18 μήνες με COVID-19: Πάθαμε, αλλά μάθαμε

Από τις αρχές του 2020 ο πλανήτης ταλανίζεται από μια πρωτοφανή πανδημία, από το νέο κορωνοϊό. Ο ιός ταυτοποιήθηκε την 10η Ιανουαρίου 2020, άρα έχουμε να κάνουμε με μια νόσο, που τη γνωρίζουμε σχεδόν για 1,5 χρόνο.

Οι ελπίδες των πρώτων μηνών, ότι θα ελέγχαμε σύντομα το πρόβλημα εξανεμίστηκαν γρήγορα και η πανδημία τρέχει με αφάνταστα ταχείς ρυθμούς.

Οι εκατομμύρια θάνατοι, η ασύλληπτη οικονομική καταστροφή και οι ανατροπές στις κοινωνικές σχέσεις, έχουν χιλιοειπωθεί και δυστυχώς, αναπαράγονται στη μίζερη πλέον καθημερινότητα. Εξάλλου, τα ΜΜΕ μας ενημερώνουν καθημερινά, με τους θλιβερούς αριθμούς και δε χρειάζεται να τους επαναλαμβάνουμε, γιατί έχουν κουράσει.

Ελάχιστα όμως, ασχολούμαστε, με το τι μάθαμε (και μαθαίνουμε) από την πανδημία:

• Η φύση είναι πάντα ο νικητής και κανείς δεν τα βάζει μαζί της.
• Στις πανδημίες, η συντεταγμένη κοινωνία που ακολουθεί τους κανόνες μιας στιβαρής ηγεσίας, είναι το πιο σημαντικό όπλο. Παρεκτροπές και προσωπικές τακτικές είναι βλαπτικές και επικίνδυνες.
• Απλές λύσεις και συνήθειες, συχνά αποτελούν πολύ αποτελεσματικά μέτρα αντιμετώπισης της επανεμφάνισης λοιμωδών νοσημάτων: χρήση μάσκας, πλύσιμο χεριών, ατομική υγιεινή, προστασία των άλλων όταν βήχουμε ή φταρνιζόμαστε. Όσο προφανή και αν είναι, δυστυχώς, σπάνια τα εφαρμόζουμε. Καλό θα είναι να γίνουν μόνιμα μέρος της καθημερινότητάς μας.
• Αποδείχθηκε περίτρανα αυτό που πάντα επιμέναμε: τα εμβόλια συγκαταλέγονται στα μεγαλύτερα επιτεύγματα της επιστήμης. Πρέπει να ενημερωνόμαστε σωστά, αλλά και να  φωνάζουμε ότι σώζουν εκατομμύρια ζωές και όχι ότι μπορεί να προκαλέσουν πολύ σπάνια ανεπιθύμητες ενέργειες, (όπως συμβαίνει με κάθε φάρμακο).
• Η καθημερινότητα μας, είναι γεμάτη από μικρές ξεχασμένες χαρές που τις ξαναθυμηθήκαμε. Παρά το lockdown που μας αποξένωσε και μας καταπίεσε, μάθαμε να περπατάμε και να απολαμβάνουμε τη φύση, απομυθοποιήσαμε την απόλυτη αναγκαιότητα του αυτοκινήτου, μάθαμε να χρησιμοποιούμε το ξεχασμένο ποδήλατο, αναπτύξαμε την ευρηματικότητά μας στη μαγειρική, αναθερμάναμε τις οικογενειακές σχέσεις, αγαπήσαμε το βιβλίο, μάθαμε να εκτιμούμε την ποιότητα και όχι την ποσότητα, αναβιώσαμε την άθληση, ξαναβρήκαμε την ξεχασμένη ανθρωπιά μας, (ποιος μπορεί να ξεχνά τους πολύκλινους θαλάμους COVID των Δημοσίων Νοσοκομείων, όπου οι νοσηλευόμενοι, πλούσιοι και φτωχοί, προνομιούχοι και μη, βοηθούσε ο ένας τον άλλον, όλοι ίσοι και αλληλέγγυοι απέναντι στον πόνο και την ελπίδα).
• Συνειδητοποιήσαμε ότι, η εφαρμογή απλών κοινωνικών κανόνων, είναι απαραίτητη για τη βελτίωση των ανθρώπινων σχέσεων και της ποιότητας της ζωής μας, γενικότερα.
• Το κράτος αναγκάστηκε να χρησιμοποιήσει σύγχρονα εργαλεία, όπως η πληροφορική και η μηχανοργάνωση, που είχαν θυσιαστεί στο βωμό της γραφειοκρατίας και των μικροσκοπιμοτήτων.
• Η ανάγκη εκ βάθρων, αναδιοργάνωσης του υγειονομικού μας συστήματος και της Δημόσιας Υγείας, πλέον έχει αρχίσει να φεύγει από την περίοδο των αέναων και ουδέποτε υλοποιουμένων υποσχέσεων.
• Η τηλε-εργασία και τηλε-εκπαίδευση, δεν υπήρχε περίπτωση να υλοποιηθούν στη χωρά μας, αν δεν υπήρχε αυτή η θλιβερή συγκυρία.
• Συνειδητοποιήσαμε, ότι πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας, ενεργοποιώντας την ατομική και κοινωνική μας υπευθυνότητα.

Η πανδημία θα τελειώσει γιατί θα τη νικήσουμε. Σίγουρα, θα έχει αφήσει βαθιές και δυσίατες πληγές. Όμως, ταυτόχρονα πρέπει να αποτελέσει αφορμή για αναγέννηση ξεχασμένων αξίων, αρχών και συνηθειών της κοινωνίας και των ανθρώπων της. 

*Άρθρο του Αθανάσιου Σκουτέλη, Παθολόγου -  Λοιμωξιολόγου, Διευθυντή Β’ Παθολογικής Λοιμωξιολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ.