητα

• Αναγνωρίζουν πως ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ παρέχει πλαίσιο συνεργασίας και αρωγής σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης μεγάλης κλίμακας, οι οποίες υπερβαίνουν τις δυνατότητες των πληττόμενων κρατών-μελών, και τονίζουν τη σημασία διασφάλισης και περαιτέρω στήριξης του Μηχανισμού με θεσμικά, οικονομικά και επιχειρησιακά μέσα.
• Ζητούν την πλήρη εφαρμογή του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας ΕΕ και την ουσιαστική ενίσχυση του μέσων της RescEU στη Μεσόγειο, λαμβάνοντας επίσης υπόψιν τις υφιστάμενες ικανότητες και υποδομές των κρατών-μελών, με στόχο τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής εφεδρικής δύναμης. Ζητούν την επιτάχυνση ανάπτυξης ενός στόλου πυροσβεστικών ή άλλων Αεροπλάνων και ελικοπτέρων και ενίσχυση των ικανοτήτων αεροδιακομιδής (MEDEVAC), με σκοπό την προστασία των Ευρωπαίων πολιτών και του φυσικού περιβάλλοντος από όλο και πιο σοβαρές και σύνθετες καταστροφές, όπως πυρκαϊές, πλημμύρες, σεισμούς, επιδημίες, καθώς και επενδύσεις στον τομέα ανάπτυξης δυνατοτήτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση καταστροφών.
• Τονίζουν τον επείγοντα χαρακτήρα ενίσχυσης και εμβάθυνσης της συνεργασίας μεταξύ των Μεσογειακών εταίρων, δεδομένου ότι οι προκλήσεις που σχετίζονται με φυσικές καταστροφές έχουν κοινό προφίλ, είναι συχνά διασυνοριακές και απαιτούν πρωτοβουλίες για ανταλλαγή ειδικών, εξαγωγής διδαγμάτων, βέλτιστων πρακτικών, μέσων και εμπειρογνωμοσύνης.
• Υπό το φως των ανωτέρω, σεβόμενοι υφιστάμενες περιφερειακές συμφωνίες, συμφωνούμε να επεκτείνουμε περαιτέρω τις εργασίες της ομάδας των Χωρών του Νότου της ΕΕ, διοργανώνοντας τομεακές συναντήσεις, σε όλα τα επίπεδα, όπως αρμόζει, σε ένα ευέλικτο και ανεπίσημο πλαίσιο, με στόχο τη διευκόλυνση του αποτελεσματικού συντονισμού και των ανταλλαγών μεταξύ των εννέα Εταίρων.

Οι δηλώσεις των «9» μετά την ολοκλήρωση της 8ης Συνόδου 

Τις δεσμεύσεις τους για συνεργασία, ανταλλαγή εμπειρίας και τεχνογνωσίας για την αντιμετώπιση ακραίων φαινομένων ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής αλλά και για την προώθηση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, επανέλαβαν οι ηγέτες των χωρών του νότου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις κοινές δηλώσεις τους στον Τύπο μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου Κορυφής EUMED 9.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καθώς ο κίνδυνος είναι κοινός, κοινή θα πρέπει να είναι και η άμυνά μας

Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, που άνοιξε τη Συνέντευξη Τύπου υπογράμμισε πως θεμελιώδης προτεραιότητα παραμένει η ασφάλεια και η σταθερότητα σε όλο το εύρος της Μεσογείου, με βάση το Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας την εφαρμογή της οποίας μάλιστα όπως είπε «οι χώρες μας όχι απλά απαιτούν αλλά και εγγυώνται». Ο κ. Μητσοτάκης ξεκίνησε τις δηλώσεις του λέγοντας:

«Με ξεχωριστή χαρά υποδέχομαι σήμερα, στην Αθήνα, τους επτά αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων του Ευρωπαϊκού Νότου, όπως και τον υπουργό Εξωτερικών που εκπροσωπεί τον φίλο πρωθυπουργό της Πορτογαλίας. Και για πρώτη φορά, μάλιστα, συμμετέχουν και οι πρωθυπουργοί της Σλοβενίας και της Κροατίας. Η 8η Σύνοδος λοιπόν του MED 9, όπως ονομάζεται από εδώ και στο εξής, είναι γεγονός. Και με τα συμπεράσματά της να καθρεφτίζονται και στο χώρο που σήμερα μας φιλοξενεί. Ένα εμβληματικό τοπόσημο της σύγχρονης Αθήνας, έτοιμης να αναμετρηθεί με το μέλλον, πάντα όμως κάτω από την αύρα της αιώνιας πυξίδας μας, της Ακρόπολης, και δίπλα στο κύμα της θάλασσας που μας ενώνει όλους, τη Μεσόγειο. Δεν πιστεύω ότι πρόκειται για απλούς συμβολισμούς αλλά για κρίσιμες αντιστίξεις στα πραγματικά ζητούμενα της συγκυρίας. Γιατί στην πόλη όπου γεννήθηκε, η Δημοκρατία καλείται τώρα να αναβαθμιστεί για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του αυταρχισμού και του λαϊκισμού. Ενώ η Μεσόγειος του πολιτισμού, των ανοιχτών οριζόντων και της ευημερίας, μάς ζητά να προστατεύσουμε την ειρήνη και την ασφάλεια γύρω της, αλλά και την ίδια την ισορροπία στο οικοσύστημα που ζει στα νερά της».

Εξήγησε ότι «ακριβώς γι' αυτό και η Ελλάδα πρόσθεσε στην ατζέντα μας το κρίσιμο ζήτημα της κλιματικής κρίσης και η παρουσία της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στη σχετική συζήτηση, υπογραμμίζει την προτεραιότητα που έχει το θέμα και που απασχολεί συνολικά τα κράτη-μέλη της Ένωσής μας». Στο σημείο αυτό υπογράμμισε πως «ειδικά οι καταστροφικές φωτιές του φετινού καλοκαιριού, που χτύπησαν ιδιαίτερα την Ελλάδα, την Ιταλία, την Κύπρο, δεν άφησαν τελικά αλώβητη καμία μεσογειακή χώρα. Την ίδια ώρα βέβαια που ο ευρωπαϊκός Βορράς δοκιμαζόταν από θανατηφόρες πλημμύρες. Είναι η καλύτερη απόδειξη, η ισχυρότερη απόδειξη, ότι η περιβαλλοντική κρίση μάς αφορά όλους. Είναι και ένα σήμα συναγερμού ότι αυτή αποβιβάστηκε ήδη στις ακτές μας. Και καθώς ο κίνδυνος είναι κοινός, κοινή θα πρέπει να είναι και η άμυνά μας. Οι κατευθύνσεις που δίνει, λοιπόν, η Διακήρυξη των Αθηνών για το περιβάλλον, που προσυπογράψαμε, σήμερα είναι σαφείς. Συντονιζόμαστε οι εννέα χώρες του ευρωπαϊκού Νότου για να προστατεύσουμε τα δάση μας και τις θάλασσές μας».

Με σαφείς αναφορές στη διακήρυξη της Συνόδου Κορυφής ο πρωθυπουργός επεσήμανε πως «Διεκδικούμε -και συμφωνήσαμε σε αυτό- έναν ισχυρότερο μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας. Προχωρούμε στην ανταλλαγή τεχνολογίας και μέσων πρόληψης για να αντιμετωπίσουμε τις επιθέσεις της φύσης. Προωθούμε, προφανώς, τους ευρωπαϊκούς στόχους, τη γρήγορη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, τις επενδύσεις σε ήπιες πηγές ενέργειας, την προστασία της θάλασσας από τη μόλυνση και -όπως συζητήσαμε και με τον φίλο Εμανουέλ Μακρόν στη Μασσαλία- από την υπεραλίευση». Έκανε όμως και ειδική αναφορά στην ανάγκη «να αντιμετωπίσουμε και από κοινού, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, την πρόκληση των αυξημένων τιμών του φυσικού αερίου καθώς αυτές έχουν επιπτώσεις τελικά στις τιμές του ρεύματος για όλες τις οικονομίες μας».

Όπως είπε ο κ. Μητσοτάκης «τα νέα στοιχήματα δεν επισκιάζουν, ωστόσο, τις παλιές προκλήσεις. Και από αυτές που εξετάσαμε επιτρέψτε μου πολύ σύντομα να επισημάνω μόνο ορισμένες. Θεμελιώδης προτεραιότητα όλων μας παραμένει η ασφάλεια και η σταθερότητα σε όλο το εύρος της Μεσογείου, με βάση πάντα το Διεθνές Δίκαιο, τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας που οι χώρες μας, όλες, έχουν υπογράψει και τιμούν. Και την εφαρμογή της οποίας βέβαια όχι απλά απαιτούν, αλλά και εγγυώνται. Αυτό αφορά όλες τις χώρες, αφορά και τη γειτονική Τουρκία, η οποία είναι καιρός πια να εγκαταλείψει την επιθετική συμπεριφορά απέναντι στην Κύπρο, στην Ελλάδα, αλλά και συνολικά στην περιοχή. Οι σχέσεις της Ευρώπης με την 'Αγκυρα, άλλωστε, καταγράφονται πια αναλυτικά σε όλα τα πρόσφατα συμπεράσματα των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων και τώρα στέλνουν και τα μεσογειακά κράτη το δικό τους μήνυμα. Πρόκειται για μία ακόμα παράμετρο η οποία αναδεικνύει την αναγκαιότητα της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, τη χάραξη του δικού της δρόμου στην άμυνα, στην ασφάλεια, στην ενέργεια, στην οικονομία, στην υγεία».

Όπως υπογράμμισε ο πρωθυπουργός «Είναι προβλήματα που θέτουν, πια, επιτακτικά στο τραπέζι τα ίδια τα γεγονότα αλλά και οι πρόσφατες αναδιατάξεις στην παγκόσμια σκακιέρα. Είναι μία επιλογή που, προφανώς, προϋποθέτει νέους συνδυασμούς στο πλέγμα των συμμαχιών μας. Αλλά προβάλει, πλέον, ως αδήριτος στόχος και για την επίτευξή του η Ελλάδα θα βρεθεί στην πρώτη γραμμή. Η πολιτική μας διακήρυξη είναι επίσης ξεκάθαρη απέναντι σε υβριδικές απειλές, όπως η εκμετάλλευση των μεταναστευτικών ροών και η μετατροπή τους σε μοχλό πίεσης για άλλους στόχους. Είναι κάτι που παραβιάζει, προφανώς, τα δικαιώματα του ανθρώπου, ένα ζήτημα το οποίο αποκτά όμως νέα χαρακτηριστικά στη σκιά των πρόσφατων εξελίξεων στο Αφγανιστάν. Συνεπώς, σήμερα περισσότερο παρά ποτέ, είναι επιτακτική η εξάρθρωση των παράνομων δικτύων διακίνησης ανθρώπων. Τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης πρέπει να προστατευτούν και ναι, πρέπει να εντατικοποιηθεί και η συνεργασία μας με χώρες που βρίσκονται πιο κοντά στο Αφγανιστάν, όπως η Τουρκία, προκειμένου οι πρόσφυγες να μπορούν να μείνουν πιο κοντά στις εστίες τους».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε στο σημείο αυτό πως «Ένα, όμως, είναι βέβαιο. Δεν θα επιτρέψουμε την επανάληψη του φαινομένου των ανεξέλεγκτων μεταναστευτικών ροών που βιώσαμε το 2015». Και πρόσθεσε: «Ο Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων ήταν και αυτό θέμα στην ατζέντα μας. Αναγνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει ανάπτυξη χωρίς κοινωνική συνοχή, δεν υπάρχει όμως ούτε ατομική ευημερία χωρίς ασφαλείς και ακμαίους πολίτες.  Συνεπώς, η μετά Covid εποχή απαιτεί σταθερό βηματισμό, τόσο στο μέτωπο της δημόσιας υγείας όσο και σε εκείνο της οικονομίας. Σχετικά με το πρώτο χαιρετήσαμε την ευρωπαϊκή εμβολιαστική στρατηγική και δεν υπάρχει πια καμία αμφιβολία ότι ο κίνδυνος σε όλες τις χώρες μας περιορίζεται πρωτίστως στους πολίτες που δεν έχουν εμβολιαστεί. Θα επιμείνουμε σε αυτήν, θα επιμείνουμε να κερδίσουμε την μάχη της πειθούς, γιατί η πρόκληση της προστασίας της δημόσιας υγείας παραμένει πανευρωπαϊκή. Σε ό,τι αφορά το δεύτερο, νομίζω ότι κοινή μας θέση είναι ότι η οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα δεν μπορούν να ανασταλούν για ακόμα μια φορά στις χώρες μας. Πολύ περισσότερο όταν όλες οι χώρες του μεσογειακού Νότου -από τις πρώτες και η Ελλάδα- έχουν ήδη τεθεί σε τροχιά ανάπτυξης. Το άμεσο στοίχημα, λοιπόν, είναι να συνεχιστεί η οικονομική πρόοδος παράλληλα με την εξάπλωση των εμβολιασμών, ενώ το επόμενο που θα μας απασχολήσει σε λίγο καιρό θα είναι το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας. Θα πρέπει να αξιοποιεί θετικά τις εμπειρίες του προηγούμενου, αποφεύγοντας όμως τις αστοχίες του. 'Αλλωστε, ειδικά ο ευρωπαϊκός Νότος απέδειξε ότι δεν έχει ανάγκη από λιτότητα αλλά προοπτική και αυτήν είμαστε έτοιμοι να υπηρετήσουμε».

