Euro 2020: Iταλία - Ισπανία, η δύναμη της αντιπάθειας...
Του Αντώνη Καρπετόπουλου
Μεταξύ Ιταλών και Ισπανών υπήρχε πάντα μια ωραία ποδοσφαιρική αντιπάθεια. Όχι το είδος της αντιπάθειας που δημιουργεί ανταγωνισμός, αλλά το είδος της αντιπάθειας που προκύπτει είναι που υπάρχει έλλειψη κατανόησης. Οι Ιταλοί δεν έτρεφαν ποτέ κάποιου είδους θαυμασμό για το ισπανικό ποδόσφαιρο: θαύμαζαν πάντα τη Ρεάλ Μαδρίτης (για τον πλούτο της) και τη Μπαρτσελόνα (για την αυτοδιοίκηση και την γενικότερη οργάνωσή της), αλλά γενικά θεωρούσαν το ισπανικό ποδόσφαιρο ανούσιο και κομμάτι επαρχιώτικο. Αν οι Γάλλοι ήταν «τα ξαδέρφια», οι Ισπανοί ήταν πάντα κάτι καημένοι μακρινοί συγγενείς σε ένα χωριό. Καθολικοί κι αυτοί, καλοί άνθρωποι, αλλά όχι για να κάνουμε και παρέα. Με δικές τους παράξενες τοπικές συνήθειες – κυρίως χωρίς κάποια λάμψη.
Και οι Ισπανοί, όμως, ποτέ δεν μιμήθηκαν σε κάτι τους υποτίθεται επιτυχημένους Ιταλούς. Το ποδόσφαιρό τους τους φαινόταν βαρετό και ανάξιο χειροκροτημάτων. Όταν κάποτε ο Φάμπιο Καπέλο πήγε στη Ρεάλ τον έδιωξαν σε χρόνο ρεκόρ κι ας πήρε ένα πρωτάθλημα κι ας καθιέρωσε ένα 18χρονο που τον έλεγαν Ραούλ. Οι Ισπανοί έβλεπαν ως γείτονες αξιοζήλευτους τους Γάλλους, είχαν μια ωραία κόντρα με τους Πορτογάλους για το ποιος αγάπησε πιο πολύ την κατοχή μπάλας, κατακτήθηκαν κάποια στιγμή από τον Γιόχαν Κρόιφ και ήταν τυχεροί για αυτό. Αλλά για αυτούς οι Ιταλοί ήταν πάντα «Φεράρι, Βατικανό, κόκκινο κρασί και πίτσα». Όχι ποδόσφαιρο.
Την τελευταία φορά που οι Ισπανοί συνάντησαν τους Ιταλούς είχαν φροντίσει να τους θυμίσουν όλα τα προβλήματα του ποδοσφαίρου τους. Toν Σεπτέμβριο του 2017 στη Σεβίλλη η Ισπανία με ένα τρομερό Ισκο στη σύνθεσή της διέλυσε την Ιταλία του Βεντούρα με 3-0 και την έστειλε στα μπαράζ, μπας και πάρει εισιτήριο για τα τελικά του μουντιάλ του 2018. Οι Ιταλοί δεν το πήραν ποτέ: η σφαλιάρα από τους Ισπανούς τους τρόμαξε τόσο ώστε απέναντι στη Σουηδία αυτοκαταστράφηκαν. Ο Κελίνι είχε πει μετά από εκείνο το ματς ότι οι Ισπανοί παίζουν πολύ περίπλοκα για τα μέτρα της Σκουάντρα Ατζούρα: «κάθε φορά υπάρχει κάποιος άλλος που μας κάνει ζημιά» ήταν μια χαρακτηριστική φράση του.
Σε επίπεδο Πανευρωπαϊκού Πρωταθλήματος οι Ιταλοί ήταν ωστόσο οι τελευταίοι που γέλασαν. Το 2016 η μαχητική ομάδα του Αντόνιο Κόντε πέταξε τους δις πρωταθλητές Ευρώπης εκτός διοργάνωσης στη φάση των 16. Στους Ισπανούς έμεινε η ανάμνηση του υψωμένου δάχτυλου του Πικέ την ώρα της ανάκρουσης του εθνικού ύμνου. Και ο φόβος μήπως οι γείτονες βρήκαν αντίδοτο στο τίκι τάκα ποδόσφαιρό τους.