Τέλος, ο πρωθυπουργός έκλεισε τις δηλώσεις του με την εξής παρατήρηση: «Ο Νότος της Ευρώπης έχει την παράδοση του παρελθόντος, έχει την ισχύ του παρόντος, αλλά και τη δυναμική του μέλλοντος. Μπορεί, λοιπόν, να μεταφέρει τη δροσιά της Μεσογείου στην Κεντρική, την Ανατολική, τη Βόρεια πλευρά της κοινής μας πατρίδας, δίνοντας έτσι νέα πνοή στην ταυτότητά της. Ο ιστορικός Φερνάν Μπροντέλ, ανέφερε "dans son paysage physique comme dans son paysage humain, la Mediterranee heteroclite se presente dans nos souvenirs comme une image coherente, comme un systeme ou tout se melange et se recompose en une unite originale" ("στο φυσικό όπως και στο ανθρώπινο τοπίο της, η ποικιλόμορφη Μεσόγειος εμφανίζεται στις αναμνήσεις μας ως μια συνεκτική εικόνα, ως ένα σύστημα όπου όλα συγχέονται και ανασυντίθενται σε μια αυθεντική ενότητα"). Ενώ ο Έλληνας ποιητής Γιώργος Σεφέρης, παραλαμβάνοντας το Νόμπελ το 1963, τόνιζε ότι "σε αυτόν τον κόσμο που ολοένα στενεύει, ο καθένας χρειάζεται τους άλλους". Ακολουθώντας, λοιπόν, τα λόγια αυτών των δύο σπουδαίων ανθρώπων του πνεύματος, την ανάγκη για δημιουργική σύνθεση λοιπόν που προκύπτει από την κοινή δράση, νομίζω πως θα βρούμε το δρόμο που αξίζουν οι χώρες μας, η Μεσόγειος και η Ευρώπη την τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα», είπε κλείνοντας ο πρωθυπουργός.

Γιάνσα: μαζί για μία ανθεκτική Ευρώπη

Ο πρωθυπουργός της Σλοβενίας, Γιάνεζ Γιάνσα επεσήμανε πως η διεύρυνση της Μεσογειακής Ομάδος συμπίπτει με την Σλοβενική προεδρία. «Συζητήσαμε πολύ σημαντικά ζητήματα, όχι μόνο θέματα, που αφορούν στις μεσογειακές χώρες, αλλά ολόκληρη την ΕΕ. Κατά την άποψη μου το πιο σημαντικό θέμα είναι η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης μαζί με την κλιματική κρίση, το Μεταναστευτικό και την ευρωπαϊκή συνοχή. Η Σλοβενία θα αγωνιστεί σκληρά στο πλαίσιο του EUMED 9 για την πραγμάτωση του σλόγκαν μας «μαζί για μία ανθεκτική Ευρώπη», σημείωσε ο πρωθυπουργός της Σλοβενίας.