Οι Ιταλοί και οι Ισπανοί έχουν παίξει 37 ματς στην ιστορία τους: υπάρχει μια απόλυτη ισορροπία που είναι αρκετά παράξενη, αλλά όχι ανεξήγητη. Οι δυο ομάδες έχουν κερδίσει από 11 παιγνίδια, ενώ 15 έχουν τελειώσει ισόπαλα. Είναι ενδιαφέρον ότι στα πέναλτι οι Ισπανοί έχουν κερδίσει δυο φορές: το 2008 στο Euro στην Αυστρία και το 2013 στο Confederation Cup της Βραζιλίας - σαν να λέμε ότι εκεί που δεν υπάρχει τακτική οι Ισπανοί κερδίζουν πάντα!
Οι νίκες των Ισπανών είναι πάντα περισσότερο επιβλητικές – η πιο μεγάλη ήταν το 2012 στον τελικό του Πανευρωπαϊκού με 4-0. Οι Ιταλοί έμειναν με δέκα παίκτες μετά τον τραυματισμό του Μότα στο δεύτερο ημίχρονο (ο Πραντέλι είχε ολοκληρώσει νωρίς τις αλλαγές), αλλά η αλήθεια είναι πως ο Ινιέστα, ο Τσάβι, ο Τόρες και οι υπόλοιποι είχαν καθαρίσει το ματς από το ημίχρονο: η ισοπαλία που τους είχαν πάρει οι Ιταλοί στον όμιλο (με το τρικ του Πραντέλι που είχε παίξει με τον Ντε Ρόσι λίμπερο) τους είχε γίνει μάθημα. Πίεσαν αμέσως όπως σύμφωνα με το ποδόσφαιρό τους πρέπει να κάνει κάθε ομάδα που νιώθει καλύτερη από τον αντίπαλό της, όπως κι αν λέγεται. Στο Euro το έκαναν και με τη Σλοβακία, την Κροατία, την Ελβετία.
Αντίθετα από τους ισπανικούς περιπάτους οι νίκες των Ιταλών είχαν πάντα πολλή τακτική – κι όχι μόνο αγωνιστική. Το 1988 οι Ιταλοί κέρδισαν στο Euro με 1-0 (το γκολ ο Βιάλι) γιατί ο Βιτσίνι είχε την ιδέα να βάλει πάνω στον Μίτσελ τον Πάολο Μαλντίνι: ο πιτσιρικάς τότε Πάολο έβγαλε τον κουμαντοδόρο της Ισπανίας από το ματς και οι Ιταλοί τα κατάφεραν να κρατήσουν το μηδέν χωρίς να κινδυνέψουν. Το 1994 στο μουντιάλ των ΗΠΑ οι Ισπανοί είχαν επιθετικό ταλέντο (με Σαλίνας, Σέρχι, Λουίς Ενρίκε κτλ): στο γκολ της ισοφάρισης του Καμινέρο είχαν κρύψει τη μπάλα. Αλλά ο Σάκι είχε κάνει την κίνηση ματ με την αντικατάσταση του Αλμπερτίνι από τον Σινιόρι κι ο τότε γκολτζής της Λάτσιο έδωσε στον Ρομπέρτο Μπάτζιο τη δυνατότητα να γίνει ήρωας στο 88΄λίγο πριν ο Τασότι στείλει τον Λουίς Ενρίκε με σπασμένη μύτη στα αποδυτήρια με μια αγκωνιά που του στοίχισε την συνέχεια της καριέρας του στην Εθνική. Τέλος το 2016 η νίκη των Ιταλών ήταν όλη του Αντόνιο Κόντε. Ο Κιελίνι, τότε ηγέτης της γιουβεντίνικης άμυνας των τριών (οι άλλοι ήταν ο Μπονούτσι και ο Μπαρτζάλι) έκανε το 1-0, οι χαφ της Σκουάντρα Ατζούρα απονεύρωσαν το ισπανικό τίκι τάκα κι ο Πελέ έκανε το 2-0 στο τέλος χάρη σε μια αντεπίθεση.
Πάντα τα ματς των Ιταλών με τους Ισπανούς ήταν παιγνίδια επιβολής: η κάθε ομάδα κέρδιζε με τον τρόπο της. Οι Ισπανοί χρειάστηκαν χρόνια για να κερδίσουν τους Ιταλούς στα τελικά μιας μεγάλης διοργάνωσης: το έκαναν το 2008 στην Αυστρία κι από τότε τους πήραν για χρόνια τον αέρα. Το δημιουργικό τους ποδόσφαιρο, μετά από εκείνο το ματς, έβγαζε στο φως ότι οι κάποτε πανίσχυρες ιταλικές άμυνες δεν υπάρχουν πια. Το 2008 οι Ιταλοί έπαιξαν στην Αυστρία για το 0-0 ελπίζοντας πως θα περάσουν στα πέναλτι. Οι σχολιαστές τους πανηγύριζαν στο φινάλε. Αλλά ο Τοτό Ντι Νατάλε, που σε πέναλτι αστόχησε, είπε ότι η ομάδα του έφτασε στα πέναλτι εξουθενωμένη γιατί 120 λεπτά «όλοι τρέχανε πίσω από τη μπάλα» – οι Ισπανοί τους έσκασαν. Οι ιταλικές νίκες, πέρα από τακτική είχαν πάντα και ανθεκτικότητα: όπου δεν υπήρξε άμυνα και τρέξιμο οι Ιταλοί, στηριγμένοι μόνο στις καλές στιγμές που είχαν οι βεντέτες τους, δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν. Το τίκι τάκα από το 2008 και μετά τους έγινε εφιάλτης. Εχαναν εύκολα συνήθως και σε επίπεδο συλλόγων.
Αν τακτικά το αποψινό ματς είναι ενδιαφέρον γιατί οι δυο ομάδες μοιάζουν να έχουν αντιγράψει η μία τις καλές συνήθειες της άλλης. Οι Ιταλοί κερδίζουν στην εφετινή διοργάνωση κάνοντας κατοχή μπάλας, παίζουν ομαδικά, έχουν μια παράξενη χαλαρότητα στην άμυνα όπως οι Ισπανοί, μολονότι αυτή ακόμα κανείς δεν έχει καταφέρει να την τιμωρήσει. Κυρίως δεν γκρινιάζουν κι αγαπάνε τον προπονητή τους: τους συμβαίνει σπάνια.
Αλλά και οι Ισπανοί κάνουν στο τουρνουά αρκετά από αυτά που μας έχει συνηθίσει να βλέπουμε η παλιά Ιταλία. Μπορεί το παιγνίδι τους να βασίζεται πάντα στην κατοχή μπάλας (tiki taka for ever, έγραψε η As μετά τη νίκη με τη Σλοβακία), αλλά όλα τα άλλα είναι ιταλικά: υπάρχουν παίκτες που ο Τύπος έχει στήσει στο απόσπασμα καλά καλά πριν το τουρνουά αρχίσει (το Μοράτα π.χ), υπήρξε ένα δύσκολο ξεκίνημα κι ακολούθησαν προκρίσεις στην παράταση και στα πέναλτι όπως οι Ιταλοί συνηθίζουν, υπάρχει ένας προπονητής για τον οποίο γκρινιάζει η μισή χώρα – ο Λουίς Ενρίκε αφήνοντας σπίτι τους παίκτες της Ρεάλ Μαδρίτης έγινε βασικό θέμα συζήτησης από μόνος του.
Οι Ιταλοί γίναν Ισπανοί και οι Ισπανοί Ιταλοί; Όχι ακριβώς. Αλλά μπορείς και να το πεις. Μολονότι καθολικοί και οι δυο όφειλαν να σταματήσουν να είναι εντελώς προβλέψιμοι – οι Ιταλοί στο παιγνίδι τους και οι Ισπανοί στη συμπεριφορά τους. Και το κατάφεραν.
Στο Γουέμπλεϊ το βράδυ δεν θα πλήξουμε. Το ντέρπι του ευρωπαϊκού νότου, και στα πέναλτι να κριθεί, λογικά θα σπάσει καρδιές
Σύψας για μετάλλαξη Δέλτα: μεταδίδεται ακόμη κι αν διασταυρωθούμε στο δρόμο με ασθενή