Μακρόν: Η ΕΕ πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει προκλήσεις και απειλές που αφορούν τη γειτονιά μας

Ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν θέλησε από βήματος να περάσει το μήνυμα πως «η ΕΕ πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει προκλήσεις και απειλές που αφορούν τη γειτονιά μας, αλλά και να δημιουργεί συμμαχίες». Στάθηκε ιδιαίτερα στη σπουδαιότητα της κλιματικής αλλαγής και αναφερόμενος στις καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν την Ελλάδα το καλοκαίρι, είπε πως «επιδείξαμε αλληλεγγύη σε εσάς που αντιμετωπίσατε αυτό το καταστροφικό γεγονός». Διαμήνυσε μάλιστα πως αν χρειαστεί, η Γαλλία θα στηρίξει την Ελλάδα πάλι στο μέλλον. Εξέφρασε επίσης τη βούληση της Γαλλίας να ενισχυθεί το RescueEU «για να ενισχύσουμε την αλληλεγγύη μας». Στη συνέχεια ο Γάλλος Πρόεδρος εξέφρασε την υποστήριξή του στην Κύπρο και στην ακεραιότητα της και αναφερόμενος στη συζήτηση των ηγετών των κρατών - μελών του Νότου, είπε πως «μεταφέραμε ένα μήνυμα σταθερότητας και ειρήνης». Όσον αφορά την προοπτική της ΕΕ και την κατεύθυνση που θα πρέπει να ακολουθήσει, ο Εμανουέλ Μακρόν τόνισε πως «Πρώτα απ' όλα πρέπει να δούμε τι μας ενώνει».

Αναστασιάδης: Επαναλαμβάνουμε την πρότασή μας για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών με την Τουρκία

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης χαρακτήρισε πολύτιμο εργαλείο τις τακτικές συναντήσεις, την αλληλοενημέρωση και τον συντονισμό και στάθηκε ιδιαίτερα στην κοινή θέση που καταγράφηκε στην ειδική σύνοδο για την κλιματική αλλαγή για επίσπευση υλοποίησης της Συμφωνίας των Παρισίων. «Ενημέρωσα για την πρωτοβουλία που έχει αναλάβει η κυπριακή δημοκρατία για τον καταρτισμό ενός περιφερειακού σχεδίου δράσης» είπε ο κ. Αναστασιάδης. Ακόμη πως συζητήθηκε το φλέγον θέμα του μεταναστευτικού. «Όλα τα μεσογειακά κράτη παραμένουν σε εγρήγορση». Επίσης ότι συζητήθηκαν οι τελευταίες διεθνείς εξελίξεις. «Χρήζουν αμέσων λύσεων προβλήματα που θέτουν σε κίνδυνο την ειρήνη στην περιοχή», είπε.

«Καταγράφηκαν ταυτόσημες απόψεις σε μια σειρά θεμάτων που αποτελούν προτεραιότητα στην ατζέντα του ευρωπαϊκού συμβουλίου». Και πρόσθεσε: «'Αφησα τελευταίες τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας έναντι της Κύπρου και τις απαράδεκτες ενέργειες και αξιώσεις για το κυπριακό. Η δική μας θέση παραμένει προσηλωμένη στο διεθνές δίκαιο, στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και επαναλαμβάνουμε την πρότασή μας για μόνιμη διευθέτηση του ζητήματος, από τη μια οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Τουρκία και από την άλλη για λύση που θα εδράζεται στο διεθνές δίκαιο».

Ντράγκι: Η ομάδα των μεσογειακών χωρών αποφασισμένη να συμβάλλει στη σταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής

«Η Ιταλία είναι υπέρ της διεύρυνσης της ομάδας των μεσογειακών χωρών. Το βασικό σημείο των συζητήσεων μας ήταν το κλίμα. Ίσως το καλύτερο μάθημα που μπορούμε να πάρουμε για να κινηθούμε με αποφασιστικότητα στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής ήταν όσα συνέβησαν το καλοκαίρι, που μας πέρασε», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι .

Τόνισε ακόμη πως: «Δεν υπάρχει πλέον χρόνος, δεν μπορούμε πλέον να εφησυχάζουμε, αντιθέτως οι προσπάθειες μας πρέπει να ενταθούν ειδάλλως οι συνέπειες θα είναι τραγικές για τους λαούς μας. Πρέπει να κινηθούμε με τέτοιο τρόπο ώστε η μετάβαση να προστατεύει τους πλέον ευάλωτους είτε αυτές είναι κοινωνικές ή οικονομικές. Ήδη βλέπουμε τις αυξήσεις που επιβαρύνουν τους λογαριασμούς του ρεύματος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να παρέμβει. Σε ό,τι αφορά στον εμβολιασμό, στην δεύτερη φάση της προμήθειας των εμβολίων βλέπουμε ότι υπάρχει αυξημένος συντονισμός και αυτό είναι πολύ ενθαρρυντικό. Εν συνεχεία συζητήσαμε για τις αυξημένες τιμές του φυσικού αερίου. Έχει ήδη ξεκινήσει μία προσπάθεια να προστατεύσουμε τους πλέον αδύναμους στην κοινωνία. Στην ευρωπαϊκή άμυνα, τους τελευταίους μήνες βιώσαμε γεγονότα που μας ώθησαν να αναθεωρήσουμε τις διεθνείς σχέσεις και τον τρόπο που εμείς κινούμαστε. Βασικό σημείο η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας. Στο πλαίσιο της συνόδου συζητήσαμε επίσης για το θέμα της ασφάλειας στη Μεσόγειο, τη Λιβύη και την Τυνησία. Η ομάδα των μεσογειακών χωρών είναι αποφασισμένη να συμβάλλει στην σταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής» τόνισε ο Ιταλός πρωθυπουργός.

Σάντσεθ: Ευρωπαϊκή απάντηση για το Μεταναστευτικό και την ασφάλεια

Την ανάγκη η Ευρώπη να δώσει λύσεις στο μεταναστευτικό θέμα, επισήμανε ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, στις δηλώσεις του στο πλαίσιο της 8ης Συνόδου Κορυφής των ηγετών των χωρών του Νότου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUMED9). «Οι μεταναστευτικές ροές είναι έντονες για αυτό θα πρέπει να καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να έχουμε μία συγκεκριμένη απάντηση για το συγκεκριμένο ζήτημα» σημείωσε. Αναφερόμενος στις καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν τις μεσογειακές χώρες φέτος το καλοκαίρι, επισήμανε ότι αυτές οι φυσικές καταστροφές είναι πλέον πιο συχνές και ευχαρίστησε όλους όσοι συνέδραμαν τη χώρα του τους τελευταίους μήνες, και ιδιαίτερα την Ελλάδα «γιατί η εμπειρία της μας δίδαξε χρήσιμα πράγματα».

Μιλώντας για τα θέματα της ασφάλειας, ο Ισπανός πρωθυπουργός είπε πως είναι πολύ σημαντική η ευρωπαϊκή άμυνα «γιατί μέσω αυτής θα οδηγηθούμε στην Ευρώπη της ασφάλειας και έτσι θα ενισχύσουμε την ευρωπαϊκή κυριαρχία». Περαιτέρω, χαρακτήρισε «ευρωπαϊκό πρόβλημα που χρήζει ευρωπαϊκής λύσης», τις αυξημένες τιμές του ρεύματος. «Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε κάθε διαθέσιμο μέσο» προσέθεσε και εκτίμησε πως «τις επόμενες εβδομάδες και μήνες οι αυξημένες τιμές του φυσικού αερίου θα απασχολεί τους Ευρωπαίους αξιωματούχους». Τέλος, ο Πέδρο Σάντσεθ σημείωσε ότι «είναι πολύ σημαντικό να σταθεροποιήσουμε την άλλη πλευρά της Μεσογείου μέσω ψηφιακής ανάπτυξης και πολιτιστικών προγραμμάτων».

Αμπέλα: Ο μόνος δρόμος για το μέλλον είναι ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου και του διαλόγου

«Σήμερα είχαμε μια πάρα πολύ σημαντική συζήτηση για το καίριο θέμα, της κλιματικής αλλαγής. Ολόκληρη η Μεσόγειος, δυστυχώς, είναι μια περιοχή που επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή και αυτό που βιώνουμε τώρα είναι μόνο η αρχή. Θα ήθελα να εκφράσω τις σκέψεις μου σε όλους τους συμπολίτες μου στη Μεσόγειο που έχασαν τον σπίτι τους. Η ΕΕ ήταν αυτή που έδωσε το παράδειγμα σε παγκόσμιο επίπεδο στον αγώνα της κλιματικής αλλαγής. Έχει γίνει ήδη σημαντικό έργο σε ευρωπαϊκό επίπεδο». Αυτό τόνισε ο πρωθυπουργός της Μάλτας, Ρόμπερτ Αμπέλα, που έκανε μια μακρά παρέμβαση από βήματος της 8ης Συνόδου Κορυφής των ηγετών των χωρών του Νότου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUMED9).

«Η συζήτησή μας», συνέχισε, «επικεντρώθηκε επίσης στη βιοποικιλότητα, στο θαλάσσιο περιβάλλον, στα δάση. Πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στις νέες και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Συμφωνήσαμε ότι η προστασία της ανταγωνιστικότητας συγκεκριμένων τομέων αποτελεί προτεραιότητα για την περιοχή μας. Ο στρατηγικός ρόλος των συνδυασμένων μεταφορών ήταν ένα άλλο θέμα που συζητήσαμε διότι οι μεταφορές και οι συνδυασμένοι τρόπο μεταφορών έχουν συνέπειες σε όλες τις περιοχές. Συζητήσαμε και για το θέμα της ειρήνης και της ασφάλειας και σταθερότητας σε όλη την περιοχή της μεσογείου, πρέπει να έχουμε κοινή προσέγγιση».

Ο κ. Αμπέλα, εξέφρασε την αλληλεγγύη του στην Κύπρο, επισημαίνοντας ότι ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου και του διαλόγου είναι ο μόνος δρόμος για το μέλλον. «Η Τουρκία είναι σημαντικός παίκτης στην περιοχή και εταίρος της ΕΕ. Να εστιάσουμε στο διάλογο και τη συνεργασία με την Τουρκία για το μεταναστευτικό. Η περίπτωση του Αφγανιστάν είναι πολύπλευρη περίπτωση, η οποία μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες για την Ευρώπη. Η επιλογή η ΕΕ να μην εστιάσει σε αυτό το θέμα ουσιαστικά δεν υφίσταται. Η ΕΕ πρέπει να συνεργαστεί με γειτονικές χώρες του Αφγανιστάν», συμπλήρωσε.

Πλένκοβιτς: Συμφωνήσαμε ότι πρέπει να ενισχύσουμε τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ

Ο πρωθυπουργός της Κροατίας, Αντρέι Πλένκοβιτς ξεκίνησε τις δηλώσεις του με αναφορά στην αλληλεγγύη μεταξύ της χώρας του και της Ελλάδας επισημαίνοντας πως «Η Ελλάδα είχε δείξει αλληλεγγύη όταν η Κροατία επλήγη από δύο σεισμούς και εμείς φέτος το καλοκαίρι στείλαμε αεροσκάφος για την κατάσβεση των πυρκαγιών». Στη συνέχεια αναφέρθηκε σε όσα συζητήθηκαν στο πλαίσιο της Συνόδου για «τις πολιτικές εξελίξεις σε άλλα μέρη του κόσμου. Μιλήσαμε επίσης για μεταναστευτικές ροές και συμφωνήσαμε ότι πρέπει να ενισχύσουμε τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Επίσης συμφωνήσαμε ότι πρέπει να ανταλλάξουμε εμπειρίες στην αντιμετώπιση της πανδημίας και να ενισχύσουμε τους εμβολιασμούς». Υπογράμμισε την ανάγκη «βγαίνοντας από την πανδημία να καταβάλλουμε προσπάθεια για να διατηρήσουμε θέσεις εργασίας». Και έκλεισε τις δηλώσεις του λέγοντας πως «θέματα πολιτικής και ασφάλειας είναι κρίσιμης σημασίας. Έχουμε θέση η οποία στηρίζει την Κύπρο, υπέρ της ειρήνης και ασφάλειας στη Β. Αφρική».

Σάντος Σίλβα: Να μειώσουμε τις κοινωνικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και της πανδημίας

Η Συνέντευξη Τύπου των συμμετεχόντων στην 8η Σύνοδο του MED9 ολοκληρώθηκε με τις δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών της Πορτογαλίας, Αουγκούστο Σάντος Σίλβα. «Το κλίμα απαιτεί να αναλάβουμε άμεσα δράση. Το δεύτερο θέμα είναι το κοινωνικό μοντέλο της Ευρώπης. Να μειώσουμε τις κοινωνικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και της πανδημίας» δήλωσε ο κ. Σάντος Σίλβα. Υπογράμμισε επίσης πως «η ευρωπαϊκή οικονομία βρίσκεται πλέον σε τροχιά ανάκαμψης» και αυτό κατέστη δυνατόν χάρη στη σύσταση των ειδικών μηχανισμών προς ενίσχυση της ανάκαμψης και της ανάπτυξης.